Son haftalarda danışanlarımızdan e-posta yoluyla gelen sorulara genel bir cevap olarak omurga içindeki , genelde isimleri birbiriyle karışıyor olan bel, sırt ve boyun yapıları  , üzerine oluşan problemleri ve ameliyatsız tedavi seçenekleri üzerine konuşacağız.  Bu anlamda hastaların genelde sırt diye tarif ettiği çanak kemiğiyle son kaburganın bağlandığı omurga kemikleri arasındaki ağrıları ve buradan kaynaklanabilecek hastalıkları ele alacağız.

Bel ağrıları birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlara örnek olarak fıtıklaşma, kanal daralması (spinal stenoz-foraminal stenoz), ankilozan spondilit,  kas spazmı, eklem kilitlenmesi ve bunlara bağlı oluşabilen faset sendromu  gibi rahatsızlıkları sayabiliriz. Kamburluk, skolyoz(omurga eğriliği), kalça ve leğen kemiğini ilgilendiren problemler de bel bölgesini etkileyebilir. Bu problemler, otururken, merdiven çıkarken veya yatarken kendini hissettirebilir.

Bu anlamda en çok karıştırılan , belde ağrı yaptığı sanılan , aslında tüm bel hastalıkları arasında en masum olan, ismiyle korku salan bel fıtığından başlayalım.

Bel fıtığı, yapısı bozulmuş , dejenere olan diskin  omurgaların arasından çıkıp bacağa giden sinir kökünü sıkıştırmasıyla ortaya çıkan bel ve bacak ağrısı ile ortaya çıkan klinik durumdur.  Bel fıtığı (lumbal disk hernisi)  olan hastaların çoğu 30-50 yaşları arasındadır. Ani yakınma bel ve bacak ağrısıdır. Buradaki bacak  ağrısının nedeni sinir köküne bası iken beldeki ağrının sebebi ise fıtıklaşan diskin  sinirin çıktığı omurgalar arasındaki foraminal aralığı sıkıştırıp burda oluşturduğu faset eklem sendromu  denen eklem kilitlenmesi ve kas spazmıdır. 50 yaş üzerinde bu durum bel fıtığına eşlik edebilir. Hastalar çoğu kez , önceden beri var olan hafif bel ağrılarının bir zorlama ile arttığını ve bacaklarına indiğini ifade ederler.  Hasta ayakta dik durmakta zorluk çeker. Bir kısım hasta ise oturunca ağrının daha çok arttığını ifade eder. Ağrı ile birlikte hasta, bacaklarındaki uyuşma , karıncalanma, keçelenme, kuvvetsizlik ve incelmeden yakınabilir.  Hastaların büyük bir kısmı  fizyoterapist tarafından doğru  uygulanan fizik tedaviye olumlu cevap vermektedir. Hastaların yüzde 75-90 ında iyileşme olduğu tespit edilmiştir.  Ameliyat için acele edilmemelidir. Ağrıları azaltmak ve  kas gücünü artırmak için  hasta fizyoterapist eşliğinde  tedaviye alınır.

Bel kayması diye adlandırılan patoloji ise, bir omurun bir alttaki üzerinde öne doğru kaymasıdır.  Kırık, bel ameliyatları, kireçlenme ve doğumsal anormaliler  bel kaymasının başlıca nedenleridir.  Hastalar çoğunlukla bel ağrısından yakınır.  Ağrı belin iki yanında ve iki bacakta birden duyulur. Ağrı hareketle, ayakta durmakla artar, istirahatle genellikle kaybolur. Hastaların büyük çoğunluğu  kadındır. Genellikle karın gevşek  ve öne sarkıktır. Fazla yaşanmış gebelikler de neden olabilir. Ağrılı durumlarda hastaya istirahat önerilir.  Ağır yük kaldırmaktan kaçınılmalı, fazla kilolar azaltılmalıdır. Fizyoterapistler tarafından karın ve sırt kaslarına yönelik  egzersizler  ile germe egzersizleri  verilmeli ve günlük yaşam aktiviteleri düzenlenmelidir. Ağrı ve kas gerginliğinin azaltılması için  çeşitli tekniklerden yararlanılır.

Kanal daralması ise bel fıtığıyla en çok karıştırılan patolojidir. Çeşitli sebeplerle oluşup beli meydana getiren omurgaların içinden geçen omuriliğe basısına bağlı çift bacakta oluşan ağrı, uyuşma, keçelenme ile görülen ve tıp dilinde spinal stenoz olarak adlandırılan durumdur. Bu tip hastalar uzun süre yürüyemez. Dinlenme ihtiyacı hisseder.Yaşlılık hastalığı olarak da nitelendirilir. Foraminal stenoz olarak adlandırılan tek taraflı kanal daralması ise  omurganın arkasındaki  faset eklemlerin siniri sıkıştırması sonucu görülür. Kanal daralması bacak ağrısı yapmasına rağmen tedavi yaklaşımı bel fıtığından farklıdır. 

Esas bel ağrısının kaynağı olan faset sendromu ise omurganın arka kısmında bulunan  faset eklemlerdeki dejeneratif değişikliklerle ortaya çıkan  mekanik  problemlerdir.  Hastanın bel ve bazen de kalçasına yayılan mekanik bir ağrıdır. Ağrı hareketle artar, istirahatle azalır.

Önümüzdeki hafta bel problemlerinin ve özellikle de bel fıtığından  ameliyatsız kurtulmanın  tedavisine yönelik yazımızla birlikte olmak  üzere……..  

Vücudunuzu önemseyin; çünkü o sizin için çalışıyor, ona iyi bakın.

Soru, görüş ve önerileriniz için [email protected]  adresinden ulaşabilirsiniz.