Bağlama insan olduğu müddetçe bitmez
Konya'da 21 yıldır saz ustalığı yapan Can Sağlam saz ustalığının hiçbir zaman bitmeyeceğini, insanların var oldukça bu mesleğin ve sazların da var olacağını söyledi
Saz ustalığının sabır işi olduğunu söyleyen Sağlam, “Bazı ağaçlar vardır, yontması ve işlemesi zordur onların. O yüzden her yerde olduğu gibi bu meslekte de sabırlı olmak lazım. Eğer bir sazı 1 haftada yapayım diye düşünüp ona göre iş yapmaya kalkarsanız, hem yaptığınız işe saygısızlık yaparsınız, hem de müşteri kaybedersiniz. Babamın Konya piyasasında çok uzun yıllardan beri isminin bulunması, hala unutulmamış olması yaptığı işçiliğinden dolayıdır” dedi.
Sazın yapılış şeklinde de kısaca konuşan Sağlam, “Gelişen teknoloji ve makineleşmeyle birlikte el yapımı sazlar ikinci plana atıldı. Ama şu anda başta üniversite öğrencilerimiz olmak üzere birçok kişi geçmişe özen duyup bağlama alıyor. Vatandaşlarımız artık yeni dönem şarkılarından çok türkü ve halk müziği dinlemeye çalışıyorlar. Bunlar sayesinde huzur buluyorlar. Bazı arkadaşlarımız da dinlemekle yetinmeyip bunu söylemeye de özen gösterip, bağlama alıyorlar. Piyasa da bana göre iki çeşit bağlama vardır. Birincisi uzun saplı olan bağlamalar, buna halk arasında Orhan Gencebay bağlaması da denir. İkincisi de kısa saplı olan ve Arif Sağ tarzı olan bağlamalardır. Bu iki bağlamanın da dayanıklı ağaç türlerinden yapılması gerekiyor. Her ağaçtan yapılan saz iyi saz niteliğinde olmuyor. Mesela bir kavak ağacından yapılan saz hiçbir zaman tercih edilmeyen sazlardandır. Ama 3–4 yıl kurutulan dut, gürgen, ardıç gibi ağaçlardan yapılan sazların yerini hiçbir şey tutmaz. Bunlar en sağlam sazlardır. Fabrikalarda ıslak ağaçtan yapılan sazların kullanışlı olmuyor. Saz yapımının püf noktası ağacın kurutulmasından kaynaklanıyor. Bir sazın ortalama 35–40 yıl ömrü vardır. Ama bu süre içerisinde bağlama hep aynı kalmaz. Özellikle telleri oksitlendiği zaman mutlaka değiştirilmesi gerekir. Bağlama da hor kullanılmayıp temiz kullanılırsa kolay kolay yıpranacak bir alet değildir” diye konuştu.
Babasının artık saz yapmadığını söyleyen Can Sağlam, “Babam yıllardır bu işi yapıyor. Ustalığı ben devir aldığım için babam artık sadece bizim yaptığımız sazların akordunu düzeltiyor. Çünkü sazın akordu en az yapıldığı ağaç türü kadar önemlidir. Sazdan iyi ve istenilen sesin çıkması için akort son derce önemli. Akort düzgün olmazsa ne ses kulağa hoş gelir ne de istenilen ses elde edilebilir” diyerek emektar babasının saz için hala önemli bir görevi üstlendiğine dikkat çekti. Sazın parçalardan oluştuğunu dile getiren Can Sağlam, “Sazda sesin çıkmasını sağlayan çelik teller 0,20 santimetre çapındadır. Tellerin tutturulduğu burgu diye adlandırdığımız, sazın üst tarafında bulunan ve akort yapma da en önemli işi üstlenen burgular da meşe ve abanoz ağacından yapılıyor. Mızrap diye adlandırılan ve bağlamanın tellerine vurularak, ses çıkarmasını sağlayan mızrap da kiraz ağacının kabuğundan yapılır. En ideali budur” dedi. Son olarak saz fiyatlarını da söyleyen Can Sağlam, “Biz burada hem perakende hem de toptan saz satışı yapıyoruz. Fiyatlarımızda gayet uygun durumda. Biz kalitesiz saz yapmamaya gayret gösteriyoruz. Ama bizdeki fiyatlarda bağlamanın kalitesine göre 100 TL’den başlıyor, 500 TL’ye kadar olan sazlarımız var” dedi.
MUSTAFA ÖZÇELİK
Sazın yapılış şeklinde de kısaca konuşan Sağlam, “Gelişen teknoloji ve makineleşmeyle birlikte el yapımı sazlar ikinci plana atıldı. Ama şu anda başta üniversite öğrencilerimiz olmak üzere birçok kişi geçmişe özen duyup bağlama alıyor. Vatandaşlarımız artık yeni dönem şarkılarından çok türkü ve halk müziği dinlemeye çalışıyorlar. Bunlar sayesinde huzur buluyorlar. Bazı arkadaşlarımız da dinlemekle yetinmeyip bunu söylemeye de özen gösterip, bağlama alıyorlar. Piyasa da bana göre iki çeşit bağlama vardır. Birincisi uzun saplı olan bağlamalar, buna halk arasında Orhan Gencebay bağlaması da denir. İkincisi de kısa saplı olan ve Arif Sağ tarzı olan bağlamalardır. Bu iki bağlamanın da dayanıklı ağaç türlerinden yapılması gerekiyor. Her ağaçtan yapılan saz iyi saz niteliğinde olmuyor. Mesela bir kavak ağacından yapılan saz hiçbir zaman tercih edilmeyen sazlardandır. Ama 3–4 yıl kurutulan dut, gürgen, ardıç gibi ağaçlardan yapılan sazların yerini hiçbir şey tutmaz. Bunlar en sağlam sazlardır. Fabrikalarda ıslak ağaçtan yapılan sazların kullanışlı olmuyor. Saz yapımının püf noktası ağacın kurutulmasından kaynaklanıyor. Bir sazın ortalama 35–40 yıl ömrü vardır. Ama bu süre içerisinde bağlama hep aynı kalmaz. Özellikle telleri oksitlendiği zaman mutlaka değiştirilmesi gerekir. Bağlama da hor kullanılmayıp temiz kullanılırsa kolay kolay yıpranacak bir alet değildir” diye konuştu.
Babasının artık saz yapmadığını söyleyen Can Sağlam, “Babam yıllardır bu işi yapıyor. Ustalığı ben devir aldığım için babam artık sadece bizim yaptığımız sazların akordunu düzeltiyor. Çünkü sazın akordu en az yapıldığı ağaç türü kadar önemlidir. Sazdan iyi ve istenilen sesin çıkması için akort son derce önemli. Akort düzgün olmazsa ne ses kulağa hoş gelir ne de istenilen ses elde edilebilir” diyerek emektar babasının saz için hala önemli bir görevi üstlendiğine dikkat çekti. Sazın parçalardan oluştuğunu dile getiren Can Sağlam, “Sazda sesin çıkmasını sağlayan çelik teller 0,20 santimetre çapındadır. Tellerin tutturulduğu burgu diye adlandırdığımız, sazın üst tarafında bulunan ve akort yapma da en önemli işi üstlenen burgular da meşe ve abanoz ağacından yapılıyor. Mızrap diye adlandırılan ve bağlamanın tellerine vurularak, ses çıkarmasını sağlayan mızrap da kiraz ağacının kabuğundan yapılır. En ideali budur” dedi. Son olarak saz fiyatlarını da söyleyen Can Sağlam, “Biz burada hem perakende hem de toptan saz satışı yapıyoruz. Fiyatlarımızda gayet uygun durumda. Biz kalitesiz saz yapmamaya gayret gösteriyoruz. Ama bizdeki fiyatlarda bağlamanın kalitesine göre 100 TL’den başlıyor, 500 TL’ye kadar olan sazlarımız var” dedi.
MUSTAFA ÖZÇELİK
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.