Gazze'de ateşkese giden yol: İsrail'in stratejik çıkmazı

İsrail kuruluşundan bu yana Filistin'e uyguladığı işgal ve yıldırma politikalarını 7 Ekim 2023'ten beri Gazze'yi aralıksız bombalayarak sürdürüyor. İsrail'in 27 Ekim 2023'te Gazze’ye yönelik başlattığı kara harekatından ateşkes anlaşmasına varılan 15 Ocak 2025'e kadar 15 ay geçti.

İsrail'in askeri olarak köşeye sıkışması ateşkesi getirdi

İsrail, 27 Ekim 2023'te başlattığı kara harekatının hedefleri olarak Hamas'ın elindeki rehineleri kurtarmayı, Hamas'ın askeri ve siyasi varlığını ortadan kaldırmayı ve Gazze'nin İsrail için bir tehdit oluşturmamasını sağlamayı deklare etmişti. Ne var ki Gazze'de 15 aydır süren ve 50 binin üzerinde Filistinli'nin hayatına mal olan İsrail saldırıları, belirlenen operasyonel ve stratejik amaçlarını gerçekleştiremedi. İsrail'i ateşkes masasına oturtan ve masadan kalkmasını zorlaştıran başlıca etken bu oldu. Zaten İsrail harekatın başında duyurduğu amaçlarına ulaşabilseydi karşısında ateşkes müzakeresi yapacağı bir Hamas da olmayacaktı.

15 aydır süren ve soykırım boyutuna ulaşan harekatın başlıca operasyonel amacı rehinelerin kurtarılmasıydı. Hamas'ın elindeki 251 rehinenin 4'ü Hamas tarafından tek taraflı olarak, 105'i ise bugüne kadarki rehine takaslarında salıverilmişti. İsrail bombardımanlarında onlarca rehine hayatını kaybederken bugüne kadar sadece 8 rehine İsrail operasyonları neticesinde sağ olarak ele geçirilebildi. Hamas 98 İsrail vatandaşının daha elinde olduğunu dile getirirken İsrail kamuoyu, hükümet üzerindeki baskısını gün geçtikçe artırdı. Açıkçası Türkiye ölçeğinde ortalama bir ilçe, belki geniş bir mahalle büyüklüğündeki Gazze'de 15 ayın sonunda toplamda 8 rehinenin kurtarılabilmesi ve Hamas'ın halen daha 100'e yakın rehineyi saklayabilmesi İsrail ordusu (IDF) için büyük bir başarısızlık. İsrail'i ateşkes sürecini kabul etmeye getiren ilk etken rehineler konusundaki bu operasyonel başarısızlık oldu.

İsrail'i ateşkesi kabule zorlayan ikinci bir operasyonel faktör ise devasa boyutlardaki teknoloji ve ateş gücü üstünlüğüne ve savaş hukukunu hiçe sayan uygulamalarına rağmen sahada yaşadığı can kayıpları oldu. İsrail, 7 Ekim 2023'ten bugüne 891 askerini kaybetti. Bunların 329'u Hamas'ın 7 Ekim Aksa Tufanı Operasyonu'nda hayatını kaybederken geriye kalanların büyük kısmı Gazze'de öldürüldü. Bu, İsrail ordusunun 1973'teki savaştan sonra yaşadığı en büyük kayıp oldu.