“Tasvircilik bir selefi harekettir”

Hikmet İlim ve Sanat Derneği (HİSDER)’in Karatay Belediyesi Şemsi Tebrizi Sosyal Tesisleri’nde düzenlediği “Pazartesi Toplantıları’nda Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muammer Ulutür, “Doğu Roma İmparatorluğu’nda Put Kıran Hareketi” hakkında dernek üyelerine bilgi verdi. İkonoklazm kavramı üzerinde duran üzerinde duran Ulutürk, put kıran hareketinin Bizans İmparatorluğu’nun 120 yıllık bir dönemini kapsadığını, Hristiyan Doğu Kilisesi’nin devlet yönetimiyle karşı karşıya gelip çatıştığını, İkonoklazma hareketinin, Bizans ve Hıristiyan tarihinde en dikkat çeken olaylardan birisi olduğunu,3. Leo ve takipçilerinin tasvir külü politikalarının sonucu ortaya çıktığını söyledi.

SELEFİ BİR HAREKET

8 ve 9. yüzyıllar boyunca imparatorluğun bir asırdan fazla ana gündemi olan ikonoklazm tartışmaları altında geçtiğini ifade eden Ulutürk, “Her türlü dinî görsel ifade olan ikonlar 730 yılında 3. Leo ve Konstantinos tarafından yasaklandı. İkona kırıcılık iki dönemde ele alınır: Birinci devrede 730-787 yıları arasındaki 3. Leo Dönemi ve ikinci devre 5. Leo ile başlayan dönemdir. Bu hareketin amacı dinin özüne dönüştür. Hristiyanlığa sonradan sokulan ikonların dinden uzaklaştırılması amaçlanır. Bunlar Hz. Isa ve havariler dönemine özlem duydukları için bir selefi hareket olarak görebiliriz. Hristiyanlar ibadetlerini yaparken secdeye uygun bir alanda yaparken zamanla ikona denilen tasvirler konulmaya başlandı. Ulutürk, üasvir kırıcılık anlamına gelen ikonoklazma hareketinin Bizans ve Hristiyan tarihinde en dikkat çeken olaylardan birisi olduğunu, Bizanslıların, paganizmden Hristiyanlık inancına geçerken eski pagan kültürüne ait heykel ve sembollerin etkisinde kalarak Hristiyanlıkta kutsal atfedilen kişiye objeler tasvir ettiğini dile getirdi.

PUT KIRICILIĞA KARŞI ÇIKANLAR AĞIR ŞEKİLDE CEZALANDIRILDI

Ulutürk, “3. Leo’nun başlattığı put kırıcılık hareketi İmparatoriçe Eirene’nin 787’de tasvir kütünü yeniden canlandırması ile birinci dönem sona erer. İkinci devre ise, 813 yılında Ermeni İmparator 5. Leon’un tasvirleri yok sayarak yaptığı girişimler ile başlamaktadır. İmparatoriçe Theodora, 843’te tasvirlere tapınmayı serbest kılarak ikona tartışmasına son vermiştir. Bu dönemde ağır işkenceler yapılmış, put kırıcılığa karşı gelenler ağır şekilde cezalandırılmıştır.” dedi.

REFORMİST BAKIŞ AÇISINDAN LEO

İsauralı olarak bilinen 3. Leo üzerinde duran Ulutürk, “Germanikeia (Maraş) doğumlu olan Leo bölgede hakim olan monofizitizmden etkilenerek dini tasvirlere karşı çıkmıştır.Siyasi açıdan Bizans’tan uzaklaşan hereik mezhepleri bir arada tutmak istemiştir. Leo, Yunanca ve Arapçayı bilen birisidir. Keşiş ve tarikatlara karşı çıkarak manastırları kapatmış, keşişleri evlendirmiştir. Bu yönüyle Leo reformist birisidir. Ikon yaparak zenginleşen ikonculara tepki konulmuş, ekonomik anlamda gelir kaybına uğramışlardır. Arık ikoncular aziz kişilerin resim ve heykellerini yapamayacaklardır.754’te toplanan konsil Meryem ve azizlerin ikonalarını put ilan ederek onların yıkılmasını emretmiştir. İmparatoriçe Theodora’nın başa geçmesiyle put kırıcılık dönemi sona ermiştir.” Sohbetin soru cevap kısmından sonra Doç.Dr.Muammer Ulutürk’e hediyesi HİSDER Başkanı Prof.Dr. Önder Kutlu ve Eğitimci Mehmet Coşkun tarafından takdim edildi. Toplantı toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.

HABER MERKEZİ