Çatalhöyük, 9 bin yıl öncesinde insanların yaşayış biçimleri hakkında ipuçları veriyor

Çatalhöyük kazı projesi ekibinden arkeolog Numan Arslan, Çatalhöyük'ün 1958 yılında keşfedildiğini ve ilk kazıların 1961'de başladığını hatırlattı. Çatalhöyük'ün günümüzden 9 bin yıl önce Neolitik döneme tarihlendirildiğini ifade eden Arslan, "Çatalhöyük, arkeoloji dünyasına ciddi sansasyonel veriler sunmaya başlıyor. Bu tür yerleşimler daha önce Yakın Doğu'dan biliniyordu, sanat, sembolizm, bu kadar karmaşık toplum yapısı gibi ögelerin Orta Anadolu'da olmadığı düşünülüyordu. Buradaki etkileyici duvar resimleri, kabartmalar, figürler ve birbirine bitişik evlerle birlikte yaklaşık nüfus yapısı ortaya çıkarıldıktan sonra dünya arkeolojisinde ciddi bir etki uyandırdı" diye konuştu. Arslan, 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilen Çatalhöyük'ün, insanlık tarihinin gelişiminde önemli bir aşama kaydeden, insanın kültürel hayatındaki önemini tasvir eden bir yer olarak düşünüldüğünü söyledi.Çatalhöyük'ün insanların avcılık ve toplayıcılıktan ilk kent modeline geçiş aşaması olduğunu ifade eden Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Biz şimdi metropollerde yaşıyoruz, o kalabalık metropollerin verdiği kent kültürünü takip etmek durumundayız ama Çatalhöyüklüler bunları 9 bin yıl öncesinde ilk kent denemelerini burada yapmış, bir arada yaşamışlar. Tamamen eşitlikçi bir toplum yapısı, herhangi bir kamusal alan, ortak buluşma alanları yok. Bütün yerleşimin ögeleri evlerden oluşuyor. Çatalhöyük'ün 9 bin yıl öncesinden söylediği en önemli şeyler, bize o dönemde birbirine destek şekilde bir arada olmanın önemini gösteriyor. Bir arada olmanın ve ilk kent kültürünü oluşturmanın önemini gösteriyor. Bizim yaşam modellerimizin de temellerini oluşturuyor."

Arslan, Çatalhöyük'te duvar resimlerinin çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Çatalhöyük'te duvar resim sanatı, tasvir sanatı belli başlı yapılara özgü değil, birçok eve yayılmış gözüküyor. Ben de 2012'de evlerin içindeki mezarı kazıyordum. Ölünün yüzüne yakın bir şekilde obsidyen ayna buldum. O dönem için yapım tekniği açısından zor ve önemli bir eser." ifadelerini kullandı.

AA