Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisi şehir içerisinde kalması nedeniyle zaman zaman arazisinden dolayı gündeme gelmektedir. Gönül arzu eder ki arazisinden dolayı değil de Konya’ya katkıları, yaptıkları ve yapması gerekenler ile gündeme gelmiş olsa. Son günlerde yine bu enstitünün arazisi üzerine yapılacak olan şehir hastanesi ile ilgili Sağlık Bakan Yardımcısının 25 Eylül tarihinde, Konya ziyaretinde yaptığı açıklamayla gündemdedir.

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünün tarihi gelişimine bakacak olursak; bu kuruluş 1914-1943 yılları arasında Konya Valiliği İl özel İdaresine bağlı olarak “Numune Çiftliği” adıyla 14238 dekar arazi varlığı ile kurulmuş bir çiftliktir. 23.06.1934 1984 yılları arasında bu kurum Tarım Bakanlığı Veteriner İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı “ Yetiştirme (Hara) ve Araştırma (Zootekni) kurumu şeklinde görev yapmış olan bu kurumda 1942 yılında aygır deposu, 1943 yılında koyunculuk şubesi, 1952 yılında da tavukçuluk ve besicilik şubeleri kurulmuştur. Yıllarca Konya Harası olarak bölge hayvancılığına hizmet vermiştir. Üniversitemizin ilk yıllarında Veteriner ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyelerinden bazılarına da bitkisel ve hayvancılıkla ilgili araştırmalarına çalışma alanı olmuştur. 1985 ve 1986 yıllarında Tigem’e bağlı bir üretim işletmesi ve 01.01.1987 tarihinden itibaren de aynı arazi üzerinde arazinin Doğu kısmında “Bahri Dağdaş Milletlerarası Kışlık Hububat Araştırma Merkezi” ve arazinin batı kısmında Karaman çevre yoluna yakın olan kısmında da “Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü” adıyla iki araştırma enstitüsü kurulmuştur.  Beş yıl altı ay sonra Tarım ve Köyişleri Bakanlığının 10.06 2002 tarihindeki olurları ile iki Enstitü birleştirilerek bu gün görev yapmakta olan “Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü” adını almıştır. Geçtiğimiz yıllarda Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü adından “Uluslararası” kaldırıldı ise de hatadan dönülüp tekrar bu niteliğe kavuşturuldu.

“Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü” tarımsal konularda uluslar arası düzeyde faaliyette bulunan Konya ve ülkemize çok sayıda ırk ve çeşit kazandırmış, araştırmaları ile yöre çiftçisine önemli kazanımlar sağlamış Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının önemli bir kuruluşudur.

Enstitü olarak Orta Anadolu Bölgesine uyumlu yazlık ya da kışlık bitki hatlarının ıslah programlarını yürütmek ve yeni çeşitler geliştirmek yanında Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezinin (TTSM) gönderdiği tescil denmelerini yürütmek bunun yanında 2010 yılında Enstitü Bünyesinde kurulan Kuraklık Test Merkezinde, kuraklığa dayanıklı çeşitler geliştirmek birimin görevlerini de yürütmektedir.

Enstitü bünyesinde Bitkisel ve Hayvancılık olmak üzere iki önemli bölüm altında yetiştirme, ıslah, sağlık,  gıda ve ekonomi alt birimleri bulunmaktadır. Enstitü bu güne kadar 5 koyun ırkı, dokuz ekmeklik, 2 makarnalık olmak üzere 9 buğday çeşidi,1 soya fasulyesi,  2 karabuğday, 2 yulaf, 1çavdar, 4 tritkale ve 5 arpa çeşidi ıslah etmiş ve tescil ettirmiştir. Bu gün birim alandan verimin ve toplamda üretim artışlarında bu ve benzeri çalışmaların katkısı küçümsenemez. Ayrıca son yıllarda gelişen tohumculuk sektörünün motoru da unutulmamalı ki bu enstitünün varlığıdır. Konya ve Enstitünün ismi hem bölgemizde hem de üretilen bazı ekmeklik buğday çeşitleri ile (Ekiz gibi) Kars, Ağrı gibi illerimize kadar yayılmaktadır.

Sağlık Bakan Yardımcısının, Konya’da yaptığı açıklamayla gündeme gelen ve bu açıklamaya bağlı olarak bazı siyasilerinde benzer açıklamaları da Bahri Dağdaş Araştırma Merkezi arazisi üzerine Konya Şehir Hastanesi Kampusünün kurulması öngörülmektedir. Konya için hastanede önemli inkar edilemez. Konya geniş alanlara sahip olması nedeniyle daha uygun arazi bulunacağını ümit ediyorum. Bu konuda ısrar edilmemeli ve hastane yapımı için Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünden alınmak istenilen arazi parçası da enstitü için hayati öneme sahip; en güzel toprak ve su kaynakları olan yerlerdir. Bu nedenlerle enstitü arazisinden vazgeçilmesi Konya ve Konya tarımı açısından daha faydalı olacaktır.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şubesi ve Türk Tarım Orman Sendikası Konya Şubesinin yaptıkları açıklamalarında belirtildiği gibi, bu alan birinci sınıf mutlak tarım alanı niteliğinde olup, Konya’nın yararı ve mevcut Toprak ve Arazi Kullanım Kanunu ve diğer bazı mevzuatı hükümleri de göz ardı edilmemelidir.

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Konya için bir kazançtır. Bu kurum alt yapı ve ekipman, laboratuar ve diğer donanımları ile en üst düzeye çıkarılması gereken bir kurumdur. Arazisinden parça koparma yerine istenilenlere katkı sağlansa Konya ve kurum için daha faydalı olunacaktır. Ben daha önceleri de bu enstitünün arazisinde “Meyve ve Sebze Hali” yapımı için gündeme geldiğinde yazmış olduğum yazıda belirtmiştim, arazi alınabilir, ancak daha fazla uygun yer ve imkanlar sağlanarak bir kısmı değil tamamı bile alınabilir. Görüyoruz ki sadece almaktan yana tavır konulmakta olması bir kazanç değil Konya için bir kayıp olacaktır. Düşünülen ”Konya Şehir Hastanesi Kampusü” için daha uygun ve genişlemeye müsait bir arazi bulunması ve Konya için hayırlı olması dileklerimle.