Yarım asırdır bitmiyor

Tüm dünyayı etkisi altına alan ekonomik kriz, küresel üretim, ihracat ve istihdamın daralmasına yol açarak özel sektör yatırımlarını durdururken, kaynaklarının büyük bölümünü zaten borç ödeme ve cari giderlere ayıran kamunun stokunda da yaklaşık yarım asırdır tamamlanamayan projelerin yer aldığı belirlendi.

2009 Yılı Yatırım Programı'nda, yerel yönetimlerin yürüttükleri hariç olmak üzere 2 bin 332 yatırım projesine yer verildi. Kamu yatırım stokunda 1990'lı yıllarda 8 bine yaklaşan, ancak "yapılabilirliği ve önceliğini yitiren"lerin ayıklanarak yıllar itibariyle azaltılan ve 2006'da 2 bin 525'e kadar düşürülen proje sayısı, seçim yılı 2007'de yeniden artırılarak 2 bin 710'a, 2008'de de 2 bin 759'a çıkarılmıştı.

2009 Yatırım Programındaki mevcut projelerin toplam bedeli 2009 fiyatlarıyla 245.8 milyar TL olurken, 2008 sonuna kadar yapılan toplam harcama ise 110.9 milyarda kaldı. Tamamlanarak ekonomiye kazandırılabilmesi için 134,9 milyara gereksinim bulunan, ancak 2009'da sadece 17.1 milyar TL ödenek ayrılan projelerin mevcut ödenekle ortalama tamamlanma süresi 5.3 yıl olarak belirlendi. Diğer bir deyişle kamu, hiç yeni yatırım projesine başlamaz ve her yıl bu miktarda kaynak ayırırsa mevcut projeleri ancak 5 yılda bitirebilecek.

YARIM ASIRLIK YATIRIMLAR

Kamu yatırım stokunun ortalama tamamlanma süresi 5.3 yıl olurken, neredeyse yarım asırdır süren projeler de olduğu dikkati çekti.

Yarım asra yaklaşan yatırımlardan Türkiye Cumhuriyeti Karayolları'nın (TCK) 1964 yılında başlanan çeşitli il yolları yapımı projesinin 2012, TCK'nın Konya Karaman arasındaki Bozkır-Hadim-Adiller yol yapım projesinin 2012 yılındı bitirilmesi umuluyor. Yatırım stokunda ayrıca 1970'li ve 1980'li yıllarda başlanıp hala bitirilemeyen çok sayıda proje bulunuyor.