Hastalık yayan bu yasağa uyan yok! Denetimler de yetersiz

Türkiye'de sigara içme yasağı ilk olarak 1996 yılında okullarda, hastanelerde, trenlerde, otobüslerde ve tren istasyonlarında uygulandı.

Bugün birçok ülkede kapalı alanlarda sigara içilmesi yasaklanmış durumda. Türkiye’de de 4207 sayılı ‘Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunu’nda, 2008 yılında yapılan düzenlemelerle kamuya açık tüm kapalı alanlar, 2009 yılında ise özel hukuk kişilerine ait olan lokanta, kahvehane, kafeterya, birahane gibi işletmelerde tütün ürünlerinin tüketilmesi yasaklandı. Bu kapsamda, ikamete mahsus konutlar (evler) hariç tüm kapalı alanlarda sigara içme yasağı getirildi.

Bu yasağın getirilmesindeki temel amaç, sigara kullanmadığı halde başkalarının kullandığı sigara dumanından zarar gören kişilerin korunması olarak açıklandı.

97 BİN LİRAYA KADAR CEZA

Kapalı alanda sigara içilen işyerlerinde idari para cezası kesiliyor. Polis ve jandarma tarafından gözlemlenerek işletme sahibine ve sigara içenlere de dahil olmak üzere, bin 406 TL, kurallara uymayan işletmelere 19 bin 476 TL'den 97 bin 745 TL'ye kadar idari para cezası yazılıyor. 2026 yılında cezalar yıllık enflasyon oranında artacak.

PASİF ETKİLENİM SÖZ KONUSU

Bu alanda Sağlık Bakanlığı’nın havanikoru.saglik.gov.tr adresli internet sayfası da bulunuyor.
Sayfada, “Tütün dumanına maruz kalma, yanan bir sigaranın ya da puro, pipo ve benzeri diğer tütün ürünlerinin ucundan dışarı çıkan duman ve başkalarının içtikleri tütün ürününden dışarı üflenen dumanın solunmasıdır. Bu durum, ikinci el sigara dumanı veya sigara dumanından pasif etkilenim şeklinde de tanımlanmaktadır. Sigara dumanında yer alan zararlı maddelerin sigara içilen ortamın havasında ve yüzeylerde uzun süre kaldığı ve bu nedenle de kapalı ortamlarda hiçbir şekilde sigara içilmemesi gerektiği bilimsel çalışmalarla ortaya konulmuştur. Tütün dumanına direkt maruz kalınmasa bile daha önce ortamda sigara içilmişse, böyle bir ortama girilmesi halinde dahi sigara dumanından pasif etkilenim söz konusu olmaktadır. Bu durum üçüncü el sigara dumanı olarak tanımlanmakta ve sağlık açısından risk oluşturmaktadır. Tütün dumanına maruziyet, dünyada her yıl birçok insanın ölümüne neden olmaktadır” ifadelerini yer alıyor.

TÜTÜN DUMANINA MARUZ KALIYORLAR

İnternet sayfasında ayrıca, “Dünya genelinde her yıl; 700 milyon çocuk tütün dumanına maruz kalmaktadır. 600 bin kişi tütün dumanına maruz kaldığı için yaşamını yitirmektedir.

Başkalarının tükettiği tütünün dumanına maruz kalmaktan kaynaklanan ölümler, trafik kazaları ve uyuşturucu madde kullanımına bağlı ölümlerden çok daha fazladır. Tütün dumanına maruz kalmak, kanser, amfizem ve kalp krizleri gibi birçok öldürücü hastalığa neden olmaktadır. Çocuklar tütün dumanının zararlı etkilerine karşı çok daha hassastır. Tütün dumanının zararları, maruz kalma süresi uzadıkça artmaktadır.

Tütün dumanı nedeniyle ortamda bulunan kimyasallar sigara içiminden haftalar hatta aylar sonra da temizlenememektedir. Pencerelerin açık olması, havalandırma sistemlerinin çalışması da bu konuda çözüm değildir” deniliyor.

YASAK HİÇE SAYILIYOR

Öte yandan vatandaşlar Alo 184 SABİM hattını arayarak sigara yasağına uyulmayan yerlerle ilgili bildirimde bulunabiliyor.
Yasalar ortada olmasına rağmen Türkiye’de Konya ve diğer illerde ‘sigara yasağı’na uyulmuyor.

HİÇBİR CEZA YAZILMIYOR

Konya’da birçok kafe, lokanta, kahvehane, çay ocağı ve içkili restoranlarda söz konusu yasak hiçe sayılıyor.
Bu mekanlara gidenler kapalı ortamlarda sigara ve tütün ürünlerini hiçbir kısıtlamaya uğramadan kullanıyor. Söz konusu yerlerde denetimlerin olmadığı da gözleniyor.

Bu yerlerde sigara içenler ve işletme sahiplerine hiçbir ceza yazılmıyor.
Söz konusu yasanın uygulanmaması ve yaptırımların hayata geçmemesi nedeniyle sigara kullanmayanlar ‘pasif içici’ olarak büyük zarar görüyor.