Son zamanlarda yazları daha soğuk kışları daha sıcak geçmesi ile birlikte ülke genelinde daha kurak havalar yaşamaya başlandı. Konuyu Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Pınar, Merhaba Gazetesi’ne özel değerlendirdi.
DÜNYA İKLİMİ DEĞİŞİYOR, KONYA ETKİLENİYOR
Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Coğrafya Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Pınar, kasım ayında yağışların görülmemesi ve mevsimin kurak ilerlemesinin artık alışılmış bir tablo hâline geldiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Kasım ayında, geçtiğimiz yıllara kıyasla yağış görülmemesi ve mevsimin daha kurak geçmesi, son yıllarda sıkça dile getirdiğimiz iklim değişikliği konusuyla ilişkilendirilebilir. Konya’nın alışageldiğimiz karasal iklim özelliklerinde, özellikle bu dönemlerde yağmurların yeterli miktarda yağdığını biliyoruz. Hatta geçmişte bu tarihlerde önemli ölçüde kar yağışlarıyla da karşılaşırdık. Ne yazık ki son 10–15 yıldır yağıştan uzak, kurak bir sonbahar dönemi yaşanıyor. Bu durumu, dünya genelindeki iklim değişiklikleri çerçevesinde değerlendirmek gerekiyor. Durum böyle olunca Konya, sonbahar yağışlarını yeterli düzeyde alamaz hâle geldi. Son zamanlarda ise özellikle gündüzleri yazı andıran sıcaklıklarla karşılaşıyoruz. Bu, aslında hiç de iyiye işaret değil.
Elbette dünya iklimini biz doğrudan kontrol edemiyoruz; hava sıcaklıkları ve yağışlar dünyanın kendi dinamikleriyle şekilleniyor. Ancak insanlar olarak bu anormal iklim değişikliğini hızlandırıyor, hatta daha olumsuz hâle gelmesine neden oluyoruz. İnsanın atmosfere yaptığı zararlı etkileri düşündüğümüzde, sanayi devriminden bu yana yüz binlerce fabrikanın atmosfere bıraktığı atık maddeler ve gazlar, dünyanın kendi içinde yaşayacağı doğal değişimleri hızlandırır hâle geldi. Bu nedenle beklenmedik zamanlarda ani yağışlar veya ani sıcaklıklar görülebiliyor. Konya özelinde değerlendirdiğimizde, yıllık yağış miktarında büyük bir değişiklik olmasa da yağışların mevsimlere göre dağılımında belirgin kaymalar yaşandığı görülüyor. Yaz mevsimi çok daha sıcak geçerken, kış yağıştan uzaklaşıyor; sonbahar ise âdeta yazın devamı gibi yağışsız bir nitelik taşıyor.”
‘DÜNYA İKLİMİNDEN EN ÇOK ETKİLENECEK ÜLKELERİN BAŞINDA TÜRKİYE GELİYOR’
Prof. Dr. Pınar, jeolojik açıdan bakıldığında dünyanın dört büyük buzullaşma dönemi yaşadığını ve her buzullaşma arasında sıcak ve kurak dönemlerin ortaya çıktığını hatırlatarak şu ifadeleri dile getirdi: “Jeolojik açıdan günümüze en yakın dönemlerde dört kez buzullaşma hareketleri görülür ve her bir buzullaşma arasında kurak dönemler ortaya çıkar. Yani önce buzullaşma gerçekleşir, ardından buzullar erir ve çok sıcak iklim koşulları ortaya çıkar. Daha sonra yeniden buzullaşma olur, ardından tekrar sıcak dönem yaşanır ve böylece kısır bir döngü oluşur. Sonuç olarak en son gerçekleşen olay buzullaşmadır. Şimdi ise giderek sıcak bir döneme doğru ilerliyoruz. Yani buzullar arası sıcak bir dönemin başındayız. Bu süreç aynı şekilde devam ettiği sürece yalnızca Türkiye’yi değil, tüm dünyayı etkileyen çok sıcak bir iklim bizi bekler. Ancak bu durumdan en çok etkilenen ülkelerin başında ne yazık ki Türkiye gelir. Çünkü Akdeniz Havzası’ndayız. Ilıman iklim kuşağında yer aldığımız için yıl içinde hem sıcak hem soğuk dönemler yaşarız; fakat Akdeniz Havzası’nın bir parçası olmak kuraklaşmayı ve sıcak iklimin hâkimiyetini artırır. Türkiye’nin özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde bu durum su eksikliği şeklinde ortaya çıkar.”