Et fiyatlarına zam geldi! Süt inekleri kesime gidiyor

Yem fiyatlarındaki sürekli artış ve süt sanayisinin yaşadığı mali baskılar, süt üreticilerini büyük bir zorlukla karşı karşıya bırakıyor. Ulusal Süt Konseyi (USK), 1 Ocak 2025'ten itibaren geçerli olacak şekilde çiğ süt tavsiye fiyatını, üreticinin eline litre başına net 17,15 lira geçecek şekilde belirledi. Ancak süt sanayicilerinin bu fiyatı 14-15 TL arasında süt toplaması, üreticilerin maliyetlerini karşılamakta zorlanmalarına neden oldu.

Bu durum, sektördeki birçok hayvancıyı ciddi şekilde zorlarken, yem fiyatlarının her geçen gün artması, üreticilerin borçlarını ödeme ve hayvanlarını geçindirme konusunda büyük sıkıntılara yol açıyor. Karkas et fiyatlarının yüksek olmasını fırsat bilen birçok süt üreticisi, ineklerini kesime gönderip işletmelerini kapatma yoluna gidiyor.

PİYASADA YETERLİ HAYVAN YOK!

Yılet Et ve Et Ürünleri Entegre Tesisleri Müdürü Adnan Nohutçu, et fiyatlarındaki artışın en önemli nedenlerinden birinin arz-talep dengesizliği olduğunu belirtti. Türkiye’de son yıllarda hayvancılık yapan çiftçilerin azalması ve buna bağlı olarak yerli hayvan sayısının düşmesi, et üretiminde ciddi bir daralmaya yol açtı. İthalatla çözülmeye çalışılan bu açığın ise yeterli olmadığına dikkat çeken Nohutçu, "Piyasada hayvan bulmak zorlaştı. İthal edilen hayvan sayısı yetersiz kalıyor. Bu da fiyatların sürekli artmasına neden oluyor" dedi.

YEM FİYATLARI ÜRETİCİNİN BÜTÇESİNİ ZORLUYOR!

Süt hayvancılığının artık ekonomik olarak cazip bir seçenek olmadığını belirten Yılet Et ve Et Ürünleri Entegre Tesisleri Müdürü Adnan Nohutçu, “Yem fiyatlarındaki artış, üreticilerin bütçelerini zorlayarak birçok kişiyi hayvanlarını kesime göndermeye itiyor. Üreticiler, yemciye olan borçlarını ödemek ve finansal çıkmazdan kurtulmak için ineklerini kesime gönderiyorlar. Geçtiğimiz ay yaklaşık 100 inek kesildi” şeklinde konuştu. Nohutçu, sektördeki zorlukları şu şekilde dile getirdi: “Bugün süt üreticileri, işlerini sürdürebilmek için giderek daha fazla zorlukla karşılaşıyor. Süt hayvancılığı, artık ekonomik açıdan cazip bir seçenek olmaktan çıkmış durumda. İnsanlar, maliyetlerini karşılamakta güçlük çekiyor ve bu nedenle sektörden çekilmek zorunda kalıyorlar.”

YERLİ ÜRETİM AZ FİYATLAR YÜKSELİYOR

Nohutçu, yağlı kesim dana fiyatının 430 TL, yağsız kesim dana fiyatının 450 TL, inek kesiminin 370 TL ve düve kesiminin ise 380 TL olarak belirlendiğini açıkladı. Fiyatların artmaya devam etmesinin arkasındaki ana nedenin ise, yerli üretimin azlığı ve ithalatın yeterli seviyede olmaması olduğunu yineledi.

ÜRETİM KRİZİ YOK TÜKETİM KRİZİ VAR!

Çumra Süt Üreticileri Birliği Başkanı Şahin Çelikçi, sektördeki sıkıntılara ve yaşanan krize ilişkin gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Çelikçi, piyasada ciddi bir süt krizi olduğunu belirtti ancak bunun eksiklikten değil, tüketim azlığından kaynaklandığını vurguladı. Çelikçi, “Piyasada şu anda ciddi anlamda bir süt krizi var. Ancak bu kriz, süt eksikliğinden değil, tüketim eksikliğinden kaynaklanıyor. Üreticiden 14-15 TL’ye alınan süt, rafta 50 TL’ye satılıyor. Böyle bir şey olamaz. Sermaye kayıtsız kalamaz, insanlar bu duruma kayıtsız kalmaz” dedi. Çelikçi, yüksek fiyatların tüketici üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğunu ifade etti. Ayrıca, üreticilerin artık bu şartlar altında hayvancılıkla devam etmeyi zor olduğunu dile getiren Çelikçi, “Yemin çuvalı 700 liraya yaklaştı ve süt maliyetleri 21-22 TL’ye çıktı. Buna rağmen marketlerde süt fahiş fiyatlarla satılıyor. Ulusal Süt Konseyi’nin (USK) açıkladığı 17.15 TL fiyatla süt alınmıyor, 13-14 TL gibi düşük fiyatlarla süt alındığı yerler var” diyerek, süt fiyatlarının üreticiyle tüketici arasındaki ciddi farklara neden olduğunu belirtti. Market fiyatları ile üretici fiyatları arasındaki büyük farkı da gündeme getiren Çelikçi, “Peynirin ham maddesi süt. Bir kilogram peynir, 6 litre sütten yapılıyor. Eğer süt 14-15 TL’den alınmışsa, peynirin maliyeti 135 TL olur. Ama raf fiyatları 350-400 TL arasında. Aradaki farkı kim kazanıyor” ifadelerini kullandı.

HAYVANCILIKTA DURUM İÇLER ACISI

Hayvancılıkla 35 yılını geçiren Çelikçi, sektörün içler acısı durumunu şu sözlerle aktardı: “Tarımda sıkıntı meydana geldi mi yetiştirici gözünü ilk hayvanına diker. Çünkü o, sattığı hayvandan mazotunu, gübresini alacak, elektrik parasını ödeyecek. Bu şartlar altında hayvan sayısı da azalıyor.” Çelikçi, yaşadığı mahalledeki durumu da örnek vererek, “Benim yaşadığım Okçu Mahallesi’nde eskiden 9 bin adet hayvan vardı. Geçenlerde bir aşıya geldiler, bu sayı 3 bin 200’e düşmüş. Hayvan sayısındaki bu azalma, sektörün içinde bulunduğu zorluğu net bir şekilde gösteriyor” diye konuştu. Çumra Süt Üreticileri Birliği Başkanı Şahin Çelikçi, ayrıca geçtiğimiz günlerde 6 ineğini 410 TL’den kestirdiğini dile getirerek, bu masraflarla hayvancılık yapmanın artık imkânsız hale geldiğini söyledi. Çelikçi, mevcut koşullarda hayvancılık yapmanın giderek daha zorlaştığını ve bu sektörün geleceği için karamsar bir tablo çizdi.

DEVLET TEŞVİKLERİ ÖDENMİYOR

Çelikçi, devletin süt üreticilerine yönelik teşvik ödemelerini de eleştirdi. “Devlet teşviklerini ödemiyor. Geçen yılın kasım ayında ödenecek teşvikler hala ödenmedi. Dördüncü aya gelmemize rağmen hala bu paralar yatmadı. Üreticilere vaat edilen teşvikleri harcadık ama ödeme yapılmıyor” diyerek, hükümetin verdiği sözleri yerine getirmemesi nedeniyle üreticilerin büyük mağduriyet yaşadığını belirtti.