Bakımı yapıldığı halde verimli ziraat yapılamayan eski traktörlerin, hurdaya çıkarılma projesi başlamadan bitti. Hurda traktörlerin devlete ve çiftçiye maliyeti, her geçen gün artıyor. Hurdaya ayrılma zamanı gelmiş traktörlerle toprakların işlenmesi maliyetleri artırıyor. TARMAK-BİR'in 2015 yılında yaptığı araştırmaya göre eski traktörlerin yalnızca yakıt maliyeti yıllık 2.5 milyar lira. Araştırmaya göre; Türkiye’nin toplamda 1 milyon 700 bin adet olan traktör filosunun 800 bini ekonomik ömrünü tamamlamış durumda. Bu traktörlerin yaş ortalaması 37.5. Mekanik ve ekonomik olarak ömrünü dolduran bu traktörlerin ülke tarımındaki maliyetine ilişkin sonuçlara da yer veren çalışmaya göre, eski traktörler her şeyden önce daha çok yağ ve yakıt tükettiği için çiftçinin cebine doğrudan etki ediyor. Bir dönem tarlayı ekonomik ömrünü doldurmuş bir traktör ortalama 1.3 litre yakıt tüketirken, yeni traktör aynı alanı 0.75 litre ile işliyor. Ürün kayıpları hariç eski bir traktör 1 yılda çiftçiye 11 bin 600 TL maliyet çıkarıyor. Eski traktörlerin sadece fazla yakıt maliyeti ile ekonomiye 2.5 milyar TL fatura çıkarıyor. Bu maliyette aracın bakım onarım masrafl arı, üründe verim kaybı, zaman kaybı ile karbon emisyonu dahil değil.
HURDA TRAKTÖR PROJESİ BAŞLAMADAN BİTTİ
Tarımın başkenti Konya'yı yakından ilgilendiren 'Hurda Traktör Projesi' çeşitli nedenlerden dolayı hayata geçirilemedi. 25 yaşını aşan traktörlerin toplatılması için 2013 dile getirilen proje ile traktör sahiplerine 10 ile 15 bin TL arasında ücret ödenecekti. Toplanan eski traktörler, Makine Kimya Enstitüsü'ne devredilecek ve farklı alanlarda kullanmak için yeniden değerlendirilecekti. Hurda traktörler iş ve enerji kaybına da neden oluyor. 4 yıl önce büyük umutlarla hayata geçirilmesi planlanan Hurda Traktör Projesi başlamadan sona erdi. Hurda traktörler ise çiftçinin elinde kaldı. Birçok çiftçi maddi imkansızlıklardan dolayı eski traktörlerini yenileyemiyor.
ESKİ TRAKTÖRLER ÇİFTÇİYE YÜK OLUYOR
Türk Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Birliği (TARMAKBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Şenol Önal, Hurda Traktör Projesi'nin hayata geçirilmemesinin Türk tarımı adına büyük bir kayıp olduğunu dile getirdi. Eski traktörlerin bakımının sürdürüldüğünü fakat bir yandan da çiftçinin kayba uğradığını belirten Önal, “Bir buçuk milyondan fazla eski traktör var. 800 bini ise 30 yaşının üstünde. Ülke olarak verimi artırmamız gerekiyor. Teknolojik gelişmeler yaşanıyor. Buna bağlı olarak, yeni yeni traktörler çıkıyor. Çiftçinin işi, yeni teknoloji ile kolaylaşıyor. Zamandan ve işten tasarruf sağlıyor. Eski traktörler, devlete de yük çiftçiye de. Ömrünü doldurmuş traktör kullanılması nedeniyle Türkiye'deki mazot kullanımı, tarım gelirinden fazla. 2013 yılında gündeme gelen proje, başarılamadı” dedi.
ÖMRÜ NORMAL ŞARTLARDA 12 YILDIR
Türkiye koşullarında 24 yıllık bir traktörün azami ömür sayılabileceğini, uluslararası standartlarda traktör ömrünün ise 12 olduğunu ifade eden Önal, gelir yetersizliği nedeniyle çiftçiler, hurda traktörlerini yenileyemiyor. “Daha da kötüsü birçok çiftçi, yeni üretim için gerekli finans temin amacıyla, eski traktörünü borçlanma aracı olarak kullanıyor” diyen Önal, şunları kaydetti: “Eski traktörünü değerinin bir kısmı, yeni traktörün peşinatı saydırmak, kalan kısmını da nakite çevirmek suretiyle yenileyebiliyor. Bu durum, çiftçilerimizi borç batağına sürüklüyor. İkinci el traktör fiyatlarının gerçek değerlerinin çok üstüne çıkmasına yol açıyor.”
HADDİNDEN FAZLA TRAKTÖR VAR
Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Celil Çalış da şöyle ifadeleri kullandı: “Eski traktörler, yakıt konusunda masraflı. Yeni teknoloji traktörler, çiftçiye kolaylık sağlıyor ve daha az mazot yakıyor. Türkiye'de zaten haddinden fazla traktör var. 300 tane eski traktörün işini 20 tane yeni nesil traktör sağlayabilir. Ciddi tasarrufları oluyor.”
EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com