Konya’nın ilgi çeken sporu: Tüytop

Çıkış tarihi 1870’li yıllara dayanan Tüytop(Badminton) branşı Konya’da da ilgi gören ve merak edilen bir spor dalı haline. Basit gibi görünen ancak zor ve eğlenceli olan bu branşın merak edilenlerini Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğretim Üyesi ve Badminton İl Temsilcisi Doç. Dr. Mehmet Fatih Yüksel ile konuştuk

**Hocam sizi kısaca tanıya bilir miyiz ?

Öncelikle badminton sporuna derginizde yer ve değer verdiğiniz için teşekkür etmek isterim. Konya/Doğanhisar doğumluyum. İlk-orta ve lise eğitimimi Konya’da tamamladım. 1997 yılında kazandığım Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulundan 2001 yılında mezun oldum. Aynı yıl Konya GSİM’nde Spor Uzmanı olarak göreve başladım. Kurum görevlerimin yanı sıra badminton branşında antrenörlük yaptım. 2006-2012 yılları arası Badminton Milli Takım Antrenörlüğü görevinde bulundum. 2013-2019 yıllarında doktora eğitimim ve akademik çalışmalarım dolayısıyla aktif görevlerde bulunamasam da badminton camiası ile bağımı koparmadım. 2019 yılından itibaren bedensel engelli badminton branşında milli takım antrenörü olarak görev yapmaktayım. 2022 yılı Mayıs ayından itibaren de Badminton İl Temsilciliği görevini yürütmekteyim. Halen Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaktayım. Evli ve 2 çocuk babasıyım.

**Spora başlangıcınız nasıl oldu ve badmintonla tanışma hikayenizden bahseder misiniz ?

1993 yılında beden eğitimi ve spor öğretmenim Erdem Şerbetçigil sayesinde Atletizm branşı ile aktif spor yaşantıma başladım. 1998-2006 yılları arasında amatör düzeyde futbol oynadım. Selçuk Üniversitesi BESYO 1. Sınıfta iken Ahmet Bozdam hocam ile ve dolayısıyla badminton ile tanıştım. O dönem okul takım seçmeleri yapılacağı ilan edilmişti. Seçmelere katıldım ve Ahmet hocam bu spora devam edebileceğimi bildirdi. Okul takım seçmeleri afişi ile başlayan badminton serüvenim, 4 yıl süre ile okul takımında ve devam eden senelerde kulüp takımlarında bir dönem sporcu, sonraki yıllarda ise hakemlik, kulüp yöneticiliği ve antrenörlük şeklinde devam etti.

**Badminton sporunun ortaya çıkışı ve Türkiye’ye gelişinden bahseder misiniz ?

Badminton, 13,40 * 6,10 m’den oluşan dikdörtgen bir alan içerisinde oynanır. Oyundaki amaç, raketle topa vurarak sahayı ortadan iki eşit alana bölen 1,52 m yüksekliğindeki bir file üzerinden karşı alana aşırtmaktır.

Badminton günümüzden 3000 yıl öncesine dayanan bir spor dalıdır. İlk olarak Çin'de beş altı kaz tüyünün bir vişneye takılıp güneş altında kurutularak elde edilen tüy topun tahta parçaları ile oynanmasına Di-Dzyauci adı verilmiştir. Daha sonra Hindistan’da büyük bir gelişme gösteren badminton Poona şeklinde ifade edilmiş yine Japonya’da bu oyuna Oy Bane Rusya’da ise Laptu adı verilmiştir. 1872 yılında ise uzun yıllar Hindistan’da görev yapan bir subay, İngiltere’ye dönüşünde bir raket ve tüy topu da getirmiştir. Poona oyunu Londra’ya 100 mil uzaklıktaki Badminton isimli küçük bir kasabada yaygınlaşmış ve böylece, 1872 yılından itibaren bu spor dalı, kasabanın ismi olan badminton adı altında tüm dünyada geçerli hale gelmiştir. 1988 Seul Olimpiyat oyunlarında gösteri sporu olarak sergilenmiş, 1992 Barcelona Olimpiyatları ile birlikte Olimpiyat Oyunlarının yarışma programında yer almıştır.

Tarihsel kökenleri çok eskiye dayanan badminton sporu ile ülkemiz geç sayılabilecek bir süreçte tanışmış ve Türkiye Badminton Federasyonu 1991 yılında kurulmuştur. Sonraki yıllarda hızla gelişme göstermiş ve şuan 81 ilde faaliyet gösteren bir spor dalı haline gelmiştir.

** Konya’da bu branşın çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz ?

Ülkemizde badminton faaliyetlerine başlayan şehirlerin başında Konya gelmektedir ve günümüze kadar olan süreçte hem organizasyon kabiliyeti hem de sporcu yetiştirme noktasında önemli başarılar göstermiştir. Çeşitli yaş kategorilerinde Türkiye ve Balkan Şampiyonlukları ile okullar bazında Türkiye dereceleri gibi pek çok başarı elde etmiştir. Halen sporcularımız ulusal düzeyde farklı yaş kategorilerinde ilimizi temsil etmektedir. Bunun yanı sıra sadece başarılı sporcu yetiştirmenin ötesinde özellikle GSİM kış ve yaz spor okulları bünyesinde de binlerce çocuk ve gencimiz badminton eğitimi almış ve sporla tanışmaları sağlanmıştır. Spor okulu faaliyetlerimiz tüm yıl boyunca ilimizdeki farklı salonlarda (Uluslararası Spor ve Kongre Merkezi – Bağlarbaşı SS – Selçuklu Gençlik Merkezi – Meram Halk Eğitim Merkezi gibi) eğitimlerine devam etmektedir. Yine önemli gün ve etkinlikler kapsamında 11 yaş altından başlamak üzere tüm yaş kategorilerinde il birincilikleri ve okullar arası badminton müsabakalarımız gerçekleştirilmektedir. Okullar arası ve diğer il faaliyetlerine katılan 300 civarında aktif sporcumuz bulunmaktadır. Şehrimiz için düşük bir sayı olduğunun farkındayız. Bu durumun özellikle pandemi koşullarının bir sonucu ve önemli bir etken olduğunu düşünmekteyiz. Ancak ilerleyen süreçte aktif sporcu sayımızın yükselmesine yönelik bir takım faaliyetler gerçekleştirmeyi planlamaktayız. Özellikle ilçelerimizde badminton eğitim faaliyetlerimizi artırmak ve daha aktif katılım göstermelerini sağlamak istiyoruz. Böylece hem lisanslı sporcu sayısını artırmak dolayısıyla daha çok çocuk ve gencimizi sporla tanıştırmak hem de artan sporcu sayısı ile birlikte il içi rekabeti yükseltmek ve nitelikli sporcu sayımızın artmasını hedeflemekteyiz. Öte yandan ilimizde bedensel engelli badminton (Para Badminton) faaliyetleri de yoğun bir şekilde devam etmektedir. Konya, yaklaşık on yıldır düzenlenen tüm Türkiye Şampiyonalarında takım halinde Türkiye Şampiyonluğunu kazanmıştır. Türk Milli Takımımızın büyük bir kısmını da Konyalı sporcularımız oluşturmaktadır. Avrupa ve Dünya dereceleri elde etmiş sporcularımız bulunmaktadır. Son olarak 2021 Tokyo Paralimpik Oyunlarında da iki sporcumuz (Emine Seçkin – Zehra Bıyık) ülkemizi ve şehrimizi başarıyla temsil etmişlerdir. Şehrimizin, Para Badminton branşında ülkemizin lokomotifi konumunda olduğunu söyleyebiliriz. Buradan sizin vasıtanızla şunu da eklemek istiyorum. Konya Gençlik ve Spor İl Müdürümüz Sayın Abdurrahman ŞAHİN beyefendiye ve bizlere pek çok konuda yardımcı ve destek olan GSİM personeline teşekkür ederim. Zira Müdür Bey, müsabaka ya da antrenman süreçleri gibi sportif etkinlik planlamalarında zaman zaman yaşanan aksaklıklara hızlı bir şekilde dahil olmakta ve problem çözme odaklı yaklaşımı ile diğer spor dallarına benzer şekilde badminton sporunun da geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına destek olmaktadır.

**Badminton kolay gibi görünen ancak çok zor bir spor. Ben bunu tecrübe ettim. Siz neler söylersiniz bu konu ile ilgili

Haklısınız Ferhat Bey, diğer spor dallarına göre biraz daha zor olduğu söylenebilir. Tabi ki burada zor kavramını izah etmek gerekmekte. Eğitimim ve mesleğim gereği pek çok spor dalını yakından tanıma fırsatını buldum. Bildiğiniz üzere teknik, taktik ya da psikolojik gibi faktörler tenis, taekwondo ya da atletizm gibi her spor dalında bulunmaktadır. Bu faktörlerin ötesinde bazı spor dallarında sadece dayanıklılık özelliği bazı spor dallarında ise sadece kuvvet özelliği yeterli olabilmektedir. Ancak badminton sporunun karakteristik özellikleri incelendiğinde sürat, kuvvet, denge, koordinasyon, dayanıklılık, esneklik gibi pek çok biyomotor özelliğe sahip olduğunu görmekteyiz. Özellikle badminton topunun dünyanın en hızlı topu olması ve güçlü vurulan bir smaç sonrası 400 km nin üzerinde bir hıza ulaşması da reaksiyon zamanı, çeviklik gibi pek çok parametrenin geliştirilmesini ayrıca sıçrama, yön değiştirme ve hızlı kol ve ayak hareketlerini de zorunlu kılmakta. Bu yönleriyle performans sporu özelinde uzun yıllar üstün çaba gerektiren bir mücadele sporu olduğunu ifade edebiliriz.

** İki raket bir topa sahip olan herkes bu sporu yapabilir mi ?

Bu sorunuz için ayrıca teşekkür ederim. Zira performans yönüyle zor bir spor olan badminton aynı zamanda bir rekreasyon sporudur. Belki de pek çok spor dalından bu yönüyle de ayrılmaktadır. Yediden yetmişe her insanın tüm hayatı boyunca oynayabileceği zevkli, eğlenceli bir spor dalıdır. Badminton, açık havanın olumsuz etkilerini önlemek amacıyla genellikle kapalı alanlarda oynanır fakat oyun özelliği açısından özel alan ya da sahalar gerektirmemektedir. Spor salonunda çizili bir alan olmaksızın da oynanabilir. Bununla birlikte badminton açık havada, çim üzerinde, sokakta, parklarda, plajda da oynanabilir. Bu özelliğinden dolayı badminton, toplumun kitle sağlığı ve hareket ihtiyacına yönelik önemli bir nitelik taşımaktadır. Dahası oyun esnasında yüksek efor ve kalori harcaması nedeniyle pek çok Avrupa ülkesinde kilo vermek isteyen insanların sıklıkla başvurduğu spor dallarından birisidir.

**Spor yapmak isteyenlere badmintonu neden tavsiye edersiniz desem neler söylersiniz ?

Badminton sporu, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de oldukça yaygınlaşan bir spor dalıdır. Temasın olmaması, sakatlık riskinin az olması, tehlikeli bir spor olmaması, her yaşta ve aynı anda çok sayıda kişi tarafından oynanabilmesi ve kullanılan malzemelerin ekonomik olması gibi özellikleri nedeniyle spor yapmak isteyen her yaştan insanımıza badmintonu tavsiye etmekteyim. Özellikle çocuklarımız ve tüm bireyler için düzenli olarak yapılan sportif etkinlikler, sağlıklı bir fiziksel yapının gelişiminin yanında, iyi bir kişilik ve ruh sağlığı için de önemli rol oynamaktadır. çocuklarımızın sağlıklı bir geleceğe badminton sporunun hızla gelişip yaygınlaşmasındaki etkenler olduğunu söyleyebilirim.

FERHAT TÜRKOĞLU