Türkiye'de 60 bin çalışanı olan meşhur kamyon fabrikası iflas etti!

Türkiye, sanayi ve üretim gücüyle öne çıkan bir ülke olarak biliniyor. İstanbul, Kocaeli, Bursa ve Konya gibi şehirlerimizde fabrika sayıları artarak ülke ekonomisine katkı sağlarken, ne yazık ki bazı güçlü firmaların iflasla üretim hayatına son vermesi de tarihe düşülen notlar arasında yer alıyor. İşte bunlardan biri: Bir zamanlar on binlerce kamyon üreten, dev bir marka olan Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. (TOE).

1955'TE KURULDU, TÜRKİYE'NİN İLK TİCARİ MONTAJINI YAPTI

Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. (TOE), 1955 yılında Marmara Bölgesi'nde, Kocaeli'nin Gebze Çayırova mevkiinde kuruldu. Minibüs, otobüs, kamyon, kamyonet ve arazi aracı gibi geniş bir yelpazede üretim yapan bu dev tesis, Türkiye'nin ilk ticari kamyon montajının gerçekleştirildiği yer olarak sanayi tarihine geçti. Kısa sürede büyüyen fabrika, bir dönem ülkenin en büyük sanayi kuruluşları listesinde yer aldı ve COMMER kamyonetlerinin de montajını gerçekleştirdi.

Firmanın son dönemlerinde özellikle İnternational marka 1230 kamyonetler ile Panter Modeli (CO 1860 – CO 1830) kamyonlar ve Mater (M-1230) minibüslerin üretimi yapılıyordu.

GEREKSİZ YATIRIMLAR İLE BAŞLAYAN KAPANIŞ SÜRECİ

Böylesine güçlü bir geçmişe sahip olan ve 1963'ten 1993'e kadar yaklaşık 55 bine yakın (54.496 adet) motorlu taşıt üreten fabrikanın sonu, yanlış yönetim kararlarıyla geldi.

1983 Yılı: Firma, birtakım gereksiz yatırımlar nedeniyle zarar etmeye başlayınca Ziraat Bankası'na devredildi.

1988 - 1992: Case İH ve daha sonra Mazda gibi uluslararası devlerle satış görüşmeleri yapıldı ancak anlaşma sağlanamadı.

1993 Yılı: Şirket özelleştirilerek Rumeli Grubu'na (Uzanlar) satıldı. Ancak yeni sahipleri, TOE'yi devraldığı yıl hemen kapattı. Tesis, bu tarihten sonra kamyon üretimi yerine çimento ikmal merkezi ve ithal SEAT otomobillerinin depo merkezi olarak kullanıldı.

TMSF'DEN KARADENİZ HOLDİNG'E UZANAN FABRİKA ARAZİSİ

Üretim ekipmanları ve prosesleri 2006 yılına kadar korunsa da, fabrikada bir daha üretim yapılmadı. İmar Bankası'nın tasfiyesi sürecinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) geçen tesisin üretim ekipmanları daha sonra satıldı. Fabrika binaları ve arazisi ise son olarak Karadeniz Holding'e satılarak bir devrin fişi tamamen çekildi.

TOE'nin iflası ve kapanışı, Türkiye'nin sanayi geçmişi açısından büyük bir kayıp olarak hatırlanmaya devam ediyor. Bu durum, artan fabrika sayılarına rağmen sürdürülebilir yönetim ve stratejik kararların bir sanayi kuruluşu için ne kadar hayati olduğunu gözler önüne seriyor.