"Yağ fiyatlarında artışın nedeni dışa bağımlılık"

Türkiye'de zam furyası devam ediyor. Tüketim ürünleri arasında zamdan en fazla nasibini alan ise yağ oluyor. Marketlerde yağın litresi düşürülürken, fiyatlarda da afaki bir artış yaşandı. En ucuz 5 litrelik sıvı yağın fiyatı 70 liraya dayandı. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği(BYSD) Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, ayçiçekte 2021 hasat sezonunun sona ermesinin ardından gazetemize değerlendirmelerde bulundu. “2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da çiftçimiz Ayçiçek tohum fiyatlarından memnun kaldı” diyen Büyükhelvacıgil, “Ayçiçek yağlı tohum alım fiyatları 5 bin 600 TL’ye kadar yükseldi, yağlı tohumlar çiftçimizin yüzünü güldürdü. Çiftçimizin memnuniyeti sonucunda önümüzdeki yıllarda ayçiçekte ekim alanlarının artmasını öngörüyoruz” şeklinde konuştu.

DIŞA BAĞIMLI OLDUĞUMUZ İÇİN FİYATLARDA ARTIŞ YAŞANDI

Türkiye’nin 2.5-3 milyon ton ayçiçek üretimine ihtiyaç duyduğunu altını çizen BYSD Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil şu değerlendirmelerde bulundu: “2020 yılında pandeminin başlaması ve ardından gıda tedarik zincirlerinin aksaması sonucunda tüm dünya ile birlikte gıda enflasyonu ile karşı karşıya kaldık. 2019 yılında ayçiçek üretiminin yoğun yapıldığı Karadeniz Havzası, Rusya, Ukrayna ve ülkemizin de içinde bulunduğu bölgeler kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Ayçiçekte rekolteler tahminlerin ötesinde düştü. Kuraklık sadece bizim bölgemizde değil, Çin-Hindistan gibi yoğun nüfusun olduğu bölgelerde de yaşandı. Çin, Hindistan gibi Ayçiçek tüketmeyen bölgeler pandemi döneminde gıda arzının tehlikeye girmesi sonucu toplu yağlı tohum ve ham yağ alımlarına başladı. Tüm bunlar bir araya gelince dünyada ayçiçekte fiyat yükselmeleri ve ülkemizde yüzde 75 dışa bağımlı olduğu için fiyatlarda artışlar yaşandı.”

İLK KEZ AYÇİÇEKTE ÜRETİM REKORU KIRDIK

2020 ve 2021 yıllarında ise ayçiçek ekim bölgelerinde iklim değişikliklerinin daha az yaşanması, bunun yanında fiyatların artması ve çiftçinin yağlı tohumlara yönelerek ekim alanlarını artırdığını söyleyen Başkan Büyükhelvacıgil, “2020 yılında çiftçimiz 4 bin 500- 5 bin bandında yağlı tohumlarda fiyata ulaşırken, bu yıl bu rakam 5 bin 600 bandına kadar çıktı. İlk defa 1.7 milyon tona kadar çıkarak ayçiçekte üretim rekoru kırdık. Çiftçimizin bu memnuniyetinin önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini, yağlı tohum ekimlerine talebin artacağını ve rekoltenin yükseleceğini öngörüyoruz” dedi.

HER YIL 3 BUÇUK 4 MİLYAR DOLARLIK İTHALAT GERÇEKLEŞTİRİYORUZ!

Pandemi ile dünyada gıda milliyetçiliğine doğru giden bir eğilimin söz konusu olduğunu belirterek ülkelerin özellikle stratejik gıda ürünlerinde korumacı politikalara yöneldiğine dikkati çeken Büyükhelvacıgil, şunları kaydetti: “Bu yönelim ülkelerin gıda depolamasına, ihracatta yasakları getirmesine neden oluyor. Yağlı tohumlar da ülkemizin ithalat kalemleri arasında ilk 10’da yer alıyor. Ham madde bakımından maalesef yüzde 75 dışa bağımlı ve her yıl 3.5-4 milyar dolar civarında ithalat gerçekleştiriyoruz. Dışa bağımlı olmamız fiyatlar konusunda istikrar yaşamamızı da zorlaştırıyor. Şunu özellikle belirtmek isterim ki, bitkisel yağ fiyatları birbiriyle etkileşim içindedir. Dünyada palm yağı ya da kanola yağı gibi halkımızın az tercih ettiği yağlarda fiyat artışları bile ayçiçek yağına da yansıyor. Yağlı tohum ve türevlerinde ithalatçı konumunda olan ülkemiz Dünya fiyatlarından etkilenmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Dünyada ayçiçeği tohumu piyasası 700 Doları ve ayçiçeği ham yağı fiyatı ise bin 400 Doları yakalamış durumda. Bu artışlar sadece yağlı tohumlar ile sınırlı kalmadı emtia genelinde yaşanmaya devam ediyor.”

2 BUÇUK 3 MİLYON TON REKOLTEYE ULAŞMAMIZ GEREKİYOR

Mutfakların vazgeçilmezi ayçiçeğini stratejik ürün olarak ilan etmenin gerektiğini dile getiren Büyükhelvacıgil, son olarak şunları dile getirdi: “Ülke olarak yağlı tohumlarda dışa bağımlılığımızı en aza indirmek için 2.5-3 milyon ton rekolteye ulaşmamız gerekiyor. Bunun yanında sektörümüzde stabil vergi düzenlemesi uygulayabilirsek, ithalata dayalı sektörümüzde sıkıntıları azaltabiliriz ve sektörümüz için öngörülebilirliği artırabiliriz. Bitkisel yağ sektörümüz pandemi döneminin başından beri yaşanan sıkıntılara rağmen; devletimizin destekleyici politikaları ile birlikte sanayicimiz, kırmacımız, çiftçimiz ile bir bütün olarak ülke ihracatında yüz akı olmayı başarmıştır. Rekoltede istediğimiz noktalara ulaştığımız takdirde tüm dünyaya yayılmış lojistik ağımız ile ihracat rekorları kıracağımızı, ülkemizin katma değerini daha arttıracağımızı düşünüyoruz.”

EMRE ÖZGÜL