Hasan Yaşar’la Koyunoğlu Müzesi’nde Gezinti

Hasan Yaşar’la Koyunoğlu Müzesi’nde Gezinti

Hasan Yaşar Kimdir?1969 tarihinde Konyanın Yunak ilçesinde doğdu. İlk, orta ve Lise tahsilini Yunakta yaptı.

Sırasıyla İnönü İlkokulu, Yunak İmam Hatip Lisesi’nde okudu. 1987 senesinde liseyi bitirdikten sonra 1988 senesinde girdiği İlahiyat Fakültesi’nden 1993’te mezun oldu. Okulu bitirdikten sonra kısa süre ticaretle meşgul oldu. Özel bir yurtta kurucu müdürlük ve bir yıl da müdür olarak görev yaptı. 1994 yılında Öğretmenlik tayini çıktı fakat görev almadı. Aynı yıl Konya Büyükşehir Belediyesinin açmış olduğu memurluk imtihanını kazanarak kültür müdürlüğünde göreve başladı. 1995 yılında kısa dönem askerliğini tamamladıktan sonra, memur olarak Konya Belediyesi’ne bağlı Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi’nde göreve başladı.1997 yılında şef, 2000 yılında da müdür olarak görevlendirildi. Beş yıl boyunca Mehmet Eminoğlu ile birlikte el yazama eserlerin tasnifini yaptı Destegül sanatlar mektebinin kurulmasına ve işlemesine öncülük etti. Destegül sanatlar mektebinde Osmanlıca Türkçesi ve hat dersleri aldı. Destegül sanat mekteplerinin ardından “Komek” bünyesinde Koyunoğlu müzesinde açılan; Hızlı okuma ve anlama teknikleri, İngilizce, Diksiyon, Farsça ve İleri Osmanlı Türkçesi dersleri kurslarına katılarak sertifika aldı.
 Halk eğitim ve “Komek” kurslarında Osmanlı Türkçesi dersleri vermekte olan Yaşar noter ve mahkemelerde bilirkişilik yapmaktadır. Aynı zamanda İlim Yayma Cemiyeti Konya Şubesi’nde yönetim kurulu üyesi olarak hizmet etmektedir.
Halen Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı’nda Müze ve Kütüphaneler şube müdürü olarak görev yapmakta olan Yaşar,  evli ve 3 çocuk babasıdır.

Saygıdeğer okurlarım, Mart ayında seçim yoğunluğu yaşanması sebebiyle kısa bir süre ara vermek durumunda kaldığımız röportaj serimize Nisan ayı itibariyle yeniden başlamış bulunuyoruz.
İlgiyle okuyacağınızı düşündüğüm Nisan ayının ilk konuğuyla röportajımıza başlıyorum.
 
Küçükkoner: Geçen hafta kütüphane haftasıydı. Kısaca kültürümüzde kitap ve kütüphanenin öneminden bahseder misiniz?
Yaşar: Bence kutladığımız en önemli haftalardan birisi Kütüphane haftasıdır. Çünkü hafta, hayatımızın bir parçası olması gereken kitap ve kütüphane ile ilgilidir.
Kitap ve kütüphane olmadan ne ilim, ne irfan, ne de tefekkür olur. Toplumları ve toplumları meydana getiren tek tek fertleri yücelten, olgunlaştıran onlara seviye kazandıran, hepsinden önemlisi onları cehaletten koruyan kitap ve kütüphanedir. Kitap sadece ilim ve irfanın kaynağı değil, aynı zamanda millî kültürün ihya ve yaşatılması da kitap, kütüphane ve okumakla mümkündür.
Kitap ve okuma aynı zamanda sağlıklı bir yaşlılığın da şartıdır. Çok okuma ve beyni çalıştırma, erken bunamayı da engellemektedir. Atalarımız kitaba ve kütüphaneye büyük önem vermişler, dönemlerinin en zengin kütüphanelerini onlar kurmuştur. Günümüzde bile en zengin ve muhteşem kütüphaneler, Selçuklu ve Osmanlı döneminde kurulan kütüphanelerdir. Hâlâ da o kütüphaneleri kullanıyoruz. Atalarımız kitap ve kütüphane işini diğer pek çok konuda olduğu gibi, vakıf müessese ve anlayışıyla çözmüşlerdir.
Bir çağın, bir ülkenin ve bir milletin ilim, fikir ve kültürünün en güvenilir, elle tutulup gözle görülen delilleri kütüphanelerdir. Bilimsel çalışma, bilgi edinme, belge saklama ve bunları zamanında en verimli şekilde kullanabilme ihtiyacını karşılamak üzere inşa edilmiş olan kütüphaneler, bu fonksiyonlarını günümüzde de korumaktadır.
Aslında her kitap bir âlimdir. Eğer yüzlerce veya binlerce kitabınız varsa yüzlerce ve binlerce âlimin ilminden istifade ediyorsunuz demektir. Bu durumda dünyada iken cennet hayatı yaşıyorsunuz demektir. Kültürümüzde kitap ve kütüphane her daim büyük öneme sahip olmasının nedeni belki de bu cenneti yaşamak istemeleriydi. Ecdadımız gittiği aldığı ulaştığı her yerleşim birimine ya kütüphane kurmuş ya da kitaplık açmıştı.
Kervansaraylarda konaklayan yolcuların istifade etmesi için teşekkül eden kütüphaneler, bu topraklarda hayatın kitapla ne kadar iç içe olduğunun bir örneği olabilir.
Tarih; ilmin ve okumanın öneminin farkında olan binlerce âlimden, ilim adamından bahseder bizlere. Endülüslü İbn Rüşd, sürekli kitap okurdu. Hayatında kitap okumadan geçen sadece iki gece vardı: Evlendiği ve babasının vefat ettiği gece... Ama her kitabı okumazdı. Fahruddin er-Razi, sofraya oturduğunda bir yandan yemeğini yer, bir yandan kitap okurdu. Evinden mescide giderken binek sırtında üç yüz öğrencisine ders verdiği anlatılır. Razi için zaman değerliydi ve vaktinin büyük bölümünü kitap alırdı. İbn Teymiyye’nin beline kadar uzanan örgülü saçları vardı. Her gece okumaya başlamadan önce saç örgüsünün ucunu bir çiviye asardı. Böylece okurken uykuya dalmasını önlemiş olurdu. Onun için Kitap okumak, uyumaktan önemliydi. İmam-ı Gazali, her çıkan kitabı zamanında alır ve okurdu. Üç ay önce İspanya’da yazılan bir kitabın Şam sahaflarına yeni geldiğini görünce, çağından yakınarak artık insanların ilim yerine servete öncelik verdiklerinden bahsederdi. Gazali için bir kitaba, yazıldığından üç ay sonra ulaşılmış olması üzücüydü. Yavuz Sultan Selim sefere çıktığında 40 deve yükü kitapta arkasından gelirdi. Bu büyük insanların yaşadıkları ülkeler dünyanın en büyük medeniyetlerini oluşturuyorlardı.
Kitaba duyulan saygı ve sevgi, kitap kültürü diyebileceğimiz bir dalın doğmasına yol açmıştır. Kitap kültürüyle sanat tarihimizin birçok dalları ve çok zengin ürünleri olan kitap sanatları, cilt, hüsn-ü hat, tezhip ve minyatür dallarından başka, mürekkep yapımı, kâğıt imalatı ve terbiyesi, kalemcilik, mührecilik, gibi dallar kitap kültürümüzün yaşamasına yüz yıllarca yaşama gücü vermiştir.


Küçükkoner: Konya Büyükşehir Belediyesi A. R. İzzet Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi kim tarafından ne zaman ve nasıl kuruldu?

Yaşar: Konya Büyükşehir Belediyesi,  Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu tarafından kuruldu.
Müzemizin tarihi oldukça eskiye dayanır. Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu 1913 yılından itibaren kendi özel müzesini, bugün müzemizin bahçesinde bulunan Konya Evi olarak ziyaret edilen bu evde oluşturmaya başlamış. Osmanlı Devleti’nin son dönemini yaşadığı, önemli eserlerimizin yabancı ellere düşmesini engellemek amacıyla sanat, folklor ve tarih açısından büyük değer taşıyan eserleri toplayarak Topraklık Semti’ndeki; baba yadigârı olan evde “Koyunoğlu Özel Müzesi”ni açmıştır.
İzzet Bey’in bir müze ve kütüphaneci olarak kendini kabul ettirişi, 1956 yılında Devlet Demir Yolları’ndan emekliye ayrıldıktan sonra başlar. Çünkü memuriyet hizmetini hakkıyla yerine getirip, gönül huzuru ile emekliye ayrıldıktan sonra, aynı yıl, 1913 yılından beri büyük bir emek, müstesna bir gayret ve himmetle derleyip topladığı tarihi, etnoğrafik ve folklorik eşya, belge ve malzemeleri, ayrıca, yazma ve matbu binlerce kitaplarını, bir müze haline getirdiği evinde sergilemeye başlar.
A.R.İzzet Koyunoğlu müze ve kütüphanesini, 4 Temmuz 1973 tarihinde hiçbir karşılık beklemeksizin Konya Belediyesi’ne “hibe’ eder. Modern müze binasının inşasına 1977 yılı Temmuz’unda başlanılmış 1984 Şubat ayında da Belediyemiz tarafından yaptırılan yeni hizmet binasında ziyaretçi ve okuyucuların hizmetine sunulmuştur.
Dünyanın ünlü müze ve kütüphaneleri arasında yer alan müzemiz,  Üç bin metrekare kapalı bir alanda iki katlı olarak kurulmuş ve Türkiye’de belediyeler eliyle kurulmuş ilk özel müzedir.

Küçükkoner: Konya’da ilk özel müze konumunda olan İzzet Koyunoğlu müzesi ile müzeyi kuran merhum İzzet Koyunoğlu milli kültürümüze büyük bir hizmette bulunmuştur. İzzet Koyunoğlu’ndan ve bu hizmetlerinden bahseder misiniz?
Yaşar: Vefatından önce topladığı paha biçilmez binlerce eserden meydana gelen özel müzesini, Konya Belediyesi kanalıyla Konyalılara hediye eden merhum Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu, dünya’da tek nüsha olan birçok eseri, nadide eşyaları bir araya getirmekle, bugün Türkiye’mizde pek çok kişinin teşebbüs ettiği ancak aynı derecede başaramadığı bir milli davayı tek başına başarmıştır.
Bütün ömrünü, “Tarihi eserlere kanat germek ve onları ne pahasına olursa olsun korumak” prensibine adamıştı. Nerede bir sanat eseri varsa, gidip onu görmek, incelemek, mümkün ise müze ve kütüphanesine kazandırmak aşkı, onun bütün benliğini sarmıştı.
Koyunoğlu, 1316 (1900) yılında, Konya’nın Topraklık, Kerimdedeçeşme Mahallesi’ndeki aile evinde dünyaya gelmiştir. İlköğrenimini, babasının nezaretinde sonra da mahalle sıbyan mektebinde yapmıştır. Bundan sonra özel derslerle öğrenimini devam ettirmiştir. Almanca’sını ilerleterek çalışmalarını sürdürürken, Halkalı Ziraat Mektebine de devam etmiştir. Buradan mezun olduktan sonra kendini yetiştirmek için, özel çalışmalarına hız vermiştir. Kurtuluş Savaşımıza yedek subay olarak katılmış, Dumlupınar ve Sakarya Savaşlarında yararlılıklar göstererek “İstiklal Madalyası” kazanmıştır.
Askerlik dönüşü memuriyet hayatına girmiş, Devlet Demir Yolları teşkilatında görev almıştır. Bu çalışmaları sırasında 1928 yılında müessesesi adına Almanya’ya tahsile gönderilmiştir. Burada 3 yıl kalarak araştırmalar yapmış ve kazandığı modern bilgilerle, yurdumuza dönmüştür. Çalışmalarındaki üstün başarıdan dolayı D.D.Y başmüfettişliğine kadar yükselmiş, başmüfettişlikten 1956 yılında emekliye ayrılmıştır.
İşte o günden beridir, ölümüne kadar bu canı gibi sevdiği eşya ve belgelerini, hiçbir karşılık beklemeden her kapısını çakana tanıtmaktan, sergilemekten geri kalmadı, yorulmadı, bıkmadı usanmadı. Gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında ilmi, edebi ve kültürel birçok toplantı, kongre ve seminere katılmıştır.
  Koyunoğlu’nun kapısı, yaşadığı sürece her dinden, her dilden herkese açık olmuştur. Paha biçilmez eserlerin sahibi, ulaşılması çok zor bir gönül adamlığıyla kapısından giren herkese, her “Can”ı sahip olduklarından yararlandırmak için çırpınmıştı. Merhum Koyunoğlu’nun hizmetlerini küçümsemek mümkün değildir. Yılların emeği karşılığı derlediği eski eserleri, uzun yıllar sergilemiş, eserlerini her misafire veya meraklıya tek, tek göstermiş, bundan yılmamış, bıkmamıştır.
Dünya’nın ünlü müze ve Kütüphaneleri arasında yer alan eserini 4 Temmuz 1973 tarihinde Konya Belediyesine hibe etmiştir. “Varlığını vatanına ve milletine veren kişi insanların en mutlusudur” diyen Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu 23 Eylül 1974 tarihinde vefat etmiştir. O’nu rahmetle anıyoruz.    

Küçükkoner: A.R. İzzet Koyunoğlu Müzesi’nin büyük bir kütüphanesi var? Kütüphanede ne kadar yazma ve basma eser bulunmaktadır?
Yaşar: Kütüphanemizde 6066 adet yazma eser ve 26936 Türkçe ve Osmanlıca matbu eser bulunmaktadır. Kapalı raf sistemiyle, araştırmacı ve okuyucularımıza hizmet veren kütüphanemiz bir ihtisas kütüphanesidir.
Kütüphanemizde şiir mecmuaları, musiki mecmuaları, divanlar, meşk mecmuaları gibi nadir yazmaların yanı sıra cilt sanatları açısından çeşitlilik sunan, araştırmacıların dikkatini çekecek derece değerli yazma örneklerimiz de mevcuttur.
Ayrıca kütüphanemiz halkımız, ilköğretim ve lise seviyesindeki öğrencilerimiz için eğitim yönünden geniş bir potansiyele sahiptir. Kütüphane bünyesinde bulunan yazma ve basma eserler sadece Konya’mızda değil çeşitli üniversitelerimizde eğitim gören ve görev yapmakta olan akademisyenlerin lisans, yüksek lisans ve doktora tezi çalışmalarına kaynaklık etmektedir.
Yazma eserlerimizin tamamı dijital ortama aktarılmış ve araştırmacılarımızın hizmetine sunulmuştur.

Küçükkoner: Kütüphanenin başka hangi bölümleri vardır?
Yaşar: Kütüphanemizde, ana hatlarıyla yazma eserler bölümü, Türkçe ve Osmanlıca matbu kitaplar bölümü, süreli yayınlar ve arşiv bölümü bulunmaktadır.
A.R.İzzet Koyunoğlu, Selçuk Es, Mehmet Önder, Ahmet Kutsi, Mehmet Eminoğlu, Osman Özdemir, İbrahim Küçüktığlı, Nihan Küçükyıldız ve Hasan Yörük tarafından yapılan bağışlar kütüphanemiz için büyük öneme sahiptir. Yapılan bağışlarla kütüphanemiz zenginleşmeye devam etmektedir.
Süreli yayınlar bölümümüz, yerel ve ulusal basın olmak üzere 1920’li yıllardan başlayarak kesintili bazen de sıra halinde günümüze kadar gelmiştir ve halen devam ettirilmesi sağlanmaktadır. Konya’nın ilk yerel gazetelerinden Selçuk, Ekekon, Babalık gazeteleri bu arşivden sadece birkaçıdır. 1467 adet gazete ve 2825 adet dergi arşivimiz bulunmaktadır. Ulusal ve yerel gazeteler, müzemizin cilthanesinde her ay düzenli olarak ciltlenir ve arşivlenerek güncellenmektedir. Konya’nın en geniş ve düzenli olarak güncellenen gazete arşivine sahip bulunmaktayız.
  Arşivimizde 5391 adet fotoğraf ve kartpostal, 6086 adet genel evrak olarak doküman bulunmaktadır. Şahısların bağışlarıyla oluşturduğumuz arşivimiz; A.R.İzzet Koyunoğlu Arşivi, Mehmet Önder Arşivi, Selçuk Es Arşivi, Ahmet Kutsi ve Mehmet Eminoğlu Arşivinden oluşmaktadır. Bunlardan İzzet Koyunoğlu ve Selçuk Es’in arşivlerinde bulunan belge ve fotoğraflar Konya açısından büyük önemi haizdir.
Bu bölümleri ana başlıklar şeklinde anlatmak isterim:

A.R.İzzet Koyunoğlu Kütüphanesi ve Arşivi
Koleksiyonun en önemli bölümünü el yazma eserler oluşturmaktadır. Bunlardan bir kaçını sayacak olursak; 16. Yüzyıla ait Hekim Bereket’in Tuhfe-i Mübarizi adlı yazma eser,  spor hekimliği üzerine dikkat çekici bilgiler vermektedir. Bu kitap üzerinde yüksek lisans ve doktara çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca İmam Gazali’nin İhya-u Ulumuddin adlı kitabının 583 hicri tarihli yazma nüshası, III. Selim’in Konya imarethanesi vakfiyesi, 250’nin üzerinde yazma divan ve özellikle Yunus Emre divanı ( en eski nüshalardan birisi), 1317 tarihli Sultan Abdülhamit’e takdim edilmiş Muhtasar Osmanlı Tarihi, (tarihle ilgili 100’ün üzerinde eser vardır). Bunlar arasında Sultan Alaeddin’in, Osman Gazi’ye göndermiş olduğu beratı da sayabiliriz . Şiir ve cönk mecmuaları-özelikle Mihrimah Sultana verilen şiir mecmuası-Kültür Müdürlüğü marifetiyle Mustafa Çıpan hoca tarafından neşre hazırlanmış ve basılmıştır. Ayrıca ticaret odası dergisinde şiir mecmualarının toplu listesi M.Çıpan tarafından yayınlanmıştır. Dünyada tek nüsha olan Ebu Ömer Yusuf bin Abdullah’ın Hadis-i Şerif Kitabı (kitabun fi ecvibetil müstevibe 463 h.). Kanuni Sultan Süleyman ve İkinci Sultan Selim dönemlerinde şeyhul-islamlık yapmış Ebusuud Efendinin kendi imzalarını taşıyan el yazmaları vardır. Ayrıca tefsir hadis fıkıh, Arapça kavaid kitapları ve daha niceleri yazma eserler bölümünde bulunan ünik değerdeki eserlerden bazılarıdır.
Çok değerli el yazması, Osmanlıca ve Türkçe matbu eserlere sahip bulunan İzzet Koyunoğlu Kütüphanesi’nde; genel olarak tarih, sanat tarihi, edebiyat, Konya tarihi ve folklorü, musiki, fen bilimleri alanlarında kitaplar bulunmaktadır. 5921 adet elyazması ve 6572 adet Osmanlıca matbu eserle    okuyucuya hizmet vermektedir. Koyunoğlu, saklayıp muhafaza ettiği birçok evrakla da güzel bir arşiv oluşturarak gelecek nesillere ışık tutmuştur. Kütüphanemizde bulunan arşivinden bazıları şunlardır; T.C.D.D.’na ait muhtelif evrak, çeşitli gazete ve dergilerden muhtelif tarihi olaylarla ilgili kupürler ve fotoğraflar, haritalar, Türkiye Ticaret Odası’na ait raporlar, Musiki kitapçıkları, arkeoloji ile ilgili gazete kupürleri, Adana, Kayseri, İçel illerine ait ticaret oda kayıtları, Fransız Demiryollarına ait evraklar, fotoğraflar, davetiyeler ve takvim sayfaları…

Selçuk Es Kütüphanesi ve Arşivi
Selçuk Es’in en önemli hizmetlerinden birisi de, büyük fedakârlıklarla vücuda getirdiği 3513 matbu ve 130 adet yazma eser, sayısız gazete ve dergi, 460 adet taş plak bulunduğu Selçuk Es Kütüphanesi’nde ağırlıklı olarak sosyal bilimler alanında kitaplar bulunmaktadır.
Çok çeşitlilik arz eden Selçuk Es Arşivi’nde ilk sırayı fotoğraflar alır. Bilhassa son dönem Osmanlı devrinden başlamak üzere Cumhuriyet’ten sonra 1970’li yıllara kadar uzanan bir süreç içinde Konya’nın mimari, demografik yapısı, giyim kuşam, toplu taşıma ve şehircilik gibi çok çeşitli açıdan geçirdiği gelişme ve değişme merhumun fotoğraf arşivinde belirli bir kronolojik sıra içinde muhafaza edilmektedir. Ayrıca önemli sayıda Atatürk’le ilgili fotoğrafları da vardır. “Fotoğraflarla Geçmişte Konya” albümünün geneli bu arşivden sağlanmıştır. Selçuk Es, resim, levha, hat gibi zengin kütüphane arşiv ve koleksiyonlarını sağlığında Koyunoğlu Müzesine bağışlamıştır. Vefatından sonra evinde kalan arşivinin bir bölümü de oğlu tarafından Selçuk Üniversitesi’ne verilmiştir.
Selçuk Es’in arşivinde en önemli yoğunluğu oluşturan ikinci cins arşiv malzemesi de muhtelif kartpostallardır. Gerek Anadolu’nun gerekse dünyanın çok çeşitli bölgelerine ait tarihi ve turistik yerler, giyim kuşam üzerine çeşitlemeler muhtelif kartpostal arşivi içinde yer almaktadır ki bunların bazılarını bugün bulmak hemen hemen imkânsızdır. Gerek araştırmacılara gerekse koleksiyonculara ilginç gelebilecek bir koleksiyondur.
 Arşivin önemli sayılabilecek diğer bir grubu da Konya’nın askeri, adli, beledi, Millet Meclisi, Valilik ile ilgili yazı ve vesikaları ile çeşitli dönemlere ait belediye seçimi, senato seçimi, muhtar seçimi ile ilgili evraklar oluşturmaktadır. Bu grup içinde çeşitli dönemlerde milletvekili olmuş kimselere ait evraklarda vardır.
Yurdumuz ve Konya ile ilgili istatistikî bilgi ve fotoğrafların oluşturduğu arşiv bilgileri ise hemen hemen bulunamayacak nitelikte olup araştırmacılara büyük yardım sağlamaktadır.
Gene bu arşivde Ticaret Odası ve çok çeşitli odaların hazırlattığı Konya sanayi ve ticaret incelemeleri Selçuk Es arşivinde saklanmaktadır.
 Ayrıca babası Kazım Gürel’in çeşitli gazetelerde çıkmış yazılarının orijinalleri bu arşivde saklanmaktadır. Kazım Gürel’in Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ile ilgili mektupları bu arşiv içindedir.
 Selçuk Es, Konya kültürü ve tarihi açısından kolay bulunmaz bir başvuru kaynağıdır. Bu bakımdan bu konularla ilgili çeşitli gazetelere yazdığı çeşitli yazı dizilerinin ve makalelerin orijinalleri müzemizde saklanmaktadır.

Mehmet Önder Kütüphanesi ve Arşivi
Mehmet Önder Kütüphanesi’nde bulunan kitaplar genel olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı yayınlarındandır. Türk kültürü ve dünya medeniyetleri ağırlıklı konulardan oluşan kütüphanemizin bu bölümünde 4972 adet eser bulunmaktadır.
 Mehmet Önder arşivinin bir kısmını, müzemize 1986 yılında bağışlamıştır. Kütüphanemizdeki arşivi ise kendisinin katılmış olduğu sempozyum, panel, konferans ve verdiği bildiriler konusunda tanıtıcı davetiyelerden oluşmaktadır. Ayrıca müzemize Viyana kuşatmasını gösteren iki adet tablo hediye etmiştir. Bu tablolarda sergi salonunda sergilenmektedir.
Ahmet Kutsi ve Mehmet Eminoğlu Kütüphanesi ve Arşivi
Ahmet Kutsi ve Mehmet Eminoğlu Kütüphanesi’nde ağırlıklı olarak Arapça eserler bulunmaktadır. Tarih ve ilahiyat konularının ağırlıkta olduğu kütüphanede 2375 eser bulunmaktadır.
Ahmet Kutsi ve Mehmet Eminoğlu arşivinde; Osmanlı dönemine ait tapular, askere alınma belgeleri, mukavelenameler, Arapça ve Osmanlıca mektuplar, şecere fotokopileri, küçük risaleler halinde el yazma kitaplardan sayfalar ve davetiyeler bulunmaktadır.

Küçükkoner: A.R. İzzet Koyunoğlu Müzesi’nde ne gibi eserler sergilenmektedir?
Yaşar: A.R. İzzet Koyunoğlu Müzesi’nde Çatalhöyük kazılarından çıkan materyaller, eskiçağlara ait fosiller, Türk-İslam kültür ve sanatını yansıtan gündelik yaşama ait eşyalar, sikkeler, çeşitli ekol ve üsluplara ait hat levhaları yazı yazmada kullanılan argümanlar, Konya yöresine ait el dokuması halılar ve kilim örnekleri sergilenmektedir.
 A.R.İzzet Koyunoğlu Müzesi Anadolu Medeniyetleri Bölümü, Etnografya Bölümü, Hat Salonu, Tabiat Tarihi Bölümü, Konya Evi bölümlerinden oluşmaktadır ve ayrıca müzemizin içinde bir de ihtisas kütüphanesi bulunmaktadır.
Bu bölümlerde sergilenen eserlerimizi tanıtacak olursak;
Anadolu Medeniyetleri Bölümü: Anadolu’da yaşamış toplum ve kültürlere ait eserler bulunmaktadır. Araştırma ve kazılarla ortaya çıkarılan çeşitli arkeolojik ve kültürel materyaller, kronolojik olarak sergilenmiştir.
İslâm öncesi ve İslâmi dönemlere ait paralar, sikkeler, kaimeler (Osmanlı dönemi kağıt parası), T.C. Merkez Bankası’nın tam emisyon banknotları, modern müzecilik anlayışına uygun olarak ziyaretçilere sunulmuştur. Burada, M.Ö. 9-7 binli yıllara ait eserler; Eski Tunç Çağı, Hitit, Friglerin el ve ev eşyaları; Emevi, Abbasi, Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait birbirinden kıymetli materyaller de yer almıştır.

Etnografya Bölümü: Türk-İslâm kültür, sanat ve medeniyetinin kıymetli materyalleri olan, çoğu halk sanatlarının nefis örneklerini bu bölümde görmeniz mümkündür. Yüzyıllar boyunca el ve ev eşyası olarak günlük yaşantıda kullanılmış bu seçkin objeler arasında kadın ve erkek kıyafetleri, halı, kilim, cicim, sumak, kese, çorap, mendil, yağlık, peşgir, kumaş gibi dokumalar; ok, yay, kılıç ve ateşli silahlar sergilenmektedir.
Mezhep, tarikat ve fikri akımlara ait eşyalar, son derece ilgi çekicidirler. Mühürler, tespihler, güzel ev ve mutfak eşyaları; takılar, süs malzemeleri;  Nimet Uzluk, Lütfi  F. Tuncel’ in bağışladığı değerli el  işleri, oyalar, nakışlar da burada teşhir edilmektedir.

Hat  Salonu: Müze binasının doğu yönünde kalan büyük salon Hat eserlerine ayrılmıştır. Çeşitli ekollere, dönemlere, usluplara, türlere ait birbirinden güzel hüsn-i hat (Calligraphie) örnekleri, duvar ve vitrinleri süslemektedir. İsmail Zühdü, Rakım, Hafız Osman, Imad, Aziz, Mustafa lzzet, Şefik, Sami, Yesari, Yesari-zâde gibi daha birçok ünlü hattatın şaheserleri, meraklılarına göz ve gönül ziyafeti sunmaktadır.
Minyatür, resim, ebrû, âhar, tezhip, katı’, cilt sanatlarından nefis örnekler mühürler, yağlı boya tablolar, fermanlar, beratlar, hat bölümüne ayrı bir değer kazandırmıştır.

Tabiat Tarihi Bölümü: Çeşitli çağlara ait fosiller, silisler, taşlaşmış deniz hayvanları ve ürünleri; volkan bombası, taş, metal ve cam kalıntılar, eşyalar bu bölümdedir. MTA ve Etibank gibi kuruluşların araştırma ve kazılarda elde ettiği mineraller, vitrinlerdedir. Avcılar tarafından armağan edilen av hayvanları, çeşitli kuşlar, doldurulmuş örnekleriyle bölüm zevkle gezilmektedir.

Konya Evi: Müze bünyesinde bulunan ve Konya’nın önde gelen sivil mimari örneklerinden olan Koyunoğlu Konya Evi ziyaretçilere, mimarlık ve ilgili sanat dalındaki uzmanların incelemelerine ve bilim adamlarının dikkatine sunulmuştur.
Müze bahçesinin batı ucunda yer alan “Konya Evi” A. R. İzzet Koyunoğlu’nun doğup büyüdüğü ve vefat ettiği evdir. Aynı zamanda ilk müze binasıdır. Koyunoğlu bu baba evinde 1900’lü yıllardan itibaren topladığı eski eserleri Konya halkının yararına sergilemeye açmış ve gerek yurt içinden gerekse yurt dışından büyük bir ilgi görmüştür. Hatta sergisinden bazı örnekler ve evi yerli ve yabancı basında ve bilim çevrelerinde literatüre girecek kadar önemsenmiştir. Bu ev tipik bir “Konya Evi” örneği olarak Koyunoğlu’nun ölümünden sonra koruma altına alınmış ve aslına uygun olarak restore edildikten sonra yerli ve yabancı ziyaretçilerin hizmetine açılmıştır. Bugün bu ev aslına uygun bir şekilde döşenmiş olup, ziyaretçilerin intibalarına göre benzerleri arasında en ilgi çekenidir.
 Ev, klasik Türk evi mimarisine göre imar edilmiş, iç sofalı bir plan göstermektedir. Alt katlardan birinde Koyunoğlu’nun şahsi eşyaları ve fotoğraflarıyla kendi hayatından bazı kesitler sunulmaktadır. Hatta öyle ki bazı yerel ve yabancı ünlüler ve devlet adamlarıyla çektirdiği fotoğraflar o zamanlar müzeye ve Koyunoğlu’nun şahsına gösterilen ilgiyi en güzel bir şekilde gözler önüne sermektedir.
 Üst katta ise Koyunoğlu’nun kendi şahsi ve topladığı eşyalar sergilenmekte olup, eski bir Konya Evinde yaşam nasıldı? Eşyalar nasıldı? Nasıl döşenirdi? Bu gibi akla gelen sorular cevabını bulmaktadır.
Küçükkoner: Zaman zamanda kültürel faaliyetlerde bulunuyorsunuz. Biraz da bundan bahseder misiniz?
Yaşar: Kültür ve medeniyetlerin ana kaynağı olan kütüphaneler ve bu kaynakların örneklerinin teşhir edildiği yerler olan müzeler, ilim irfan merkezleridir. İlim ve kültürün bir merkezi olarak üzerimize düşen görev, topluma yaşadığı şehrin ve ülkenin kültür değerlerini tanıtmak, hatırlatmak ve toplumun ilim düzeyinin artmasına yardımcı olmaktır. Bu maksatla müze olarak kültürel faaliyetlerde bulunmaya çalışıyoruz.
Müze olarak şehrin hafızasını canlandırmak ve diri tutmak adına anma programları ve sergiler yapıyoruz. Zamanımızı, değer kılacak uğraşlarla değerlendirilmesini sağlamak amacıyla kurslar düzenliyoruz. Bu kurslar şimdi daha organize olarak Komek’in bünyesinde müzemizde hizmet vermektedir. Müzemizde ve kütüphanemizde bulunan eserlerden örnekler teşkil eden yayımlarımızı okuyucuların ve akademisyenlerin istifadesine sunuyoruz.
Yapmış olduğumuz ve oldukça ilgi gören Anma programlarımıza gelince; Mevlana Müzesi eski müdürlerinden, Konya kültürünün gelişmesinde tanıtılmasında hizmeti geçen araştırmacı yazar merhum Mehmet Önder Bey’i anma programı düzenlendi. Mart 2006 tarihinde düzenlediğimiz bu program da Mehmet Önder’in 67 adet kitabından oluşan kitap sergisi de müzemizde teşhir edildi.
Konya’nın eski belediye başkanlarından ve Konya’ya büyük hizmetleri olan merhum M. Muhlis Koner’i anma programı müzemiz konferans salonunda gerçekleştirildi. “Doğumunun 120. yılında belediye başkanlarımızdan Mehmet Muhlis Koner “ konulu bir panel olarak düzenlenen anma programında Konya‘ya hizmeti geçmiş gerçek bir Konyalı olan bir belediye başkanımız yad edildi.
Kütüphane Haftası etkinlikleri çerçevesinde Koyunoğlu Müzesi’nde Vefatının 15. yıldönümü münasebetiyle Prof. Dr. Yılmaz Önge’yi anma programı düzenlendi. Konya Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve Selçuk Üniversitesi işbirliğiyle hazırlanan program yoğun ilgiyle karşılandı.
   Koyunoğlu Müzesi olarak Konya kültürünü tanıtmak adına ve de “Müzeler Haftası” münasebetiyle müzemizde düzenlediğiz;   “Geçmişten Günümüze Konya Gazete ve Kitapları” sergisi yapıldı. Konya basın tarihi ve Konya’daki entelektüel bakışın nereden nereye geldiğini, görsel açıdan gözlemleme imkânı ziyaretçilerimize sunulmuş oldu. “Konya’ya ait ilgili Osmanlı Beratları ve Vesikaları”  sergisi müzemizde gerçekleştirildi. Bu sergi Konya tarihi adına önemli bir sergiydi. Kutlu Doğum Haftası münasebetiyle, 155 kitaptan oluşan kitap sergisi yapıldı ve Peygamberimizle ilgili makaleler panolarda sergilendi.  Hz. Mevlana’nın 800. doğum yıldönümü münasebetiyle gerçekleştirilen etkinlikler çerçevesinde Müzemizde yaklaşık 400 parça kitaptan oluşan (Yazma ve Osmanlıca ve Türkçe Matbu) “Mevlana Kitapları Sergisi” düzenlendi ve sergide yer alan kitapların ilk sahifelerinin fotoğrafları çekilerek “Koyunoğlu Müzesi’ndeki Mevlana Kitapları Sergisi”adıyla bir katalog yayınlandı. Osmanlı Arşivleri Daire Başkanlığı ile birlikte düzenlediğimiz, “Osmanlı Belgelerinde Konya ve Mevlevilik” isimli sergimiz Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul Günay ve Arşivler Genel Müdürü Sayın Doç. Dr. Yusuf Sarınay’ın katılımlarıyla açıldı. Zafer’de Kız Orta Okulu Bahçesi’nde bir hafta süreyle açık kalan sergi oldukça yoğun bir ilgi gördü.
Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından 1997 yılında Destegül Sanat Kursları açıldı. Osmanlıca, Hat, Tezhip dersleri Destegül Sanat Kursları adı altında Koyunoğlu Müze’sinde verildi. Daha sonraları Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi ile ortaklaşa Osmanlı Türkçesi kursları da müzemizde devam etti. Koyunoğlu Müzesi olarak üstlendiğimiz Osmanlı Türkçesi kursları önceki yıllarda başlayan Komek’in (Konya Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kursları) bünyesinde yer aldı. Böylece vermiş olduğumuz bu önemli kültür hizmeti aksamadan daha da çeşitlenerek yoluna devam etti. Halen müzemizin ev sahipliğini üstlendiği Osmanlı Türkçesi, Farsça, Hızlı Okuma, Diksiyon, Fotoğrafçılık kursları Komek bünyesinde Koyunoğlu Müzesi’nde kursiyerlere hizmete devam etmektedir.
 Bu sene kutladığımız kütüphane haftasında da ünlü tarihçi merhum İbrahim Hakkı Konyalı ile ilgili bir panel düzenledik. Koyunoğlu Müzesi Konferans Salonu’nda gerçekleşen panele konuşmacı olarak Selçuk Üniversitesi (SÜ) Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ, SÜ İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Caner Arabacı, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi ve İbrahim Hakkı Konyalı’nın torunu Yrd. Doç. Dr. Didem Atiş Özhekim, araştırmacı yazar Mustafa Özdamar ve Mehmet Ali Uz katıldı.
Küçükkoner: Bu yoğun tempo içinde vakit ayırdığınız ve verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim.Sohbetimizin sonunda eklemek istediğimiz bir şey var mı?
Yaşar: Ben de teşekkür ederim; son olarak Müzemizde ve kütüphanemizde bulunan değerli eserlerden örnekler teşkil eden yayımlarımızdan söz etmek istiyorum; Koyunoğlu Müze ve Kütüphanesi Yazma Eserler Katalogu, Koyunoğlu Müzesi’nde Kırk Hadis Mecmuası, Güfte ve Şiir Mecmuası, Koyunoğlu Müzesi’nde Tezhipli Kitaplar Albümü, Koyunoğlu Müzesi’ndeki Hat Levhaları Albümü, A. R. İzzet Koyunoğlu Şehir Müze ve Kütüphanesi Rehberi, Koyunoğlu Müzesi’ndeki Mevlâna Kitapları Sergisi Katalogu ve Konya  Salnameleri’dir.                                               -SON-

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum