Ucuza kaçmayın! Canınızdan olmayın

Gıda zehirlenmeleri son zamanlarda artış gösterdi. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan taklit–tağşiş listeleriyle de vatandaşlar dışarda yemek yerken artık iki kere düşünüyor. Her geçen gün yeni bir listenin açıklanması kamuoyunda endişeye neden oldu.

TÜKETİCİLER BİLİNÇLİ HAREKET ETMELİ

Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, Merhaba Gazetesi’ne yaptığı açıklamada vatandaşlara uyarılarda bulundu. Ada, dışarıdan yemek yemek isteyen vatandaşların dikkatli olması gerektiğine de vurgu yaptı. Ada, “Konya’da veya herhangi bir şehirde vatandaşlarımızın güvenli gıdaya ulaşabilmesi için şu hususlara dikkat etmesi önemlidir; işletmenin temizliği ve personel hijyenini gözlemlemek, yoğun kullanılan ve müşteri sirkülasyonu olan işletmeleri tercih etmek, aşırı ucuz fiyatlara karşı dikkatli olmak – özellikle et ve balık ürünlerinde, porsiyonların, ürün içeriklerinin ve etiket bilgilerinin açıkça belirtilmiş olmasına bakmak, açıkta satılan ürünleri mümkün olduğunca tercih etmemek, ambalajlı ürünlerde üretim ve son kullanma tarihlerini kontrol etmek, şikayet durumunda Alo 174 Gıda Hattı’na bildirimde bulunmak. Tüketicilerin bilinçli hareket etmesi, hem kendi sağlıklarını korumaları hem de hileli ürünlerin piyasadan çekilmesi açısından büyük önem taşıyor” diye konuştu.

TÜKETİCİYİ ALDATANLAR İFŞA EDİLİYOR

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan taklit–tağşiş listelerinin kamuoyunda haklı bir endişeye yol açtığını belirten Hulusi Ada, “Konu hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla aşağıdaki açıklamanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın periyodik olarak yayımladığı taklit–tağşiş listeleri, laboratuvar analizleri sonucunda belirtilen ürünlerde tüketiciyi aldatmaya yönelik uygulamaların tespit edildiğini gösterir. Listeye giren ürünlerde; ürünün içeriğinin gerçeğinden farklı olması (taklit), ürüne daha ucuz ve kalitesiz bir madde eklenmesi (tağşiş), etiketinde belirtilmeyen bileşen veya katkı maddesi bulunması, gıda güvenliğini tehlikeye atacak maddelerin kullanımının tespit edilmesi gibi olumsuzluklar saptanmıştır. Bu yayımlar, tüketicinin doğru bilgilendirilmesi ve firmaların caydırıcı şekilde denetlenmesi amacıyla yapılmaktadır” ifadelerini kullandı.

HİLELER EKONOMİK KAYBA NEDEN OLUYOR

Türkiye genelinde tespit edilen hile türleri sıralayan Ada, şunları söyledi: “Zeytinyağı ve bitkisel yağlarda farklı, daha ucuz yağların karıştırılması, balda glikoz ve şeker şurubu kullanılması, sucuk, köfte ve dönerde başta kanatlı eti olmak üzere et dışı türlerin karıştırılması, sütte su katılması veya protein oranının düşürülmesi, baharatlarda boya, nişasta ve bitkisel dolgu maddeleri kullanılması, içeceklerde tağşişli aroma ve renklendirici kullanımı, tavuk ve et ürünlerinde bozulmuş ürünlerin işlemden geçirilerek yeniden piyasaya sunulması. Bu tür hileler hem ekonomik kayıplara hem de gıda güvenliği açısından risklere yol açmaktadır.”

KONYA’DA RİSK DAHA DA ARTIYOR

Konya’daki ürünlerde taklit–tağşişin en çok rastlandığı ürünleri sıralayan Başkan Ada, “Konya’da yapılan denetimlerde ülke genelindeki eğilimlerle benzer şekilde aşağıdaki ürünlerde taklit–tağşişe daha sık rastlandığı görülmektedir: Et ve et ürünleri (sucuk, köfte, döner) özellikle tür karıştırma ve düşük kaliteli et kullanımı, süt ve süt ürünleri (tereyağı, peynir) bitkisel yağ kullanımı, su katımı ve protein oranı düşürme, bal glikoz şurubu eklenmesi, baharatlar farklı bitkisel dolgu maddeleri ve gıda boyası, bitkisel yağlar – özellikle zeytinyağında pirina yağı veya farklı yağlarla karışım. Konya, et ve süt ürünleri üretiminin yoğun olduğu bir bölge olduğu için bu kategorilerde hile odaklı denetim sayısı da daha yüksektir” diye konuştu.

HİLELİ FİRMALARA NE TÜR YAPTIRIMLAR UYGULANMALI?

Hileli ürün sattığı teşhir edilen firmaların akibetine ilişkin açıklamalarda bulunan Ada, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Mevzuat gereği firmaların kapatılması ancak halk sağlığını ağır şekilde tehdit eden, tekrarlayan ve kasıt unsuru açık olan durumlarda mümkündür. Bunun dışında, firmalara idari para cezası, ürünün piyasadan toplatılması, teşhir edilme (kamuoyuna açıklama), gerekli durumlarda savcılığa suç duyurusu gibi yaptırımlar uygulanmaktadır. Ayrıca her hile tespitinin cezai süreci, hukuki inceleme ve ispat yükümlülüğü nedeniyle süre gerektirmektedir. Bu nedenle firmaların tamamen kapatılması her vaka için uygulanabilir bir yaptırım değildir.”

SAĞLIĞI KORUMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?

Gıda güvenliğinin sağlanmasında üreticilerin sorumluluklarına da dikkat çeken Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Gıda güvenliğini sağlamak için üreticiler şu yükümlülüklere sahiptir; hijyen ve sanitasyon kurallarına eksiksiz uyma, hammaddelerin güvenilir tedarikçilerden temin edilmesi, üretim süreçlerinde izlenebilirlik sağlayan kayıt sistemlerinin kullanılması, gıda mevzuatına uygun üretim yapma, personel eğitimlerinin düzenli olarak yapılması, ürün etiketlerinde doğru ve yanıltıcı olmayan bilgiler kullanılması, tüketici sağlığını tehdit edebilecek durumda ürünleri derhal geri çekme yükümlülüğü, düzenli laboratuvar analizleri ile kalite kontrolünün yapılması. Bu sorumluluklar hem mevzuat gereği zorunludur hem de toplum sağlığını korumanın temel şartıdır.”