Türkiye’nin en gözde doğal soğuk hava deposu mağaralar

Derbent Mülayim Köyü sınırları içerisinde olduğu için Mülayim Köyü Mağarası olarak adlandırılan ancak halk arasında Peynirini mağarası olarak bilinen mağara ilçe merkezine yaklaşık 8 kilometre mesafede. Oldukça zor ve patika yoldan gidilen mağara sadece ilçenin ve Konya’nın değil Türkiye’nin dört bir yanından getirilen tulum peynirlerini depoluyor. Her yıl yaz aylarında köylerde yaşayan vatandaşların hazırladığı ve soğuk bir yerde saklanması gereken tulumlar ekim ayı sonuna kadar burada bekletildikten sonra tulum peyniri oluyor.
Peynirini mağarasının derbent için ayrı bir önemi olduğuna dikkat çeken İlçe Kaymakamı Hüseyin Atila, mağaranın turizme kazandırılması için İlçe belediyesi ile birlikte çalışma içerisinde olduklarını söyledi. Atila, “İlçemizin Mülayim Köy’ ünde bulunan Peynirini Mağarası’nın ilçe halkı ve çevre halkı için önemi büyüktür. Mülayim köyü ilçeye 8 km uzaklıkta olup, mağara köyden 3 km uzaklıkta ve dağ yamacında. Ancak mağaranın yolu bozuk olduğu için ulaşım biraz zor oluyor. Mağaraya yaz aylarında vatandaşlar tarafından getirilen peynir tulumları, belli bir süre mağarada bekledikten sonra tulum peyniri olmakta ve vatandaşlar kışlık peynir ihtiyaçlarını bu şekilde karşılamaktadır. Bu özellikte olan mağarada Türkiye’nin önemli doğal mağaralarının başında yer almaktadır” dedi.
Derbent Belediye Başkanı Hamdi Acar ise mağaranın turizme kazandırılması ve tanıtımının daha iyi yapılması için çalışmaların devam ettiğini söyledi. Acar, “Mağara içerisinde yapılacak düzenlemelerle tulum kapasitesi ve kalitesinin artırılması, yolunun yapılması ile de ulaşımın kolay sağlanması için Mevlana Kalkınma Ajansı’na verilen bir proje hazırladık. Mağara Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nce II. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edildi. Bu bizim için önemli bir gelişme. Mağaraya peynirlerini getirmek isteyen vatandaşlar yolunun çok bozuk olması nedeniyle mağaraya gelemiyor.  Belediye olarak bu sorunun ortadan kalkması için tüm imkanlarımızı kullanıyoruz” dedi.
Mağaranın uzun zamandır bekçiliğini yapan Ali Uz ise peynirini mağarasının uzun yıllardır bölgeye hizmet verdiğini söyledi. Uz, “Bu mağara belediye tarafından belirli süreler içerisinde ihale veya pazarlık usulü ile kiraya veriyor. Bu dönem işletmeciliğini ise Süleyman Afacan yapıyor. Bu mağara büyüklerimizden duyduğumuza göre çok uzun yıllardır özelliğini yitirmeden hizmet veriyor. Mağaranın kapasitesi 100 ton peynir tulumu alacak oranda. Ancak şu anda 50 ton civarında peynir var. Yaz aylarının başında bırakılan tulumlar ekim ayı sonunda sahipleri tarafından alınıyor ve tüketilmeye başlıyor. Bu mağarada oluşan peynirlerin tadı ve özelliği kesinlikle hiçbir yerde bulunmaz” diye konuştu.
Yıllardır evde tükettikleri peyniri kendileri yaparak burada muhafaza altına aldığını söyleyen ilçe sakinlerinden Hüseyin Uza ise konuşmasında şu görüşlere yer verdi, “Peynirini mağarasın da oluşan peynirlerin tadını ve özelliğini bilenler Türkiye’nin neresinde olursa olsun buraya gelir ve tulumlarını koyar. Kendi ilçemizde daha önceki yıllarda bu mağaraya belki 100 tonun üzerinde peynir bırakılırdı. Mağaranın tandır bölümü dediğimiz yere, diğer bölgesine raflar yapılır mağara yaz aylarının başında dolar idi. Ancak son yıllarda hayvancılığın bitmesi ve ekonomik sıkıntı peynir yapma geleneğini yarı yarıya azalttı. Buranın yolunun düzenlenmesi, mağara içerisinin aydınlatılması gibi çalışmalar yapılır ise Peynirini mağarası yeniden eski canlılığına kavuşur” dedi.