Asya’yı ihmal etmemeliyiz

Adem Turan

Günümüzde, başta Türkiyemiz olmak üzere Azarbeycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve KKTC Cumhuriyeti olmak üzere 7 adet bağımsız Türk Cumhuriyeti bulunmaktadır.

Hepsi kardeş ülke olup, tarihi geçmişimiz ve gönül bağımız vardır. 10 milyon nüfusa sahip olan Azarbeycan dünyanın en kaliteli petrolüne ve doğalgaza sahiptir. Dili Azeri Türkçesi’dir. Halkın yüzde 94’ü Müslümandır.

Kazakistan; Yaklaşık 18 milyon nüfusa sahip, resmi dili Kazakça ve Rusça’dır. Yer altı zenginliği petrol ve doğalgaz olsa da demir, altın, bakır, uranyum ve alüminyum rezervleri itibariyle dünyada ilk onda yer almaktadır.

Kırgızistan;  6 milyon nüfusa sahip olan bu Türk devleti, resmi dili Kırgızca ve Rusça’dır. Çekik gözlü ve güler yüzlü insanlarıyla meşhur olup, geçim kaynağı ise tarım ve hayvancılıktır.

Özbekistan; Nüfusu itibariyle, bizden sonra en çok kalabalık ülke olan Özbekistan’da 32 milyon insan yaşıyor. Başkenti olan Taşkent’te 3 milyon insanı barındırıyor. Resmi dilleri Özbekçe, Rusça ve Kara kalpak Türkçesi’dir. Dünyanın en büyük 4. Altın üreticisi, 5. Pamuk üreticisi ve 7. Uranyuım yataklarına sahiptir. 1977 yılında yapılan metrosu ile Orta Asya ülkelerinde ilk metroya sahiptir.

Maddi zenginlikleri kadar, manevi değerlere de sahip olan, Özbekistan’ın yüzde 90’ı Müslümandır. Evliyalar yurdu olan başta Buhara kenti olmak üzere, diğer illerde metfun  Bahaeddin Nakşıbendi, Alaeddin Attar, Emir Külal, Alaeddin Gücdüvani, Ubeydullah Ahrar, Necmeddin Kübra, Seyfeddin Baherzi,  Ali bin Muhammed, Hace İbrahim, Seyyid Ata, Derviş Muhammed, Derviş Ahmed Semerkandi ve daha birçok veli zatların kabirleri bulunmakta.

Türkmenistan; 1991yılında bağımsızlığına kavuşan ülkenin nüfusu 6 milyon civarında. Bugün ki toprakları Pers İmparatorlukları, Büyük İskender ve Müslüman orduların egemenliğine tanıklık etmiştir. Tek partili bir sisteme sahip olan ülkede yüzde 60 oranında işsiz bulunmakta olup dünya rekorlarına sahiptirler. Oysa petrol ve doğalgaz zengini olan bu topraklar da etkili bir üretim yapılamamakta. Eğitim seviyesinin düşük olması ve yolsuzlukların çok olması ekonomik sıkıntılar oluşturmaktadır. Ülkeninin yüzde 89 Müslüman olup resmi dili Türkmence ve Rusça’dır.

KKTC; 15 Kasım 1983 yılında kurulmuş olup, nüfusu 300 bin civarındadır. Üç tarafı denizle kaplı olumsuzlukların az yaşandığı huzur ve tatil ülkesidir. Resmi dili Türkçe, para birimi Türk lirasıdır. Gelir kaynakları başta turizm ve turunçgiller üretimidir. Yavru vatan olarak adlandırdığımız bu ülke, Türkiye’nin himayesindedir.

Yukarıdaki analizler de görüleceği gibi, Türkiye’nin nüfusu kadar diğer Türk Cumhuriyetleri’nde insanlar yaşıyor. Bu da bize, öncelikle insan gücü ve ekonomik güç birliği sağlar. Vize serbesti olan bu ülkelerle kültür, tarım, ticari ve sanayi işbirliği içinde bulunmak mecburiyetindeyiz.  

Cumanız mübarek olsun. Allah’a emanet olunuz.      

      

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.