İsveç Seçimlerinde Tarihî Sonuçlar Ortaya Çıktı

İsveç'te halk genel, yerel ve bölgesel yöneticilerini belirlemek üzere dün sandık başına gitti. Nüfusu 10 milyona yaklaşan ülkede 7 milyondan fazla seçmen, Parlamento'daki 349 milletvekilinin belirleneceği genel seçimler ile 290 belediye meclisi ve 21 bölge konseyinin belirleneceği yerel seçimlerde oy kulandı.

Seçmenin yüzde 83,3’ünün sandığa gittiği seçimlerin ilk resmi sonuçlara göre, yüzde 31,2 oranında oy alan Sosyal Demokrat Parti (S) seçimin galibi oldu. İktidarın büyük ortağı Moderat Parti, 6,5 puanlık bir kayıp ile yüzde 23,2 oranında oy alarak büyük bir hezimet yaşadı. Yüzde 12,9 oranında oy alan göçmen karşıtı aşırı sağcı Jimmie Åkesson liderliğindeki SD, İsveç’in üçüncü büyük partisi oldu. İlk defa 2010 seçimlerine parlamentoya girebilen SD oylarını yüzde 7,2 oranında artırarak, 20 olan milletvekili sayısını 49’a çıkardı.

Yüzde 4 barajını aşarak meclise giren toplam sekiz partiden biri olan Yeşiller Partisi yüzde 6,8, Merkez Parti 6,1, Sol Parti 5,7, Halk Partisi 5,4 ve Hıristiyan Demokrat Parti 4,6 oranında oy aldı. İyi bir çıkış yapan Feminist İnisiyatifi ise 3,1 oranında aldığı oy ile barajın altında kaldı.

Bu sonuçlara göre, hükümet kurması beklen sol blokun (Rödgröna) oylarının toplamı 43,7, (158 milletvekili) sağ blokun (Alliansen) yüzde 39,3 (142 Milletvekili) ve herhangi bir bloka dahil edilmeyen SD’nin ise 12,9 (49 Milletvekili) oldu.

BAŞBAKAN REİNFELDT İSTİFA ETTİ

2003 yılında Moderat Parti’nin başına geçen ve 2006 yılından bu yana iktidarda bulunan Fredrik Reinfeldt, seçimlerde ağır darbe alan partisinin sorumluluğunu yüklenerek, hem başbakanlıktan hem de parti başkanlığından istifa ettiğini açıkladı.

Sonuçların kesinleşmesinin akabinde bir açıklama yapan Reinfeldt, başbakanlıktan ve parti başkanlığından istifa ettiğini açıkladı. Seçmenlerine "Bütün kucaklaşmalar, selfie'ler ve destekleriniz için teşekkür ederim." diyerek veda eden Reinfeldt sözlerine şöyle devam etti: "Seçim bitti. İsveç kararını verdi. Yarın görevi devrediyorum. Birlik hükümetiyle geçen 8 yıl harikaydı.’’

Reinfeldt özellikle aşırı sağcı SD’ye yönelik sert eleştirileriyle biliniyordu ve seçimin sonucu ne olursa olsun SD ile koalisyon kurmaya yanaşmayacaklarını açıklamıştı. Ancak kendisinin akabinde göreve gelecek yeni yönetimin bu konudaki tavrı henüz tam anlamıyla netleşmiş değil. SD Başkanı Jimmie Akesson seçimin akabinde yaptığı açıklamada, ‘‘Bizimle masaya oturmayı kabul etmedikleri için Muhafazakar Parti yönetimi üzerinde bir baskı olduğunu biliyorum.’’ diyerek olası bir pazarlığa açık olduğunun sinyallerini verdi.

Reifeldt’in yerine partinin başarılı isimlerinden Maliye Bakanı Anders Borg’un geleceğine kesin gözü ile bakılıyor.

Reinfeldt’in partisi M, 19 Eylül 2010 tarihindeki seçimlerde aldığı yüzde 30 oy ile tarihinin en yüksek oy oranına ulaşarak, büyük bir başarıya imza atmıştı. Bir önceki seçime kıyasla da oylarını yüzde 4 oranında artırmıştı. Ve yine, kurduğu koalisyon ile tarihinde ilk defa iki kez üst üste iktidar olmuştu.

Sonuçlar açıklandıktan sonra partililere konuşan S Lideri Stefan Löfven, Başbakan Reinfeldt’in kararını saygı ile karşıladığını belirterek, bir çok konuda zıt fikirde olmasına rağmen, kişilik olarak kendisine büyük saygısının olduğunu söyledi.

YENİ HÜKÜMET NE ZAMAN KURULACAK?

Halkın değişim istediği için kendilerine oy verdiğini ifade eden Lövfen, İsveç’i inşa etmeye hazır olduklarını ve bunun için SD dışında bütün partiler ile işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Hükümet kurma çalışmalarına Sol Blok içerisinde bulunan Yeşiller ve Sol Parti ile görüşerek başlayacağını açıklayan Lövfen, sağ bloktan da Merkez Parti ve Halk Partisi ile masaya oturacağını söyledi. Önümüzdeki günlerde bu partilerle sıkı pazarlıklarının yapılması bekleniyor. Yüksek oy almasına rağmen SD ile koalisyon görüşmeleri yapmayacağını kaydeden Lövfen, “Yönetimde bulunma hakkını kendilerinde bulmasınlar. Unutmasınlar halkın yüzde 83’ü onlara oy vermedi.” dedi.

Yaz tatiline giren meclisin 29 Eylül’de açılmasıyla Meclis başkanı tarafından Lövfen’e hükümet kurma görevi verilecek. Koalisyonda yer alacak partilerle ne kadar enken anlaşma sağlanırsa o kadar kısa zamanda hükümet kurulur. Yeni hükümet kurulana kadar halihazırdaki iktidar görevine devam edecek.

KAYNAK İŞÇİSİ LÖVFEN ve VAATLERİ

Stefan Löfven, Håkan Juholt’un istifa etmesinin ardından 27 Ocak 2012’de Yürütme Kurulu kararıyla Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanlığı’na seçildi.

Kaynak işçisi olarak çalışan ve daha sonra ülkenin en büyük ikinci sendikası IF Metall Sendikası Başkanlığına kadar yükselen Löfven, hafta sonu yapılan seçimlerde İsveç’in yeni Başbakanı oldu.

İktidardaki Moderat Parti’yi, özellikle sağlık ve eğitim konularında eleştiri oklarının hedefi haline getiren Löfven, iktidara gelmeleri durumunda 2020 yılına kadar yüzde 8,2 olan işsizlik oranını, Avrupa’da işsizliğin en az yaşandığı Avusturya’daki yüzde 4, 8’lik oranının da altına çekeceklerini vadetmişti. Tam istihdamın ekonomik politikalarının ana hedefi olacağını söyleyen Löfven, 90 gün içerisinde her gence ya iş ya okul ya da staj imkanı sağlayacaklarının sözünü vermişti. Hükümetin özelleştirme politikalarını da eleştiren Sosyal Demokrat Parti Lideri, toplumda eşitliği sağlayarak, kazancına bakılmaksızın, her yurttaşa hizmet vereceklerini; kısacası ülkenin refah içerisinde yaşamasını sağlamak için 40 milyar kronluk bir bütçe ile ekonomik, eğitim, sağlık, işsizlik ve sosyal sorunları çözeceklerini dile getirmişti.

YEREL VE BÖLGESEL SEÇİMLERİN DE GALİBİ SOSYAL DEMOKRAT PARTİ

Genel seçimlerde olduğu gibi yerel ve bölgesel seçimlerde de sandıktan birinci çıkan Sosyal Demokrat Parti oldu. Oyların yüzde 31,3’ünü alan Sosyal Demokratlar İsveç’in önde gelen birçok şehrinde yönetimin sahibi oldu. Bu arada Sosyal Demokrat Parti’nin bir önceki seçime oranla yüzde 1,1 oy kaybetmesi dikkatlerden kaçmadı. Muhafazakar Parti ise oyların yüzde 21,3’ünü aldı. 21 Bölge Konseyi’nin belirlendiği bölge seçimlerinde de oyların yüzde 33,9’unu alarak sandıktan birinci çıktı. Moderat Parti bölge seçimlerinde yüzde 20,4 oy aldı. Yerel bazda aday olan Türkiye kökenli politikacılardan kimlerin kazanıp kazanmadığı tercihli oyların parti listelerine dağıtılmasının akabinde belirlenecek. CİHAN