Suriye'nin tarihi yağmalanıyor

Suriye'de 4 yıldır devam eden iç savaş bir yüzünden 200 bin kişinin ölürken, diğer yandan ise bazı tarihi yapıların yok olmasına neden oldu. Yağmalanan müzelerden getirilen eserler ise Türkiye ve Avrupa ülkelerinde yok pahasına satılıyor.

4 yıldır iç savaşla birlikte büyük bir yıkıma uğrayan Suriye'de tarihi ve kültürel miraslar da büyük zarar gördü. Suriye’nin kültürel mirasının uğradığı kaybın telafisi hiçbir zaman kapatılamayacak. Iç savaş yüzünden otoritenin kaybolduğu Suriye'de müzeler de korumasız durumda. Suriye'nin İdlib, Halep, Rakka, Humus gibi şehirlerinde müzeler bir bir yağmalanıyor. Paha biçilemeyen tarihi eserler kaçak yollarla Türkiye'ye sokuluyor. Bu eserlerin büyük bir kısmı Türkiye'de satılıyor. Bazıları ise yine kaçak yollardan Avrupa ülkelerine gönderiliyor. Büyük medeniyetlere ev sahipliği yağmış Suriye birbir yağmalanıyor. Suriye’nin kuzeyindeki İdlib’de “Ölü Kentler” olarak bilinen antik bölgede ise hırsızların antika eser uzmanlarını nereleri kazmak gerektiğini öğrenmek için kullandığı belirtildi. Suriyelilerin de hazine bulmak için arkeolojik alanlara girdiği ve buldozerler kullanarak arama yaptığı yazıldı.

IŞİD'İN KONTROLÜNDE YAPILIYOR

Yasadışı tarihi eser ticaretinin başında ise yine bildik bir grup var. IŞİD Suriye'de ve Irak'ta sadece tarihi eserleri, dini mekanları değil yok etmiyor. Bu ülkelerin kültürel hazinelerini de yağmalıyor. IŞİD, Suriye ve Irak'taki antik eserler piyasasını da kontrol ediyor. Eserlerin satışı ise Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafında yer alan Tel Abyad kasabasında yoğunlaşıyor. IŞİD, antik eser ticaretinin her aşamasında yer alıyor ve kar sağlıyor. Tarihi eserler arasında Roma ve Bizans dönemine ait tarihi sikkeler, madeni paralar, altın, heykel ve ev eşyaları bulunuyor. Tarihi eserler arasında Hıristiyanlığın ilk dönemlerine ait kitaplar, Meryemana heykelleri ve haçlar bulunuyor. Bu eserlerin bir kısmı Türkiye satılırken, bir kısmı ise kaçak yollarla Avrupa ülkelerine gönderildi. Eserler arasında Vatikan'ın istediği tarihi eserlerin de bulunduğu belirtiliyor. Vatikan'ın istediği 24 ayar altın kadın heykelinin ise yüksek bir meblağa karşılığı satıldığı iddia ediliyor.

TARİHİ MİRAS YOK OLUP GİTTİ

Suriye'de savaş bir yandan 200 bin kişinin hayatını alıp, milyonlarca insanı evsiz bırakırken diğer yandan da aralarında UNESCO'nun koruma listesinde bulunan bazı tarihi yapıların yok olmasına neden oldu. Ülkede UNESCO'nun koruma listesinde bulunan altı yerin hepsi savaş sırasında yıkıma uğradı. Savaş üçüncü yılına girerken, bazıları beş bin yıllık bir miras enkaz altına gömüldü. Halep'in Eski Çarşısı ve El-Kindi Hastanesi, Humus'un sokakları, Dera'daki Hz. Ömer Camii ve tabii Halep'teki Ümeyye Camii yok olan kültür hazinelerinden sadece birkaçı. Suriye'de bulunan dünyanın en önemli ortaçağ kalelerinden biri Krak des Chevaliers, savaş uçakları ve topçu ateşi ile harabeye dönen yapılardan bir diğeri. Babilliler'den Asurlular'a, Yunan, Pers, Roma, Osmanlılara ve Araplar'a bir çok medeniyete ev sahipliği yapan bu topraklarda Haçlılar ve Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan sayısız eser bulunuyordu. Tüm bu kültürlerin birlikte var olduğu Suriye artık bir harabe

İBRAHİM BÜYÜKEKEN - merhabahaber.com