Üretim yok, fiyat yüksek!

"Yiğit muhtaç olmuş kuru soğana" türküsü, gerçek oldu. Hükümet, uyguladığı yanlış tarım politikaları sebebi ile vatandaşı, garibanın umudu olan soğan ve patatese de hasret bıraktı. Sebze ve meyve fiyatları cep yakıyor. Özellikle son 2 haftadır gündemden hiç düşmeyen ve tartışma konusu haline gelen patates ve soğan fiyatları da durdurulamıyor. Son günlerde patatese yüzde 94, soğana da yüzde 212 zam geldi. Pazarın zam şampiyonu patates ve soğan oldu. Mevsimine göre patates ve soğanın kilogram fiyatı 1 ile 1 buçuk TL arasında olması gerekirken, fiyatlar şimdi 5'e, 6'ya katladı. Patatesin kilogram fiyatı kalitesine göre 4 ile 5 lira arasında değişirken, soğanın kilogram fiyatı da 5 ile 7 lira arasında değişiklik gösterdi. Pazarcı esnafı, satışları düştüğü için kan ağlarken, vatandaşın da eli patates ve soğan alırken cebine gitmiyor. Neredeyse bir tane patates 1 liraya satılıyor. Esnafların bir çoğu patatesin ve soğanın üzerine fiyat etiketi yapıştırmıyor. Esnaflar, vatandaşın fiyatlardaki yükselişte kendilerini suçlu gördüklerini söylüyor. Fiyatını sormadan patates ve soğan alan vatandaşlar da ürünlerin gerçek fiyatlarını görünce hayretler içinde kalıyor. Vatandaşın artık evdeki hesabı çarşıya uymuyor. Pazar esnafının bazısı patates ve soğandaki yükselişe  anlam veremediğini söylerken bazı esnaflar da Türkiye'de üretimin gittikçe azaldığını, bu durumun da sebze ve meyve fiyatlarını olumsuz yönde etkilediğini söylüyor. Hükümet ise yüksek sebze ve meyve fiyatına karşı tedbir olarak, her zaman yaptığı gibi ithalatı tercih ediyor.

KORKUMUZDAN ETİKET VURAMIYORUZ

Özellikle pazar esnafları, patates ve soğan fiyatlarının yükselmesinden dert yanıyor. Esnaflar, kısa süre içinde patatesin ve soğanın neden bu kadar yükseldiğine anlam veremezken, bir kısım esnaf da bu işin stokçuluk ile bir alakasının olmadığını, fiyatlardaki yükselişin üretimin azalmasından düştüğünü belirtti. Esnaflar şunları söyledi: "Normal zamana göre patates ve soğan fiyatı 5-6 katına çıktı. İşlerimiz yarı yarıya düştü. Soğan çürümeye çok meyilli bir ürün. Aldığımız mal satılmazsa çürür. Çürüyen mal da bizim bütçemize zarar. Kaybımız çok fazla. Kazandığımız, cebimizden giden parayı karşılamıyor. Ürün almak için gelen vatandaşlar, fiyatları bizim yükselttiğimizi düşünüyor. Halbuki yükselişin bizimle hiç bir ilgisi yok. Bazı arkadaşlarımız, vatandaşla kavga edecek duruma geldi. Patates ve soğana korkumuzdan etiket vuramıyoruz."

STOKÇULUKLA ALAKALI DEĞİL ÜRETİM YOK

Aldıkları bir duyumu üzülerek paylaşan esnaflar, "Yakın zamanda patates ve soğana yeni zamların geleceğini duyuyoruz" şeklinde konuştu. "Bu gidişle Türkiye'de Avrupa gibi olacak. Sebze ve meyveler artık tek tek satılacak" diyen Esnaflar, konuşmalarını şöyle sürdürdü: "Birilerinin stokçuluk yaptıklarını söylüyorlar. Biz, bu düşünceye katılmıyoruz. Üretim olsa, ben malımı getirir pazarda satarım, bir başka üretici getirir satar oynanmak isteyen bir oyun varsa bu şekilde çözülür. Ama yok orta ve küçük ölçekli çiftçiyi bitirdiler. Üretim falan kalmadı. Bu dönemin ürünleri tazedir, saklanamaz. Birileri saklıyor diyelim, zarar eder. Çünkü patatesi ve soğanı elinde kalır. Bunlar demir mi? Devletimiz, herkesten büyüktür. Böyle bir durum varsa niye müdahale edilmiyor?"

YAKIN ZAMANDA DAHA FAZLA ARTACAK

Türkiye'de üretimin azaldığını ve gün geçtikçe bittiğini vurgulayan Esnaflar, konuşmasını şu ifadelerle noktaladı: "Patates ve soğan üreticilerinin önemli bölümü, üretimden vazgeçti. Çünkü zarar ediyor. Mazot fiyatları artışa geçti. Gübre fiyatları arttı. Üreticinin zararı, kârından büyük. Kazanan başkaları, çiftçinin cebine para girmiyor. 6 liraya satılan ürün tarlada belki de 50 kuruş. Böyle bir tarım politikası olamaz. Patates ve soğan ekmeyi bırakan çiftçi yonca ekmeye başladı. Yoncayı hayvanlar yiyiyor. Hayvanın yediği insanın yediğinden daha değerli.  Biz bugün soğanı 6 liraya satıyoruz, sebze ve meyve halinde soğanın kilosu 6 lira olmuş. Yarın daha pahalıya satacağız. Patatesin ve soğanın çuvalını şimdi kimse 250-300 TL'den aşağı alamaz."

EMRE ÖZGÜL