Meclis Genel Kurulu’nda bu hafta, Karayolları Trafik Kanunu’nda önemli değişiklikler öngören yasa teklifi ele alınıyor. Trafik Kültür Öğretmeni Mehmet Uçar konu ile ilgili Merhaba Gazetesine konuştu.
‘KURALLAR KADAR TABELALAR DA NET OLMALI’
Trafik Kültürü Öğretmeni Mehmet Uçar, yürürlüğe girmesi planlanan yeni trafik ceza sistemiyle ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Uçar, sistemin temel amacının sürücülere “Dur, düşün; kaybedebileceklerin var” mesajı vermek olduğunu belirterek şu ifadelere yer verdi: “Yürürlüğe girmesi planlanan sistem, eğer hayata geçirilirse oldukça mantıklı bir uygulama olacaktır. Sistem, vatandaşa adeta ‘Dur, düşün; kaybedebileceklerin var’ mesajını veriyor. Bu yaklaşımla hazırlanan cezai düzenlemeler, kısa vadede kamuoyunda büyük yankı uyandırabilir. Siyasi baskıların oluşması da muhtemeldir. Ancak bu baskılara rağmen sistem kararlılıkla uygulanabilirse, orta ve uzun vadede vatandaşların kurallara uyumu açısından önemli katkılar sağlayacağı kanaatindeyim. Bununla birlikte, kanunun net ve etkili bir şekilde uygulanabilmesi için özellikle trafik levhalarının kontrol edilmesi ve düzenlenmesi önemli bir konu. Örneğin, Meram Yolu üzerinde yer alan bir ‘30 kilometre/saat’ hız sınırlaması levhası mevcut. Ancak bu levhadan sonra hız sınırının sona erdiğini belirten herhangi bir tabela bulunmuyor. Bu durumda vatandaş, kuralı ihlal etmemek adına uzun bir mesafe boyunca 30 kilometre/saat hızla gitmek zorunda kalıyor. Yani, bu sınırın nerede sona erdiğini bilemiyor. Bu tür sorunların önüne geçilebilmesi için trafik levhalarının net, anlaşılır ve sürücülerin görüş alanında olacak şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Böylece vatandaşlar, bilinçli ve kurallara uygun bir şekilde trafikte hareket edebilir.”
‘SİSTEM GÜVEN VERECEKSE ÇİFTE STANDART OLMAMALI’
Trafikte çakar tertibatı kullanan araçlara yönelik uygulamalarda görülen çifte standartlara dikkat çekerek, kamuoyunda oluşan adalet algısının zedelendiğini dile getiren Uçar, “Cezalar yürürlüğe girerse çakarlı araç kullananlara yönelik ciddi cezai yaptırımlar uygulanacak. Ancak bazı durumlarda, kamu görevlilerine bu sistem çifte standartlı şekilde uygulanıp kesilen cezaların iptali sağlanıyor. Bu durum, kamuoyunda adalet duygusunu ne yazık ki zedeleyen bir durum. Bu nedenle, kamu araçlarına da çakar tertibatı takılması konusunda belirli sınırlamaların getirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Kamu görevlilerinin de bu kurallara uyması, topluma örnek teşkil edecektir. Böylece yasayla getirilecek düzenlemeler daha adil ve güvenilir bir şekilde uygulanabilir hale gelir; vatandaş nezdinde de sistemin meşruiyeti güçlenmiş olur” diye konuştu.
‘CAN TEHLİKESİ OLUŞTURAN İHLALLERDE CEZA NE KADAR YÜKSEKSE O KADAR İYİ’
Bazı kesimlerin ‘cezalar çok yüksek’ eleştirisine katılmadığını belirten Trafik Kültürü Öğretmeni Mehmet Uçar, özellikle hayati risk taşıyan ihlallerde yaptırımların daha da ağır olması gerektiğini vurguladı. Uçar sözlerini şu cümlelerle sonlandırdı: “Bazı kesimler, kesilecek cezaların çok yüksek olduğunu savunuyor. Ancak bana göre cezalar kesinlikle yüksek değil. Örneğin, alkollü araç kullanımı durumunda verilen 40 bin TL ceza, bana kalırsa caydırıcılık açısından yeterli bile sayılmaz. Çünkü trafik kazalarının büyük bir bölümü alkollü araç kullanımından kaynaklanıyor. Belki hız sınırının aşılması gibi bazı ihlallerde cezalar bir miktar hafifletilebilir. Ancak alkollü araç kullanımı, kırmızı ışık ihlali, trafikte araçtan inme, makas atma ve diğer sürücülerin önünü kesme gibi hayati tehlike oluşturan davranışlarda cezaların oldukça yüksek olması gerektiğini düşünüyorum. Ne yazık ki bu tür sorunların önüne eğitim yoluyla geçmeyi başaramadık. Çünkü mevcut sistem, bireyleri bilinçli sürücüler olarak yetiştirmeye değil, sadece ehliyet vermeye odaklanmış durumda. Eğer bu cezalar yasalaşırsa, insanlar adeta yeniden eğitilmiş olacak. Bu da toplumun bilinçlenmesi ve trafik kültürünün gelişmesi açısından son derece yerinde bir uygulama olacak.”
İŞTE SUÇLAR VE CEZALARI
Yasa dışı çakar tertibatı kullanımı:
138.000 TL para cezası
30 gün araç ve ehliyete el koyma
Kırmızı ışık ihlali:
1. kez 5 bin TL
2. kez 10 bin TL
3. kez 15 bin TL ve 30 gün ehliyete el koyma
4. kez 20 bin TL ve 60 gün ehliyete el koyma
5. kez 30 bin TL ve 90 gün ehliyete el koyma
6. kez 80 bin TL, ehliyet iptali, pisko teknik ve piskiyatri muayenesi
Şerit izleme kurallarına uymamak:
Binek araçlar: 5.000 TL
Ağır taşıtlar: 10.000 TL
Makas atma
90.000 TL ceza
60 gün araç trafikten men
60 gün ehliyete el koyma
Bölünmüş yolda ters yönde gitmek:
90.000 TL ceza 60 gün araç trafikten men ve Ehliyete el koyma
Okul ve hastane önlerinde 30 kilometre/saat hız sınırının aşılması durumunda:
76 km/s ile yakalananların ehliyeti 30 gün geri alınacak
86 km/s ile yakalananların ehliyeti 60 gün alınacak
96 km/s ve üzeri hızla yakalananların ehliyeti 90 gün alınacak
Yerleşim yeri dışındaki yollarda (örneğin hız sınırı 90 km/s olan yerlerde):
141 km/s ve üzeri hızlarda sürücünün ehliyeti 30 gün alınacak
161 km/s ve üzeri hızlarda 90 gün ehliyeti alınacak