Dışa bağımlı olduk!

Reel büyümeden çok nominal artışın konuşulduğu ülkemizde ithalat sürekli artıyor. Türkiye, artık yemini bile ithal eder duruma geldi. Dışa bağımlılığı artan ülkemiz, üretimden çok tüketimi tercih ediyor. Devlet, üretimde öncü rol olması gerekirken, elindeki fabrikaları bile özel kuruluşlara satıyor. Odalardan yapılan açıklamaların aksine Türkiye'de özellikle son yıllarda ithalat oranları, ihracattaki büyümeyi geride bıraktı. 2018 yılının Ocak ayında Türkiye'nin ihracatı yüzde 10,7 artarken, ithalatı yüzde 38 arttı. Dış ticaret açığı 2018 yılının ilk ayında 21 milyar 524 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ayrıca İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 Ocak ayında yüzde 72,1 iken, 2018 Ocak ayında yüzde 57,9'a düştü. Aradan geçen 4 aylık bir zaman diliminin ardından, ithalat ve dış ticaret açığı da artışını sürdürdü. Doların yükselmesi ise birçok sektörü ve çalışanlarını perişan etti. Bundan sonraki süreçte ülkenin dış ticaret açığının ve ithalat seviyesinin artış göstermesi bekleniyor.
 

YANLIŞ KARARLAR DIŞA BAĞIMLI YAPTI

Enerji konusunda yüzde 95 dışa bağımlı olan ülkemizde en çok ithal edilen ürünlerin sıralaması yapıldı. Türkiye, neredeyse 2 bin 600 kalemde ithalatı tercih ediyor. Yine Türkiye, özellikle Rusya ve İran'dan doğalgaz ve petrol satın alan bir ülke konumunda bulunuyor. Otomotiv, elektronik, ilaç, balık ve deniz ürünleri, işlenmiş sebze ve meyve ve atıştırmalık gıda sektöründe ülkemiz sürekli dışarıya para akıtıyor. Bir ara "tarım ve hayvancılık" ülkesi diye anılan Türkiye'de bu sektörler de alınan yanlış kararlar ile dışa bağımlı hale getirildi. Pirinç, kuru fasülye, soya, ayçiçeği, et, gübre ve yem gibi ürünlerde de ithalatla açık kapama yolu tercih ediliyor. 2015 yılında tarım ürünlerinde ithalata ayrılan miktar 4 milyar 776 milyon 255 bin dolar iken; 2016 yılında 4 milyar 309 milyon 751 bin dolar, 2017 yılında ise 5 milyar 174 milyon 425 bin dolar civarlarında seyretti. 2016 yılında toplam 198 milyar 618 milyon 235 bin dolar olan ithalat kapasitesi, 2017 yılında 233 milyar 799 milyon 619 bin dolar oldu.  

2018 YILINDA SORUNLAR BÜYÜK OLACAK

2018 yılının Mart ayı ile 2017 yılının Mart ayı arasında bir kıyaslama yapıldı. İstatistiklere göre Türkiye'yi 2018 yılının ikinci 6 aylık zaman dilimi içerisinde çok daha zor günler bekliyor.  Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, 2018 yılı Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre; ihracat, yüzde 8.01 arttı, 15 milyar 599 milyon dolar oldu. İthalat, yüzde 12.77 arttı. 21 milyar 421 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı ise yüzde 27.89 arttı. 5 milyar 822 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 yılı Mart ayında yüzde 76 idi, 2018 yılı Mart ayında yüzde 72.8’e geriledi. 2018 yılının ilk 3 ayında ithalat artışı yüzde 22,7 oldu. Dış ticaret açığı yüzde 63 buçuk büyüdü. İlk 3 ayda 20.6 milyar dolar açık verildi.

ONLARCA ÜLKEDEN İTHALAT YAPILIYOR

Türkiye, en çok Çin, Almanya, Rusya, ABD, İtalya, Fransa, İran, İsviçre, Hollanda, Tayland, Macaristan, Yeni Zelanda, İrlanda gibi ülkelerden ithal ediyor. Yeni Zelanda, Türkiye’ye süt ürünü olarak en fazla yağ ithal ederken İrlanda’nın temel ihraç ürünlerinin başında ise yağ ve peynir geliyor.  İşlenmiş sebze ve meyve ithalatının önemli kısmı da Tayland'tan ve az da olsa Macaristan'dan sağlanıyor. Bu ülkelerden ithalat özellikle 2016 yılında ciddi artış göstermişti.

EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com