Unutulan bir halk ozanı Âşık Şem-i

Konya’nın ilk belediye başkanı Âşık Şem’i gerçek adıyla Ahmet,  âşıklık yönünü Mevlevilikle süsleyen bir halk ozanıydı. Atalarından birinin adı Şem-i olduğundan dolayı kendisine bu mahlası vermiştir. Konya’nın ilk belediye başkanı olan gerçekten de bir halk şairidir ve halk ozanıdır. Konyamız bilindiği üzere aşıklar diyarıdır. Aşıklık derken bildiğiniz saz şairleri tabiki. Mesela bugün sadece Sille'de yaşamış 30'dan fazla şairden bahseder araştırmalar.

ALİ IŞIK AŞIK ŞEM'İ ANLATTI

Şem-i’nin 1770’lerde doğduğuna inandığını ve ister istemez siyasi faaliyetler içerisinde bulunan Şem-i’nin, Konya’da yaşadığı dönemde en dikkat çekici hadisenin tarihe ‘Konya Vak’ası olarak geçen Kadı Abdurrahman Paşa Hadisesi olduğunu belirten tarihçi Ali Işık ise Âşık Şem-i’nin hayatıyla ilgili şu bilgilere yer verdi: “Şem-i’nin babası 1815 Haziran başlarında vefat ettikten sonra Şem’i’nin Mustafa isminde bir oğlu, Esma isminde bir kızı var. 1819’da bir oğlu daha oluyor ve onun adını da Mehmed koyuyor. Şem-i’nin torunu olan Âşık Emine ise, cönk sahibi olan şair Mehmed Efendi’nin kızı oluyor. Şem-i’nin helvacı dükkânı bugün hâlâ ayakta. Asım Sözbir’lerdeydi ve şu anda ayakkabıcı dükkânı. Bir gün kendilerini ziyaret ettim ve burası çok önemli, bu dükkân Âşık Şem-i’nin helvacı dükkânıdır. Kıymetini bilin, dedim. Babasının ölümünden sonra Mevlevi dergâhıyla sıkı fıkı olduğu için Şem’i, Celâliye Vakıfları Aşâr Memurluğuna atanıyor. 1826’da hacca giden Âşık Şem-i’ye Hemdem Said Çelebi, okuduğu bir şiirinden dolayı 30 altın bir kese gönderiyor. O zaman hacca gidiş 3-4 aylık bir süreyi kapsıyor. Önce gidecek kervanlar ayarlanıyor sonra menzillerden at-katır hazırlanıyor. Bayram namazı kılınan, yağmur duası yapılan, ordu toplanma ve misafir karşılama, hacı uğurlama ve karşılama yeri olan Musalla Meydanı’nda toplanıyorlar. Mevlâna Dergâhında dua edildikten sonra hac yolculuğu başlıyor. Arafat’ta Bilâl-i Habeşi Mescidinin minaresinden Peygamber Efendimiz’e yazdığı o güzel naatını okuyor ve bütün hüccac gözyaşları içerisinde bunu dinliyor, diye bir rivayet var. 1833 yılında hanımını kaybediyor. Bu arada isimleri belli olmayan iki kız çocuğu daha olduğu belirtiliyor. 1834 yılında Şem-i’nin büyük oğlu Tutkap usulü ile askere alınıyor. Şem-i’nin Konya Divanı 1855’de İstanbul’da basılıyor. Tarihçilerimizin mutlaka bu divanı okumaları gerekir. Âşık Şem-i 1839’da vefat etti. Mezar kitabesinde ise yanlış okumadan dolayı ölüm tarihi 1834-35 olarak geçmiştir."

ÂŞIKLIK YÖNÜNÜ MEVLEVİLİKLE SÜSLEDİ

Yeni nesil halk ozanlarından Yazar Hüseyin Çifçi ise şunları kaydetti: “Şem-i üstadın yaşadığı 19.yy da kahvelerde yetiştiği ve o kahvelerde de dönemin Konyalı aşıkları ile muhabbet, meşk ettiği ve atışma yaptığını söyler araştırmalar. Şem’i baba bu kahvelerde yetiştikten sonra ünü iyice yayılmıştır. Sazı ile sözü ile aranan ismi olmuştur. Sulu kahve gibi bazı kahvehanelerde başka diyarlardan gelen aşıklar ile karşılaşma yapmış ve yarışmalara girişmiştir. Aşık Şem’i baba ayı zamanda aşıklık yönünü Mevlevilik ile süslemiştir. Soyunun Bektaşilik tarikatı ile de bağlantısı olmuştur. Baba mesleğini devam ettiren helvacılık da yapmıştır büyük aşık. Bu büyük ozanın şöhreti İstanbula yani saraya kadar ulaşmıştır.

ERMENİ ÂŞIK'I MÜSLÜMAN YAPTI

Kendisi bir gün İstanbul'da bir kahvede sohbete katılır. Ermeni bir aşık ile atışmaya başlarlar. Atışma muammadır. Muammayı bilemezsen orucunu bozacaksın tamam mı der.”  Ermeni aşık. Şem'i baba kabul eder. Atışmada muammayı bilemez Şem’i baba ve söz verdiği üzere oruunu bozar. Ama muamma sorma sırası Şem’i babaya gelmiştir. Ermeni aşık’ a döner ve derki. “ eğer muammayı bilemez isen sende Müslüman olacaksın tamam mı” Ermeni aşık kabul eder teklifi. Sonuç... Ermeni aşık Müslüman olmuştur.”

İBRAHİM BÜYÜKEKEN