Ev alacak olanların bilmesi gereken 5 kritik husus

Gayrimenkul piyasasında bir konut, arsa veya iş yeri alımı yaparken, beklenmedik sorunlarla karşılaşmamak için dikkatli olunması gerekiyor. MKK GABİM AŞ tarafından hazırlanan rehberlere göre, alım sürecinde göz ardı edilmemesi gereken 5 temel madde bulunuyor.

1. Fiyat Karşılaştırması ve Değerleme

Alacağınız gayrimenkulün fiyatını, benzer özelliklere sahip diğer ilanlarla karşılaştırmak ilk ve en önemli adımdır. Bu karşılaştırmayı emlak ilan sitelerinden, bölgedeki emlak danışmanlarından yardım alarak veya lisanslı kuruluşlara değerleme raporu hazırlatarak yapabilirsiniz. Ödenecek tutar sadece satış fiyatıyla sınırlı değildir; alıcı ve satıcının ayrı ayrı ödemesi gereken yüzde 2'lik (toplamda yüzde 4) tapu harcı, döner sermaye harcı, emlak vergisi ve DASK gibi ek masrafları da hesaba katmalısınız.

2. Tapu Belgelerinin Detaylı İncelenmesi

Tapu senedinde yazan bilgileri titizlikle kontrol etmelisiniz. Özellikle taşınmazın tapuda "konut", "iş yeri", "dükkan" veya "arazi" olarak tescil edildiğinden emin olun. Tapu senedinde yer alan "arsa payı" ve "yüz ölçümü" bilgileri, gelecekte kentsel dönüşüm gibi durumlarda haklarınızı belirler. Tapu üzerindeki "kat mülkiyeti" ya da "kat irtifakı" bilgisi de yapının yasal durumunu gösterir. Kat mülkiyeti, iskan izni alınmış, tamamlanmış binalar için geçerlidir.

3. Hukuki Durum ve Şerh Sorgulaması

Gayrimenkulün üzerinde herhangi bir kısıtlama, haciz veya ipotek olup olmadığını mutlaka sorgulayın. Tapu senedindeki "şerhler" ve "beyanlar" bölümünde yer alan "kamu haczi şerhi", "ipotek", "riskli yapı şerhi" gibi ibareler, ileride büyük sorunlara yol açabilir. Ayrıca tapu senedi ile tapu kayıt belgesini karşılaştırmak ve herhangi bir farklılık durumunda Tapu Müdürlüğü'nden teyit almak hayati önem taşır.

4. Yapısal Özellikler ve Yasal İzinler

Alacağınız yapının yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinin (iskan) bulunduğundan emin olun. Bu belgeler, yapının yasalara uygun olarak inşa edildiğini gösterir. Ayrıca, binanın taşıyıcı sistemlerini (kolon ve kirişler) gözle kontrol edin ve deprem derecesini sorgulayın. Konut veya iş yerinin fiili durumu (iç yapısı, tesisatları) ile projesinin uyumlu olup olmadığını kontrol etmeniz de faydalı olacaktır.

5. Ortak Giderler ve Diğer Önemli Hususlar

Alacağınız gayrimenkulün bulunduğu bina veya sitenin yönetim planını inceleyerek aidat miktarlarını, ortak giderlerin paylaşımını ve varsa geçmiş borçları öğrenin. Eğer taşınmazda kiracı bulunuyorsa, kira sözleşmesinin detaylarını ve kira ödemelerinin güncel durumunu kontrol edin. Arsa alımında ise imar durumu, yola cephe olup olmadığı ve bölgesel gelişim planları hakkında bilgi edinmek gelecekteki yatırımınız için kritik öneme sahiptir.