Hasan Erkan: Yönetilemeyen Pandemi Esnafı Tüketti!

CHP Konya İl Başkan Yardımcısı Hasan Erkan'ın yazısı şu şekilde: 

Yönetilemeyen Pandemi Esnafı Tüketti!

Pandemi sürecinin başlangıcından bu yana şüphesiz en çok sorun yaşayanlar esnaflar. Mart ayından bu yana dükkanlarını açamayan işletmeler birinci dalgayı borçlanarak atlattılar ama ikinci dalganın gelmesi ve vakaların artması sonucu getirilen yasaklardan dolayı artık çözülemeyecek sıkıntılarla yüzleşmek zorundalar.

Esnaflar birinci dalga sonucunda çektiği sıkıntıları devletten aldığı kredilerle bir nebze de olsa geçiştirmiş, Haziran ayından itibaren “yeni normal” olarak tabir edilen süreçte işlerini toparlamaya başlamıştı. Aldıkları kredilerin geri ödemeleri yaz aylarının sonunda başladı fakat kış aylarının gelmesiyle beraber vaka sayılarındaki büyük artış yasakları beraberinde getirdi. Aldıkları krediyi ödemeye çalışan esnaflar dükkanlarının kapanmasıyla karşı karşıya kaldı. Gıda sektöründe işlerin devam etmesi sektörün içindeki esnafa hareket katsa da bunun dışında kalan tüm esnafların ortak söylemi şu şekilde ‘’BATIYORUZ’’

Türkiye’deki kayıtlı esnaf sayısı son verilerle 2 milyonu geçerken kayıtsız sabit ve seyyar esnaflarla bu sayı 5 milyon’a yaklaştı. Kayıtlı esnaflara ait toplam iş yeri sayısı ise 2020 bitimi itibariyle 2 milyon 158 bin. Aileleriyle birlikte düşündüğümüzde ülke nüfusunun dörtte birini kapsıyor.

Pandemi döneminde holdinglere verilen vergi indirimleri ve devlet garantileriyle beraber bu holdingler asgari ücret alan bir vatandaşla aynı vergiyi ödemiş olacak. Büyük şirketlere yapılan bu indirimler ve aflara kıyasla esnafa yapılan sözde destekler çok çok küçük kalıyor. Bu kadar büyük vergi aflarının sadece büyük holdinglere ve şirketlere yapılması da esnaf ve KOBİ’leri büyük bir kaosun içine sürüklüyor.

2020 Mart ayının ortalarında ilk kısıtlamaların başladığı tarihlerde herkes durumun ciddiyetinin farkına varmış ve tüm esnaflar dükkanlarını kapatmıştı. Vatandaşın bu duyarlı tavrına karşılık devletimiz sadece SSK’ların ödenmesi 6 ay erteledi, KDV ve stopajlara düzenleme geldi. Başka hiçbir destekte bulunulmadı. Eldeki biriklerimi eriterek esnaf Haziran 2020’ye kadar olan karantina sürecinde bir şekilde ayakta kalmayı başardı.

Fakat ikinci kapatma olan Kasım 2020 ortalarında tüm esnafların, özellikle kafe ve restaurant sektöründeki işverenlerin ortak kanısı devlet bu sefer bizlere destek verecektir ya da vermek zorundadır oldu. İlerleyen süreçlerde de gördük ki hükümet başındakiler sadece “Göstermelik” olarak kira yardımı ve ciro kaybı adı altında iki adet paket açıklandı. İkisinde de rakamlar o kadar komikti ki, esnafımız hükümetin hiçbir desteği olmayacağını, tamamen yalnız başına kaldığını desteklerin açıklandığı gün anladı.

Destek paketlerine değinilmek gerekirse; neye göre belirlendiği belli olmayan çok kısıtlı bir esnaf grubuna ve basit usule tabi olan esnaf kolları başvuru yapabildi. Ciro kaybı ve kira desteğini hak eden çok daha fazla esnaf olmasına rağmen bu destek sınırlı bir gruba verilmeye başlandı.

Cumhuriyet Halk Partisi ise esnafın öncelikli sorunlarının çözüleceğine dair kapsamlı kanun teklifini kasım ayında sunmuş , genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun ilk imzacısı olduğu ve tüm CHP milletvekillerinin imzaladığı kanun teklifi ile salgın sürecinden olumsuz etkilenen tüm esnafların sorunlarının çözümünü amaçlamıştı..

Cumhuriyet Halk Partisi’nin hazırladığı ve toplumun tamamının destek verdiği çözüm paketinde esnaf için, sigorta primi ve vergi borçlarının faizsiz olarak beş yılda ve yılda bir defa taksit ödenecek şekilde yeniden yapılandırılması , stopajın kaldırılması ve kamu kurumlarının esnaftan 1 yıl süreyle kira almaması gibi çok önemli maddeler vardı. Önceki aylarda ödeme güçlüğü çekmiş olan esnaf ve sanatkârlarımızın, zamanında ödeyemedikleri kredi ve kredi kartı borcu, karşılıksız çek, protesto edilen senetler nedeniyle çoğunun kredi sicili bozulmuştur. Bu nedenle birçok vatandaşımız yeni kredilere erişememektedir. Bu sebeple sicil affı getirilmelidir. Hükümetin esnafı yok sayması ve varolan sorunlara daha fazla sessiz kalmaması ise tek temennimiz.