İçinde bulunduğumuz ve önümüzdeki aylar, gündönümü günleridir. Yaprak dökümü, gazel mevsimidir, bilirsiniz. Ama beni asıl kederlendiren, bu mevsimin, kültür ağacımızdan, kuruyan yaprak misali dökülen değerli şahsiyetlerimizin vefat günleri olması.
Benim, yıllar öncesinden edindiğim bir âdetim var. Yeri gelince öğrencilerime de tavsiye etmişimdir. Bu, orta boyda bir cep takvimi. Yıllardan beridir, okuduğum, öğrendiğim, duyduğum veya şahit olduğum önemli olayları, tarihleri, o günün yaprağına yazarım. Yeri gelince de, ya haklarında makale yazar, ya da anma töreni düzenle(ti)rim. Bu programlar, sevinç vesilesi de olabilir, hüzün konusu da. İçerinde bulunduğumuz aylar güz, sonbahar aylarıdır. Döküm günleridir. Bu nedenle bu aylarda kaybettiklerimizden kimler var, bakınız, takvimin sayfalarını sırasıyla gözden geçirip sıralıyayım: “Eylül ayı içinde Söğüt’te ‘Ertuğrul Gazi’yi Anma Töreni yapılır.”; “Konya Mecmuası bu ay yayınlanmaya başlandı”, 1. Eylül: İmam-ı Buhârî’nin vefatı (870)”; “3 Eylül: Hz. Ebû Bekir (R. A.)’ın vefatı.”; “4 Eylül: El-Birûnî’nin doğumu.”; “5 Eylül: Selçuk Es’in vefatı (1980).”; “7 Eylül: Babalıkçı Mazhar’ın ve Musıkî-şinâs Mazhar Sakman’ın vefatı”; “8 Eylül: Kırşehir’de Ahî Evran Tüccar ve Esnaflar Bayramı”; “9 Eylül: İzmir’in kurtuluşu, Konya’da Cirit Oyunu Yarışmaları, Zekâi Sarsılmaz Hocaefendi’nin vefatı.”; “11 Eylül: İsmail Gaspıralı’nın vefatı (1914)”; “12 Eylül: Ebrû üstadı Mustafa Düzgünman’ın vefatı (1990)”; “13 Eylül: “Ali Rıza Sağman’ı vefatı (1965)”; “14 Eylül: İsmail Hakkı Bursevî’nin doğumu”; “15 Eylül: İlkokulların açılışı, Gaffar Totaysalgır’ın vefatı (1950)”; “17 Eylül: Ertuğrul Gazi’yi Anma Töreni”; “19 Eylül: Dişçi Mehmet Lekesiz’in vefatı (1981)”, “21 Eylül: Tahsin Öz’ün vefatı”; “Ahmet Râsim’in vefatı (1932)”; “23 Eylül: Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu’nun vefatı (1974), C. Server Revnakoğlu’nun vefatı (1968)”; “25 Eylül: İtfaiye Haftası, Hayme Ana’yı Anma Günü, Hadim’de Ebû Saîd Hadimî’yi Anma Töreni”; “26 Eylül: Karaman’da Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre’yi Anma Törenleri”; “27 Eylül: Deniz Kuvvetlerimiz’in kuruluş yıldönümü kutlamaları, Preveze Zaferi kutlamaları, Prof. Dr. F. Nâfiz Uzluk’un vefatı (1974)”; “28 Eylül: Konya’da ilk elektrikli tramvay (1992)”; “30 Eylül: Hattat Mustafa Halim Özyazıcı’nın vefatı (1964), Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan’ın vefatı (1978)”; “1 Ekim: Camiler Haftası, Prof. Dr. Abdülkadir İnan’ın vefatı (1976)”; “3 Ekim: M. Zeki Oral’ın vefatı (1962)”; “4 Ekim: Dünya Çocuk haftası, Dünya Hayvanları Koruma Günü, Sivaslı Ali Kemâlî Efendi’nin vefatı (1920)”; “5 Ekim: Fethi Gemuhluoğlu’nu vefatı (1977)”; “6 Ekim: İstanbul’un düşman işkalinden kurtuluşu, Kâtip Çelebi’ninn vefatı (1657)”; “7 Ekim: Dr. Safiye Erol’ün vefatı (1964)”; “8 Ekim: Sahhaf Râif yelkenci’nin vefatı (1974), Eyüb Sabri Hayırlıoğlu’nun vefatı”; “10 Ekim: Dergâh’da ikamet eden Ankaralı Mehmed Dede’nin vefatı, Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın vefatı”; “12 Ekim: Ömer Nasûhi Bilmen’in vefatı (1971)”, “15 Ekim: Nizâmü’l-Mülk’ün vefatı (1092), Âsâf Hâlet Çelebi’nin vefatı (1958)”; “17 Ekim: Neyzen ve ressam Halil Dikmen’in vefatı (1964)”; “20 Ekim: Prof. Dr. Ahmet Ateş’in vefatı (1966), Türk Kültürü’nü Araştırma Enstitüsü’nün açılışı (1961)”; “21 Ekim: M. Muhlis Koner’in vefatı, Prof. Dr. Faruk Sümer’in vefatı (1995), Prof. Dr. Kaya Bilgegil’in vefatı (1987)”; “25 Ekim: Ziya Gökalp’in vefatı (1924)”, “26 Ekim: Trabzon’un fethi, Konya Selçuk Üniversitesi’nde I. Milletlerarası Osmanlı Tahrir Defterleri Sempozyumu (1992)”; “29 Ekim: Mehmet Ali Aynî’nin vefatı”; “30 Ekim: Güzîde Koru hanımefendi’nin vefatı”, “31 Ekim: Mesut Ekrem Cemil’in vefatı (1963)”.
“Bu sıraladığımız şahıs ve olaylar hakkında gençlerimiz ne ve ne kadar biliyorlar? Bilmeyenler, tanımak için ne yapmak istiyorlar? Bilenler, ne gibi programlarla, onlara olan borçlarını ödemeye hazırlanıyorlar? Bu konularda üzerimize ne gibi görevler düşüyor?” diye derin derin düşünürüm de, geceleri uykum kaçar.