Konya 400 kilometre uzaktaki depremi neden çok hissetti? Dikkat çeken detay

KTÜN Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, Kahramanmaraş merkezli 7,7 büyüklüğündeki depremle ilgili olarak, “Deprem sol yönlü doğrultu atımlı bir fay olan Doğu Anadolu Fay zonu üzerinde gerçekleşti. Türkiye’nin aletsel dönemde gerçekleşen en büyük ikinci depremi olarak kayda geçti” diye konuştu. 

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi merkezli önceki gece saat 04.17’de 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Deprem, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Malatya Nevşehir, Kayseri, Ankara, Adana, Hatay gibi birçok büyük kentten hissedildi. 

İlk depremin ardından saat 04.26'da Gaziantep merkezli ikinci bir deprem 6,4 büyüklüğünde kayda geçti. Türkiye 4. seviye alarm vererek komşu ülkelerden gelecek yardımların kabul edileceğini ilan etti. 
Saat 08.00 itibari ile en büyüğü 6,6 olmak üzere 50 artçı deprem kayda geçti.

DOĞU ANADOLU FAY ZONU ÜZERİNDEN BAŞLADI 

Depremin Doğu Anadolu fay zonu üzerinden meydana geldiğini belirten Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN)Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, bu fayın Bingöl Karlıova’dan başlayarak Bingöl, Elazığ Malatya, Adıyaman Kahramanmaraş tan geçerek Bir bölümünün Osmaniye üzerinden Kıbrıs güneyine uzandığını ve yine Kahramanmaraş civarında Ölü Deniz Fayı ile kesiştiğini belirtti. Doğu Anadolu Fay Zonunun Karlıova’da Kuzey Anadolu Fay Zonu ile birleştiğini belirterek, Ölü Deniz Fay Zonununda Maraştan Hatay üzerinden Lut Gölü üzerinden Kızıldeniz’e kadar uzandığını vurguladı. Eren, şunları söyledi. “Deprem sol yönlü Doğu Anadolu Fay Zonu üzerindeki hareket sonucu gelişti.  Depremin büyüklüğü çeşitli deprem istasyonları tarafından ile  son olarak M=7.8 arasında verildi. Kandilli Rasathanesi de ilk olarak M=7.4 verdiği depremi daha sonra M: 7.7 olarak güncelledi. Bu güncelleme bu yaşanan depremin Türkiye’nin 1939 yılındaki Erzincan Depreminden bu yana aletsel dönemde kaydedilen en büyük 2’nci depremi olduğuna işaret ediyor. Deprem 1-1.5 dk olarak çok uzun süre hissedildi ve geniş alanlara etki etti. 
Türkiye’de 17 Ağustos depreminin üzerinde oluştuğu Kuzey Anadolu Fay Zonu, Doğu Anadolu Fay Zonu, Bitlis-Zağros Kuşağı, Ölü Deniz Fay Zonu ve Kıbrıs-Ege yayının ana deprem kaynakları olduğunu belirterek bu hatlarda 7 den büyük depremlerin her an oluşma olasılığının olduğunu belirtti.

DEPREM BAŞLADIĞINDA TÜM DÜNYAYI DOLAŞIR 

Depremin herhangi bir fay üzerinde başladığı zaman oluşan deprem dalgalarının tüm dünyayı dolaştığına dikkat çeken Prof. Dr. Eren, “deprem dalgalarının şiddeti odaktan uzaklaştıkça etkisini yitirmeye başlar. Mesafe arttıkça şiddet azalmaya başlar. Etkisini yavaş yavaş kaybederek son bulur, depremlerden sonra artçı depremler devam edecektir. Bu artçılar ilk deprem (ana şoktan) genellikle 1 derece küçük olurlar. Çok fazla şiddetli olmasa da artçılar genellikle belirli bir süre devam edecektir. Ülkemiz bir deprem ülkesidir ve her yerde Depremlere karşı önlemlerimizi almalıyız” ifadelerini kullandı.

JEOLOJİ UZMANLARI DEPREM TAHMİNİNDE BULUNABİLİR 

Deprem ve jeoloji uzmanlarının yer hareketlerini takip ederek tahminde bulanabileceklerini ifade eden Prof. Dr. Yaşar Eren, “Bu konuda çalışma yapan uzmanlar yer hareketlerin inceleyerek depremin büyüklüğü ve oluşacak yerler hakkında tahminlerde bulunabilirler. Ancak tüm çalışmalar depremin meydana gelebilme olasılığı üzerinde yapılan tahminlerdir. Herhangi bir gün verme tam zamanı ve günün tahmin etme şimdilik söz konusu olamaz. Bu gerçekleşen deprem daha önce öngörülüyordu. Doğu Anadolu Fay zonu üzerinde geçmiş yıllarda Bingöl ve Elazığ ‘da depremlerin olduğunu, ancak Malatya Sonrasında güneye doğru olan kollarının uzun süredir suskun olduğunu ve dolayısıyla yörede çalışanlar tarafından ileride bu kollar üzerinde M:7 büyüklüğünde depremlerin olabileceği ifade edilmişti. Deprem Sol yönlü Doğu Anadolu Fay zonu hareketi sonucu gerçekleşti son güncellemeler ile birlikte Türkiye’nin en büyük ikinci depremi olarak kayda geçti” diye konuştu. 

KONYA DEPREMİ NEDEN DAHA ÇOK HİSSEDİYOR?

Depremin başladığı fay hattı ile Konya ile arasında yatay olarak yaklaşık 400 kilometre mesafe olduğunu ancak sarsıntıların Konya’da hissedildiğini dile getiren KTÜN Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, sözlerini şöyle tamamladı: “Daha öncede bahsettiğim gibi deprem dalgaları odaktan itibaren yayılarak tüm dünyayı dolaşmaya başlar ancak mesafe arttıkça etkisin kaybetmeye başlar. Dün gece meydana gelen deprem Konya’da hissedildi. Konya gibi alüviyal zeminlere kurulu şehirlerde zemin büyütmesi nedeniyle sarsıntı daha fazla hissediliyor. Konya’da alüvyon zemine kurulu olduğu için sadece yakınındaki faylardan oluşan depremlerden değil, çok uzaklardaki depremlerden de etkilenebilir.  Orta Anadolu’nun en genç yapılarından olan kuzey-güney gidişli Konya havzası, batıda Konya Fay Zonu, kuzeyde Karaömerler fayı ve doğuda Divanlar ve Göçü fayı ile sınırlanmış bir çöküntü havzasıdır. Konya Fay Zonu 2009 yılındaki depremlerden sonra Türkiye Diri Fay Haritasına konmuştur. Konya çöküntüsünü (grabenini) sınırlayan söz konusu faylar egemen olarak eğim atımlı normal fay karakteri sunmaktadır. Ancak az da olsa doğrultu atım bileşenine de sahiptirler. Kuvaterner yaşlı kayaçları kesen bu faylar büyük bir olasılıkla aktif veya potansiyel açıdan aktif faylardır.” 

SAİT ÇELİK