İşte 2025'in zam şampiyonları

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2025'te markette takip edilen 41 ürünün 28'inde fiyat artışı, 13 üründe fiyat azalışı olduğunu belirterek, "Fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide limon, fiyatı en fazla düşen ürün markette beyaz lahana, üreticide sivri biber oldu." ifadesini kullandı.

Bayraktar, aralık ayı ve 2025 yılının genelinde üretici ve market fiyatları ile girdi maliyetlerinde görülen değişimlere ilişkin açıklama yaptı.

Paylaştıkları rakamların tüm bölgelerdeki farklı satış kanallarından alınan fiyatların ortalamasına dayandığını ve sahadaki tabloyu yansıttığını ifade eden Bayraktar, üretici-market fiyatı makasının inkar edilemez bir gerçek olduğunu ve bu farkın nedenlerini doğru değerlendirmenin önemli olduğunu belirtti.

Bayraktar, 2025 yılındaki fiyat gelişmelerine ilişkin, "2025'te markette takip edilen 41 ürünün 28'inde fiyat artışı, 13 üründe fiyat azalışı gerçekleşti. Fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide limon, fiyatı en fazla düşen ürün markette beyaz lahana, üreticide sivri biber oldu." bilgisini verdi.

Geçen yıla göre bu yıl markette en fazla fiyat artışının yüzde 133,4 ile limonda görüldüğünü belirten Bayraktar, limonu yüzde 110,4 ile elmanın, yüzde 106,6 ile fındığın, yüzde 100,8 ile Antep fıstığının izlediğini bildirdi.

Bayraktar, 2024'e göre bu yıl markette fiyatı en fazla düşen ürünün yüzde 40,6 ile beyaz lahana olduğuna işaret ederek, bu üründeki fiyat düşüşünü yüzde 39,8 ile marulun, yüzde 39,5 ile karnabaharın, yüzde 29,1 ile kuru soğanın takip ettiğini belirtti.

ÜRETİCİDE 16 ÜRÜNÜN FİYATI ARTTI, 15 ÜRÜNÜN FİYATI DÜŞTÜ

Bu yıl üreticide takip edilen 33 ürünün 16'sında fiyatların artığını, 15 üründe fiyat düşüşü yaşandığını, 2 üründe ise fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:

"Geçen yıla göre bu yıl üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 343,4 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 160,4 ile Antep fıstığı, yüzde 159,3 ile kuru kayısı, yüzde 125,4 ile fındık izledi. Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 58,8 ile sivri biber görüldü. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 56,3 ile karnabahar, yüzde 54,8 ile marul, yüzde 51,2 ile kuru soğan izledi."

ARALIK AYI ÜRETİCİ-MARKET FİYAT DEĞİŞİMİ

Bayraktar, aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının yüzde 324,1 ile en fazla havuçta görüldüğünü, havuçtaki fiyat farkını yüzde 245,6 ile mandalinanın, yüzde 238,5 ile kabağın, yüzde 238 ile yeşil soğanın takip ettiğini bildirdi.

Markette havucun 4,2 kat, mandalinanın 3,5 kat, kabak ve yeşil soğanın 3,4 kat fazlaya satıldığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti: "Aralık ayında fiyatı en fazla artan ürün, markette kabak, üreticide mandalina olurken, fiyatı en fazla düşen ürün markette ayçiçek yağı, üreticide beyaz lahana oldu. Aralıkta markette 41 ürünün 30'unda fiyat artışı, 11'inde fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 97,5 ile kabak oldu. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 77,3 ile domates, yüzde 75 ile salatalık ve yüzde 53,3 ile patlıcan takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 16,1 ile ayçiçek yağı oldu. Ayçiçek yağındaki fiyat düşüşünü yüzde 12,2 ile toz şeker, yüzde 11,2 ile portakal, yüzde 5,1 ile ıspanak izledi."

Bayraktar, aralıkta üreticide 33 ürününün 11'inde fiyat artışı olurken, 15'inde fiyat düşüşü görüldüğünü, 7 üründe ise fiyat değişimi olmadığını ifade ederek, üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 38,1 ile beyaz lahanada, en fazla fiyat artışının yüzde 69,4 ile mandalinada görüldüğünü bildirdi.

Üreticide fiyat değişiminin nedenlerine de değinen Bayraktar, şunları ifade etti: "Seralarda güzlük sezon bitti ve baharlık sezon için dikimler yapıldı. Ürünler henüz hasat olgunluğuna gelmediğinden bu geçiş aşamasında arz azaldı ve salatalık, patlıcan, kabak ve domateste üretici fiyatları arttı. Kuru soğan, patates, portakal, havuçta talep olmayışı fiyatların düşmesine sebep oldu. Lahana ve marulda arz artışı sebebiyle fiyatlar düştü."