Saman fiyatlarına dev zam! Yeni miktar bütçeyi sarsıyor

Konya Ovası, Türkiye'nin en önemli hububat üretim merkezlerinden biri olarak yaklaşık 1 milyon hektarlık ekim alanıyla dikkat çekiyor. Burada 650 bin hektar buğday, 350 bin hektar ise arpa ekiliyor. Bu rakamlar, Türkiye’nin toplam buğday ve arpa üretiminin yüzde 10 ila 12’sine karşılık geliyor. Ancak bu yıl yaşanan şiddetli kuraklık, bölgedeki üretimi olumsuz etkiledi; özellikle kıraç alanlarda verim ve bitki boylarında ciddi düşüşler yaşanırken, saman fiyatlarında da tarihi artışlar kaydedildi.

‘KONYA OVASI’NIN YÜZDE 60’I KIRAÇ’

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, Konya Ovası’nda hububat tarımında yaşanan düşüşe dikkat çekerek, özellikle kuraklık ve soğuk hava nedeniyle sap veriminde ciddi kayıplar olduğunu söyledi. Konya Ovası’ndaki hububat üretiminin yaklaşık yüzde 60’ının kıraç arazilerde yapıldığını ifade eden Soylu, “Bu alanlarda tamamen doğal yağışa bağlı üretim söz konusu. Bu yıl hem yağışların yetersizliği hem de düzensizliği bitkilerin gelişimini ciddi biçimde olumsuz etkiledi. Bitki boyları normal yıllara göre çok daha kısa kaldı, verimler düştü.

Özellikle kıraç alanlarda hem dane verimi hem de sap miktarı son derece sınırlı kaldı” dedi. Sulu alanlarda verimin kısmen daha iyi olduğunu ancak orada da başka bir sorun yaşandığını belirten Soylu, Nisan ayındaki ani soğukların bitki gelişimini baskıladığını ifade ederek, şunları kaydetti: “Sulu tarım yapılan bölgelerde verimler görece daha iyi olsa da Nisan ayında yaşanan düşük sıcaklıklar bitki boylarını etkiledi. Bu yıl bitkiler ortalama 20-30 santimetre daha kısa kaldı. Bu durum belki dane verimine büyük zarar vermedi ancak sap verimini ciddi şekilde düşürdü. Dolayısıyla hasat sonrası kalan sap miktarı tüm ovada oldukça azaldı.” Bu yıl saman piyasasında talebin hasatla birlikte arttığına dikkat çeken Soylu, “Tarla teslim (nakliye ve balya masrafları hariç) buğday ve arpa saplarının ton fiyatı 1.500 ile 1.700 TL arasında alıcı buluyor” diye konuştu.

‘BİÇERDÖVERLER TARLAYA GİREMİYOR’

Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker, hem Konya Ovası’nda hem de Türkiye genelinde yaşanan kuraklık ve don afetlerinin üretim üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Kıraç alanlarda durumun oldukça vahim olduğunu vurgulayan Kavuneker, bu bölgelerde hububat verimlerinin 50 ila 100 kilo arasında kaldığını, bitki boylarının kısa olması nedeniyle biçerdöverlerin dahi tarlaya girmediğini belirtti. Üreticinin saman toplamasının maliyetini karşılamadığını ifade eden Kavuneker, bu nedenle birçok tarlada sapların olduğu gibi yerlerde kaldığını söyledi.

Sulanabilir alanlarda ise durumun görece daha iyi olduğunu, özellikle verim alınabilen yerlerde dönüm başına bir tona yakın sap elde edilebildiğini belirten Kavuneker, samanın sadece Konya’da değil, çevre illerde de talep gördüğünü ifade etti. Nakliye ve işçilik maliyetinin yüksek olduğunu söyleyen Kavuneker, “Şu anda samanın tonu tarlada 1.500 ila 1.800 lira arasında satılıyor. Ama sadece almakla bitmiyor. Önce tırmıkla toplanıyor, ardından balyalanıp tırlara yükleniyor. Akaryakıt maliyetleri de eklendiğinde fiyat, üreticiye ulaşana kadar neredeyse ikiye katlanıyor” ifadelerini kullandı. Yıllar önce saman ithal edildiğini hatırlatan Kavuneker, konuşmasını şu sözlerle tamamladı: “ Yıllar önce samanı ithal ettik. Eğer biz hâlâ kendi samanımızı üretemiyorsak, bu tarımın ciddi bir alarm verdiğini gösteriyor. Kuyular kuruyor, bundan 20 yıl önce açılan kuyular artık su vermiyor. Su kaynaklarımızı doğru yönetemezsek daha büyük krizlerle karşı karşıya kalacağız.”

SAMAN TEKRAR İTHAL EDİLEBİLİR

Konya’da kaba yem üretimi yapan Ulusoy Hayvancılık işletmecisi Ahmet İshak Ulusoy, sahadaki durumu gazetemize özel değerlendirdi. Ahmet İshak Ulusoy, bu yıl kuraklık nedeniyle saman üretiminin ciddi şekilde azaldığını söyledi.

Samana yoğun bir talep olduğunu ancak özellikle kıraç bölgelerde sap bulmanın neredeyse imkânsız hale geldiğini belirten Ulusoy, sulu bölgelerde çıkan sapın da ihtiyacı karşılamaya yetmediğine dikkat çekti. Samana talep çok ama tarlalarda neredeyse hiç sap olmadığını söyleyen Ulusoy, “Tarla teslim büyük balyanın tonu 2 bin 500 TL, eve teslim fiyatı ise 3 bin TL. Küçük balyada işçilik maliyetinin yüksekliği nedeniyle fiyatlar 4 bin 500 TL’ye kadar çıkıyor. Geçen yıl 5 bin ton saman ürettik, bu yıl bin tonu bile bulamadık. Harman sezonunda olmamıza rağmen saman adeta kapışılıyor. Sezon sonunda fiyatların daha da artacağını tahmin ediyorum. Bu gidişle samanı yeniden ithal edebiliriz” diye konuştu.