Milyonlarca vatandaşa erken emeklilik müjdesi! Bu şartlar aranıyor

Türkiye'de emeklilik sistemi; yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi temel şartlara dayansa da, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bazı özel durumlardaki vatandaşlara 5 yıla kadar erken emekli olma imkanı tanıyor. Özellikle ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlar ile engelli çocuğu olan anneler için sunulan bu haklar, doğru bir planlama ile hayata geçirilebiliyor.

AĞIR VE YIPRATICI İŞLERDE ÇALIŞANLAR (Fiili Hizmet Zammı)

Halk arasında "yıpranma payı" olarak da bilinen bu hak, 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesinde belirtilen zorlu meslek gruplarında çalışanlara veriliyor.

• Aranan Şart: Madencilik, demir-çelik sanayii, asit üretimi, emniyet ve askeri personel gibi kanunda belirtilen ağır ve yıpratıcı işlerde fiilen çalışıyor olmak.

• Sağlanan Avantaj: Çalışılan her 360 gün (1 yıl) için, işin risk derecesine göre 60, 90 veya 180 gün ek sigortalılık süresi (fiili hizmet zammı) kazanılır.

• Sonuç:

  1. Kazanılan bu ek günler, toplam prim gün sayısına eklenerek prim şartının daha erken tamamlanmasını sağlar.

  2. Daha da önemlisi, kazanılan toplam ek günlerin yarısı, emeklilik yaşından düşülür (Bu indirim 3 yılı geçemez).

  • Örnek: 10 yıl boyunca her yıl 90 gün yıpranma payı alan bir çalışan, toplamda 900 gün (2,5 yıl) ek prim kazanır. Bu sürenin yarısı olan 450 gün (1 yıl 3 ay), kişinin emeklilik yaşından düşülerek daha erken emekli olması sağlanır.

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELER

5510 sayılı Kanun’un 28. maddesi, başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan annelere önemli bir erken emeklilik hakkı tanıyor.

• Aranan Şart: Çalışan annenin, sağlık kurulu raporu ile "ağır engelli" olduğu tespit edilen bir çocuğunun bulunması.

• Sağlanan Avantaj: Annenin, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalıştığı prim günlerinin dörtte biri (1/4'ü), toplam prim gün sayısına eklenir.

• Sonuç: Eklenen bu süre, doğrudan annenin emeklilik yaşından indirilir. Bu hak SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı'na tabi tüm çalışan anneler için geçerlidir.

  • Örnek: Engelli bir çocuğa sahip olan ve 2008'den sonra 6.000 gün primi bulunan bir anne, 6000 günün dörtte biri olan 1.500 gün (yaklaşık 4 yıl) daha prim kazanmış sayılır. Bu 4 yıllık süre, annenin emeklilik yaşından düşülerek çok daha erken emekli olmasına imkan tanır.

BAŞVURU SÜRECİ VE PLANLAMA

Bu haklardan yararlanmak için doğru adımların atılması gerekiyor.

• Yıpranma payı için genellikle işverenin SGK'ya yaptığı bildirimler esastır.

• Anneler için ise çocuğun durumunu belgeleyen sağlık kurulu raporu ile birlikte SGK'ya başvuru yapılması zorunludur.

Herkesin işe başlangıç tarihi ve sigorta kolu farklı olduğundan, en doğru bilgi için e-Devlet üzerinden "SGK - Ne Zaman Emekli Olabilirim" uygulamasını kullanmak veya bir sosyal güvenlik uzmanından destek almak büyük önem taşımaktadır.