Düşük maaş zamları ve yüksek enflasyonla boğuşan milyonlarca vatandaşın kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçları patladı. Yılbaşından bu yana 184 milyar lirayı aşan batık kredi miktarı alarm verirken, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) devreye girerek 48 ay (4 yıl) vadeli yeni bir yapılandırma paketi açıkladı. Bu hamle, siyasi kulislerde "olası bir referanduma hazırlık" olarak yorumlanıyor.
Türkiye'de milyonlarca dar gelirli, geçim sıkıntısı nedeniyle kredi kartlarına ve ihtiyaç kredilerine yüklenince ortaya çıkan devasa borç krizi, yeni bir yapılandırma operasyonunu zorunlu kıldı. BDDK verilerine göre, yılın ilk 6 ayında ödenemeyen kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçları 84 milyar lira artarak 184.3 milyar liraya fırladı. Hükümetin bu krize yanıtı, borçları yüzde 3.11 faiz oranıyla 48 aya kadar yayacak geniş kapsamlı bir yapılandırma oldu.
BORÇ BATAĞI RAKAMLARLA ORTADA
BDDK'nın son verileri, tablonun vahametini gözler önüne seriyor:
Kredi Kartları: Yılbaşından bu yana batık kart borcu %130 artarak 95 milyar liraya ulaştı. Batık oranı %5.1 ile kritik eşiği aştı.
İhtiyaç Kredileri: Batık ihtiyaç kredisi borcu %52 artarak 89 milyar liraya çıktı. Batık oranı %2.2'den %4.2'ye yükseldi.
Toplam Batık: Sadece 6 ayda toplam batık bireysel kredi stoku 100 milyardan 184.3 milyar liraya yükseldi.
YAPILANDIRMANIN DETAYLARI: "30 GÜN KURALI" KALKTI
BDDK'nın kararı, sadece bir erteleme değil, aynı zamanda şartların ciddi şekilde esnetilmesini de içeriyor. İşte paketin detayları:
Başvuru Süresi: Borçluların bankalara başvuru yapmak için 3 ay süresi olacak.
Kimler Faydalanacak?: Dönem borcunun bir kısmını veya tamamını ödeyemeyen kart sahipleri ile anapara/faiz ödemesi geciken kredi borçluları başvurabilecek. Daha önce yapılandırma yapanlara da bu hak tekrar tanındı.
Esnetilen Kurallar: En dikkat çekici değişiklik, ihtiyaç kredilerindeki "30 günü aşan gecikme" kuralının kaldırılması oldu. Artık her türlü gecikmiş ödeme yapılandırmaya alınabilecek. Benzer şekilde, kredi kartında sadece asgariyi değil, dönem borcunun tamamını ödeyemeyen herkes bu haktan yararlanacak.
SİYASİ KULİSLER: "KRİZİ ÖTELEME HAMLESİ"
Ekonomi uzmanları ve siyasi kulislerde, bu yapılandırma bir "çözüm" olarak değil, "krizi ileri bir tarihe öteleme operasyonu" olarak görülüyor. Düşük ücretler ve yüksek enflasyon gibi temel sorunlar çözülmedikçe, bu tür yapılandırmaların kalıcı bir rahatlama sağlamayacağı belirtiliyor. Bu nedenle kararın zamanlaması, olası bir referandum öncesinde toplumdaki ekonomik baskıyı azaltmaya ve seçmene bir nefes aldırmaya yönelik siyasi bir hamle olarak değerlendiriliyor.