‘Pandemiye ekonomik krizde yakalandık’

Yaklaşık 1 yıldan fazla bir süredir devam eden korona virüs pandemi süreci  ile birlikte Türkiye’deki ekonomik sorunlar iyice derinleşti. Sektörler, firmalar ve vatandaşlar ekonomik olarak büyük bir çıkmazın içine girdi. 2018 yılının Ağustos ayında başlayan kur ataklarıyla ve ithalatçı anlayışla birlikte ülke ekonomisinin dış borçlanması arttı. Pandemiyle birlikte birçok insan işsiz kaldı. Hayatında ilk kez kredi kullanan vatandaş sayısında gözle görülür oranda bir artış gözlemlendi. Vatandaşların alım gücü düşerken, firmaların da üretim kapasitesi azaldı. Yine çoğu firma iflasın eşiğine gelirken, 7’den 70’e tüm ürünlere de zam geldi.  

İNTİHARLAR EKONOMİK KRİZİN EN DERİN PATLAK VERMİŞ SORUNU!

Türkiye’de giderek derinleşen ekonomik krizle birlikte son birkaç ay içinde birçok kişinin intihar ederek yaşamına son verdiğini dile getiren Ekonomist Fatih Güneş, “Peş peşe ve kimi zaman ailece yaşanan intiharları değerlendiren Sosyologlar, ‘Dünyada derin Ekonomik krizlerin patlak vermiş toplumsal hali’ olarak nitelendiriyor” dedi. Hükümet kanadının ve bazı medya organlarının ise bunu görmezden gelerek, intiharların bireysel olduğu konusunda ısrarcı davrandığını aktaran Güneş, “Rakamlar son derece açık.  İntiharlar ekonomik krizin en derinden patlak vermiş sonucudur. Güvenilirliği sorgulanan TÜİK’in verileri bile son 7-8 yıldır, her yıl 3 bini aşkın vatandaşımızın geçinemediği için intihara sürüklendiğini ortaya koyuyor” şeklinde konuştu. 

CUMHURİYET TARİHİNİN EN YÜKSEK İŞSİZLİK ORANINI GÖRDÜK 

Kamuoyuna açıklanan işsizlik verilerinin gerçekleri yansıtmadığını da belirten Güneş, konuşmasını şöyle sürdürdü: “İki açıdan gerçekleri yansıtmıyor. İlki, farklı tanımlar altındaki işsizler paylaşılan veride görünmüyor, ikincisi ise işte olarak gösterdikleri işte değil, kursta, eğitim programlarında ve benzeri durumlarda. İşten çıkarma serbest bırakıldığında asıl o zaman göreceğiz gerçek rakamları. ‘İşsizlik tanımı ‘gerçek işsizlik’ ’olarak, ‘ümitsiz işsizler’, ‘iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar’, ‘zamana bağlı eksik istihdam’ ve ‘mevsimlik çalışanları’ da kapsayacak şekilde değiştirmelidir. İşsizlik oranı cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesini  geçti. Mevcut büyüme stratejisi sadece İnşaat ve Tüketim üzerine kurulduğundan yeni istihdam

yaratmıyor.”

PANDEMİYE EKONOMİK KRİZ HALİNDE YAKALANDIK 

“Aslında biz ülke olarak pandemiye ekonomik kriz halinde yakalandık” diyen Ekonomist Fatih Güneş, şunları kaydetti: “Hatta Allah göstermesin elbette ama pandemi olmasaydı, dünya ekonomisi büyümesine  göre küçülen ve borçlanan Türkiye ekonomisi daha çok göze batacaktı. Şuan mazeret oluşturuyor pandemi. Ama Ekonomistler ve hükümetten nemalanmayan uzmanlar olarak bizler çok net görüyoruz. Size tabloyu özetleyeyim dilerseniz; Ailelerin yüzde 65’i borç batağı içinde yaşamaya çalışırken, icra dairelerindeki dosya sayısı 2020 sonunda 22 milyona çıktı. 1 Milyonu aşkın insan hayatında ilk defa kredi kullanmak zorunda kaldı. Tarımsal alanlar 2002’ye göre yaklaşık 3 milyon hektar küçülürken 2 milyonu aşkın insan tarım üretimini terk etti. Dahası da var. Krizin 2021 ve sonrasını da etkileyeceğini düşünen firmaların oranı yüzde 11’den yüzde 48’e çıktı. Korona virüs nedeniyle firmaların yüzde 64’ü yeni yatırım ve büyüme planlarını erteledi. Firmaların yüzde 47’si yeni borç aldı veya borcunu yapılandırdı. ‘Küresel Borç İzleme Raporu’na göre Türkiye’nin toplam borcu 1.24 trilyon dolara ulaştı. Böylelikle de Türkiye borcu en hızlı artan ülkeler arasında rekor kırdı. 2002’de vatandaşlarımızın tüketici kredisi ve kredi kartı borcu 6.3 milyar lira iken 2020 yılı sonunda 836 milyar liraya ulaştı. ,Umutsuzluk; insanoğlunun kendine karşı hazırlayabileceği suikastların en korkuncudur, umutsuzluk manevi bir intihardır’ demiş Jean Paul Sartre. Hep söylediğimiz gibi piyasa güveni, temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması, hukuk bağımsızlığı, liyakat esası ile yönetimle başlaması gereken , umut verici gelişmeler, çözümün başlangıcı olmalı. Türk milleti daha büyük krizleri atlattı ama yöneticilerinden, temsilcilerinden, hak ve adaletten şüphe duymadı. Allah yardımcımız olsun.”

EMRE ÖZGÜL