Tüketici Fiyatları Temmuz’da Arttı

Merkez Bankası aylık fiyat gelişmesi raporuna göre Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,09 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0,39 puan düşerek yüzde 6,81 oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Temmuz 2015 ’Aylık Fiyat Gelişmesi’ raporunu açıkladı. Buna göre; Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,09 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0,39 puan düşerek yüzde 6,81 oldu. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları da yaklaşık 0,2 puan gerileyerek sırasıyla yüzde 7,60 ve yüzde 7,31 olarak gerçekleşti.

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, Temmuz ayında enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 0,16 ve 0,09 puan azaldı. Hizmet grubunun katkısında 0,11 puanlık gerileme gözlenmiş olsa da mevcut durumda 2,49 puan ile yıllık tüketici enflasyonuna en belirgin katkı bu gruptan gelmektedir. Temel mal ve gıda gruplarının katkılarında ise belirgin bir değişiklik gözlenmedi.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinde bir önceki aya göre iyileşme gözlenmedi. Bu iyileşmede hizmet ve temel mal gruplarının her ikisi de belirleyici oldu.

Temmuz ayında hizmet fiyatları yüzde 0,80 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 8,42’ye geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon kira ve lokanta-otel grubunda yükselirken haberleşme ve ulaştırma hizmetlerinde baz etkisiyle geriledi. Kırmızı et fiyatlarındaki yukarı yönlü seyrin sürmesine bağlı olarak lokanta-otel grubundaki yüksek oranlı fiyat artışları Temmuz ayında da sürmüş ve bu grupta yıllık enflasyon yüzde 13,80’e yükseldi. Ayrıca bu dönemde kira ve diğer hizmet gruplarında da aylık artışlar nispeten yüksek seyretmeye devam etti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,09 puanlık artışla yüzde 6,05’e yükseldi. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı tüketim mallarında yükselirken giyim grubunda geriledi, giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise yatay seyretti. Giyim grubunda sezon indirimlerinin geçmiş yıllara kıyasla daha yüksek gerçekleşmesi ile yıllık enflasyon bu grupta yaklaşık 2 puan geriledi. Diğer taraftan, mobilya, otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlar çerçevesinde dayanıklı tüketim malları fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,29 oranında yükseldi. Söz konusu artışlarda döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkilerinin yanı sıra, özellikle mobilya ve belirli elektrikli ev aletleri (elektrikli süpürge, su ısıtıcısı, ütü) fiyatlarında gümrük vergisindeki artışın yansımaları da gözlendi. Türk lirasındaki birikimli değer kaybının yansımaları giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda hissedilmeye devam etmiş ve bu grubun yıllık enflasyonunda Eylül 2014’ten beri gözlenen yavaşlama Temmuz ayında durakladı.

Enerji fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,47 oranında azaldı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak yüzde 1,53 oranında gerileyen akaryakıt fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enerji enflasyonu bu olumlu seyir ile birlikte yüzde 1,58 oranına gerilemiştir.

Temmuz ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yatay seyrederek yüzde 9,25 oldu. Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda grubunda sınırlı oranda artarken işlenmiş gıda grubunda yavaşlama eğilimini devam ettirmiştir. İşlenmemiş gıda grubunda taze meyve-sebze fiyatları son dönemdeki olumlu seyrini sürdürdü. Diğer taraftan, kırmızı et fiyatlarındaki yüksek artış eğilimi devam ederken beyaz et fiyatlarında da yüksek oranlı bir artış gözlenmedi. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışı bu dönemde hızlandı. Ekmek tahıllar dışı işlenmiş gıda grubu genelinde Türk lirasındaki değer kaybının yanı sıra uluslararası fiyatların etkileri hissedildi. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 10,38’e yükselirken, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 5,24’e geriledi.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,32 oranında azaldı, yıllık enflasyon yüzde 5,62’ye düştü. İmalat sanayi fiyatlarındaki düşüşte başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 6,32’ye, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,07’ye geriledi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Temmuz ayında ara malı fiyatları gerilerken sermaye mallarında fiyat artışlarının yavaşladığı, tüketim mallarında ise fiyatların yükseldiği görüldü. Ara malı imalatı fiyatları aylık bazda yüzde 0,69 oranında düşerken bu durumda grup genelinde gözlenen ılımlı fiyat hareketleri belirleyici oldu. Sermaye malı imalatındaki yüzde 0,35 oranındaki fiyat artışında ise ’diğer genel amaçlı makine’ fiyatları ve motorlu kara taşıtları imalatı fiyatları ön plana çıktı. Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında mobilya ve tüketici elektroniği ön plana çıkarken dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise meyve-sebze dışı gıda imalatı fiyatları belirleyici oldu. Sonuç olarak, Temmuz ayında tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar hafiflemeye devam etti.