Çift başlı kartal sembolü neyi ifade ediyor?

Doç. Dr. Ahmet Çaycı, Selçuklularda Hakimiyet Sembol İlişkisi konusunda bir konuşma yaptı. Programa akademisyenler, gazeteciler ve yazarlar başta olmak üzere seçin bir dinleyici topluluğu katıldı. Konuşmacı Doç. Dr. Ahmet Çaycı, konuşmasında “hükümdar – saray – taht – taç” dörtlüsünü özellikle vurguladı. Selçukluların yirmiden fazla sembolü çeşitli şekillerde kullandığını ifade eden Doç. Dr. Ahmet Çaycı, şöyle konuştu: “Selçuklulardaki semboller konusunda birinci sırayı hutbe alır. Hükümdarlık sembollerinden ikincisi ise sikkedir. Bir diğer sembol ise unvan ve lakaplardır. Bütün Selçuklu sultanlarının unvan ve lakapları olmuştur. Bir diğer sembol ise tahttır. Selçuklulardaki hakimiyet sembollerinden biri de taçtır. Reşidüddin Tabib’in Camiü’t-Tevarih adlı tarih kitabında taç tasvirlerine de yer vermiştir. Bir diğer hakimiyet sembolü ise tırazdır. Tıraz, basit bir şerit olmanın yanında zaman zaman ihtiva ettiği yazılı ifadelerle sultanları ayırt etmede önemli bir sembol olmuştur. Selçuklulardaki hakimiyet sembollerinden biri de tuğdur. Bir diğer sembol de nevbettir. Bir diğer sembol olan gaşiye ise sultanın geldiğini belirtmek için askerlerin taşıdığı bezdir. Bunu bu günkü Cumhurbaşkanlığı forsuna benzetebiliriz. Selçuklu hakimiyet sembolleri içinde hil’at, âsâ, kılıç, yüzük, kemer, ok-yay, nar ve haşhaş, saray, hünkâr mahfili ve kozmik unsurları sayabiliriz. Yüzük aynı zamanda mühürdür. Yüzüğün saraya getirilmesi sultanın öldüğü anlamına gelir. Ok ve yay ise daha çok Büyük Selçukluların ilk döneminde kullanılmıştır. Nar ve haşhaş bolluk, bereketin sembolüdür. Özellikle ilk dönem halifelerinin bazılarının camide katledilmeleri neticesinde hünkâr mahfili uygulaması gündeme gelmiştir. Bu gelenek Selçuklularda ve Osmanlılarda da sürmüştür. Çift başlı kartal ise Selçuklularda en çok kullanılan sembollerdendir. Fantastik bir unsurdur. Göksel bir unsurdur. Gücü temsil eder. Kartalın iki başlı olması çeşitli şekillerde değerlendirilebilir. Bu değerlendirmelerde din ve devlet veya doğu ve batı ön plandadır. Saray ise bütün bu sembollerin toplandığı bir yerdir. Özellikle Konya’da caminin tepede, sarayın ise tepenin eteklerinde olması manidardır. Ayrıca sarayın kerpiçten ve tuğladan yapılması, caminin ise mermerden inşa edilmesi Selçuklu’yu anlatmaya yeter” dedi.