Fıkıhi Soru ve Cevaplar

S:1- Hocam ben Hanefi Mezhebi'ndenim. İstanbul’a gittik. İmam arkadaş bize İstanbul'u rahat gezelim diye vaktimiz müsait olduğu halde cemi takdim yaptırdı. Yani öğle namazının ardından ikindi namazını da kıldırdı caiz mi, ne dersiniz?
C:1- Hanefi'ye göre cemi takdim sadece Arafat’ta yapılır. Öğle ve ikindi arka arkaya kılınır. Cemi tehir ise Müzdelife’de akşam ile yatsı namazı (yatsı vaktinde )birlikte kılınır. Bunun dışında yapılan takdim ve tehirler caiz değildir. Bu husus Şafi’ye göre caizdir. İmam yanlış yapmış. İmam herhalde teflikçiliğe özeniyor.
S:2- Hocam TV'de canlı olarak Kabe’de namaz kılıyorlar. Ben de buradan imama uyuyorum, Kabe’ye baka baka kılıyorum caiz değil dediler. Münakaşa ettik. Ne buyurursunuz?
C:-2 Hanefi Mezhebi'ne göre, imama uyabilmenin bazı şartları vardır: İmamla cemaat arasında fazla bir mesafenin olmaması yani cemaatle imam arasında (araba geçecek kadar) veya nehir bulunmaması gerekir. O halde Kabe İmamı'na uyularak kılınan bir namaz caiz olmaz. Önemli bir husus, Hac veya Umre’de bazıları Zemzem Palas'tan Kabe imamına uyuyorlar. Önlerinden arabalar geçiyor. Olmaz. Aynı hatalar Konya’da Selimiye, Aziziye Camileri'nde de yapılıyor. Hanefi Mezhebi'ne göre bu namazlar caiz olmaz.
S:3- Hocam; kılınmayan namazların kazası veya kefareti olur mu? Olmaz diyorlar ne dersiniz.
C:3- Kılınmayan namazların kefareti kaza etmektir. Namazın kazası olmaz diyenler; herhalde Müslüman namazını kazaya koymaz demek istiyorlar .Namazın kazası vardır. Kefaret hususunda kesin bir delil yoktur. Buna rağmen Hanefi Uleması: Ölen kimsenin namaz borcu varsa veya vasiyet etmişse her bir vakit için kefaret olarak üç avuç buğday verilir demekteler.
Şafi alimlerine göre; hastalık halinde kılınamayan her bir vakit için bir avuç buğday verilir…
S:4- Hocam ben birine fakir diye zekat verdim. Sonra da kirada evlerinin ve arabalarının olduğunu (yani zengin olduğunu) öğrendim. Ne yapmam lazım?
C:4- Zekat gibi farz bir ibadeti yaparken araştırma yapmanız gerekirdi. Zekat çok önemli bir ibadettir Kur’an'da 26 yerde namazla birlikte, 4 yerde de müstakil olarak zikredilir. Bu paranın iadesi gerekir. Sizin verdiğiniz zekat değil hayır olarak geçer.
S:5- Hocam oğlum vefat etti, 4 tane yetimim var. Çok muhtaçlar onlara bakmak zorundayım zekatlarımı torunlarıma versem olur mu?
C:5- Zekat kimlere verilmez:
Usul’e: Anne, baba, nine, dede…. Yukarı doğru
Furu’ğa: oğula, kıza, toruna torunun çocuklarına….. Aşağıya doğru
Ölenin kefenine
Cami, çeşme, kurs, yol inşaatlarına zekat verilmez.
Siz zekâtınızı yeniden vereceksiniz, aksi halde zekat borçlusu olarak gidersiniz
S:7- Hocam bir kanalda dinledim kaza borcu olan bir adam nafile yani sünnet kılamaz kılsa da namazı olmaz. Nafile yerine kaza kılsın diyor ne dersiniz?
C:7- Kaza borcu olan bir adamın Hanefi Mezhebi'ne göre sünnetleri kılması lazım, nafile yerine kaza kılamaz. Şafi Mezhebi'ne göre, kaza borcu olan bir Müslüman, sünnet yerine kaza kılması daha iyi olur. Hanefiler kesinlikle sünneti terk etmemelidir.
S:8- Hocam, babamız vefat etti. Alt üst ve devir yapmak istiyoruz. Sorduğumuz bazı hoca efendiler, böyle bir şey yok diyorlar, ne yapmamız gerekir?
C:8- Alt-üst ve devir vardır. Iskat-ı salat: namaz kefareti, Iskat-ı savum; oruç kefareti ve ıskat-ı yemin kefareti vardır. Mesela bir kimse kasten orucunu yemiş kefaretini de tutmamış olabilir para olarak bunun bedeli bir fıtradır. Bir fıtra 10 TL ise 10*61=610 TL, 20 günde kazası oldugunu var sayarsak 20*10= 200 TL eder. Yemin etmiş ve yeminini bozmuş olabilir. Bunun kefareti ise 10 fakiri sabah akşam iki ögün doyurması gerekir. Bu da 10*10=100 TL işte bu kefaretlerin toplamı olan 910 liranın fakirlere verilmesi gerekir. Buna da alt üst devir (ıskat) denir. Bunlar Kur'an, hadis ve icmada vardır.