Şeyhülislam ve Müftilenam -25-

 

Ebülmeyâmin Mustafa Efendi

Doğum tarihi 953’tür. (Sarı Kiraz kayını) unvanıyla meşhurdur. Bu unvanı Bursa’da Kaplıca Müderrisi Sarı Kiraz zade’nin önce hizmetine, ondan sonra sıhrıyyetine (*)  nail olduktan sonra almıştır. Üstatları zamanının büyük müderrisleri ve bilhassa Ebussuud Efendi’dir.
Mustafa Efendi önce yirmi akçe maaş ile Nişancı Medresesi’ne nail oldu.  Bu arada Hoca Sadettin Efendi ikbal mevkiinde idi. Mustafa Efendi de Hoca Efendi’nin irfan halkasına dâhil oldu, bilhassa Kara Çelebi zade Hisam Efendi’ye damat olması itibar ve şerifini şerefini arttırdı. Bu intisap, süratle medreselerde nakline vasıta oldu.
 Süleymaniye DârulHadîsine (1004) nail olan Mustafa Efendi, dört sene sonra Edirne kadılığına tayin olundu.(1008). İki sene Edirne’de kaldı, İstanbul kadılığını kazanması dirayet ve ehliyetini ekâbir ricale anlattı.
 Mustafa Efendi, ahkâm-ı şeriyyeyi hakkıyla tatbik etti. Zamanında İstanbul’un feyz ve bereketi ziyadeleşmiş olduğu için kendisine (ebülmeyâmin) lakabı verildi. Mustafa Efendi, erdem ve irfanına mükâfaten Anadolu Kazaskerliği’ne nail oldu (1011).
 Yemişçi Hasan Paşa vakasında meşihat makamında/ şeyhülislamlık makamında adl ve istikametle mümtaz bir zatın bulunmasına ihtiyaç hâsıl olduğundan Mustafa Efendi birden bire meşihat makamına yükseldi (1011). Meşihatı iki sene sürdü. 1013’de Altı yüz akçe maaş ile tekaüt edildi. Ve o sene vefat etti. Kabri, Fatih Camii şerifi haremindedir. Mustafa Efendi, zamanının nüfuzlu ricalindendi. Nezair Fıkhıye’ ye ta’likatı (**) vardır.
……………..
* Sıhriyyet, evlenmek yoluyla olan akrabalık.
** Ta’likatı, bir kitabın açıklaması olarak kenarına veya ayrı bir eser olarak yazılan düşünceler.
Kaynaklar
İlmiyye Salnamesi, S:431- 432