Soğan ve patates fiyatları uçuyor

Türkiye’de plansız tarımın yükünü vatandaşlar çekiyor. Ülkede her yıl en az bir ürün zam şampiyonu oluyor. Vatandaşlar ise her yıl böyle bir durumla karşılaşmaktan bıktıklarını belirtiyor. Ülkenin verimli topraklarının iyi değerlendirilememesinden dolayı meyve ve sebze üretiminde istikrar sağlanamıyor. Soğana ve patatesi son bir ayda gelen 2,5 liralık zam gelmesi vatandaşın alım gücünü olumsuz etkiledi. 

PİYASA KONTROL ALTINDA TUTULUYOR

Konya Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkan Yardımcısı İbrahim Dönmez, ihracatın fazla olduğu ve bu yüzden var olan üretimin Türkiye’ye yetmediğini dile getirdi. Dönmez, “Üretimde bir farklı odaklanma var. Küçük üreticilerin ekmiş olduğu ürün miktarları daraldı. Girdi maliyetleri, finansal sorunlar gibi problemler ortaya çıktı. Bundan dolayı da tarım büyük üreticilerin odak noktası oldu. Soğan ve patates her ikisi de büyük üreticilerin elinde. Dev üreticiler, 3 bin ton, 5 bin ton üretenler, ürünlerini sattı. Küçük üretici elinde ki ürünü bitirdiği için büyük üreticiler piyasayı kontrol altında tutuyor. Sıkıntı maalesef buradan kaynaklanıyor. İhracat olmasa Türkiye'ye yetebilecek miktarda soğan var. Büyük üreticilerde ihracat yapıyor. Sorunların en temel kaynakları burada başlıyor. Diğer ürünlerin fiyatlarının yükseleceğini sanmıyorum. Üç ay içerisinde bir artış oldu soğanda. Bu üretimdeki yanlış odaklanmadan dolayı, büyük üreticilere geçmesinden dolayı ortaya çıktı. Stoklanmalar ortaya çıktı. Soğan ve patates 9-10 lira civarındaydı şu anda 12-13 liraya satılıyor” diye konuştu. 

TÜRKİYE’DE TARIM YÖN DEĞİŞTİRDİ

Patates ve soğana göre çok daha rahat bir ürün olduğunu belirten Dönmez, “Artık tarım yön değiştirdi. Bunu kabullenmek gerekir. Küçük üreticiler devreden çıktı. Geçmişte stok krizi yaşandı. Bu sebep ile herkes teyakkuzda beklemekte. Kışlık ürün depo korunur. Mecburen depoya koyarsınız. İhtiyacı olan oradan ürünü alıyor. Böyle sorunlar meydana gelince küçük üretici bize de güveni kalmayınca üretimi azaltmak zorunda kaldı.  Yani soğan üretimi şekil değiştirdi. Bunun sonucunda üretici rahat nefes alabilecek mi bunun için çalışılıyor. Üretici rahat ettiğinde fiyatlarda inmeye başlayacak. Bunun için herkesin seferber olması, çok çalışması gerekmektedir. İhracatın dengeli, üretimin ona göre yapılması gerekir” açıklamasında bulundu. 

FİYATLARDA ÖNEMLİ DALGALANMA OLDU

Melike Hatun Çarşısı esnaflarından manav İlhami Bora, geçen yıla göre sebze ve meyve fiyatlarının iki katına yükseldiğini açıkladı. Bora, “Soğanda önemli bin dalgalanma oldu. Bunun sebebi stok veya üretimin büyük tekelleşme içine girmiştir. Bu sebepten dolayı küçük üretici elinde ki ürünleri bitirdi. Bu yüzden fiyatlar tek elden belirleniyor dersem yanlış konuşmuş olmam. Ama bu insanlara gerçekten üzülüyorum. Geçen yıl 10 lira olan ürünler bu yıl 20 lira. Soğana neredeyse 5 lira zam geldi diyebiliriz. Tüm sebze ve meyvelere zam gelmesi bu insanlar artık daha az tüketmesi demek. Yani az alım sağlayacak. Bu sefer biz kazanamayacağız. Bizim sayemizde üretim az olacak ve az olduğu için pahalıya satılacak. Bu mantıkla ilerlersek çok kötü gidişat var. Allah sonumuzu hayır etsin” dedi.

ALİ GÖZEN