Taban fiyat muamması

2016 döneminde Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Makarnalık buğdayları 840-1000 TL, Anadolu Beyaz ve kırmızı sert buğdayı 910 TL, diğer beyaz ve kırmızı buğdayları 865 TL, düşüt vasıflı ekmeklik buğdayı 765 TL fiyata almıştı. 2015 yılında ise taban fiyat açıklanmamıştı. Sektör temsilcilerinin bazıları taban fiyatın acilen açıklanması gerektiğini ifade ederken bazısı da taban fiyata gerek olmadığını, serbest piyasanın ürünün en iyi değerini belirleyeceği görüşünü savunuyor.

BAZI BÖLGELERDE VERİM DÜŞÜK

Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker TMO’nun müdahale alım fiyatlarını hasat öncesinde açıklaması gerektiğini belirterek, “Maalesef çiftçi her sene hasat döneminde mağdur ediliyor. Geçtiğimiz yıl hasat döneminde tonu 860-870 TL’ye satılan buğday, kış döneminde 1000-1050 TL’ye satıldı. Hasat döneminde çiftçi mağdur edilmemeli. Biz müdahale alım fiyatının 1050 TL düzeyinde olmasını bekliyoruz” dedi. Arpa hasadının başladığını, buğday hasadının ise 10-15 gün içerisinde başlayacağını ifade eden Kavuneker, şöyle konuştu: “Hasat başlamadan müdahale fiyatları acilen açıklanmalıdır. TMO hasada hazır olmalıdır. Bu yıl verimin yüksek olacağı şeklinde çok açıklama yapılıyor fakat sahaya inildiği zaman işler öyle değil.”

ÇİFTÇİ SPEKÜLATÖRLERİN ELİNDE

Hububatta dolu ve yağış eksikliğinden dolayı kayıpların olduğuna işaret eden Kavuneker, sözlerini şöyle sürdürdü: “Karatay bölgesi için bakılırsa toplulaştırma çalışmaları nedeniyle buğday, arpa ekimi az oldu. Yeşil ürünler daha çok tercih edildi. Başağıl, Akören, Kışla, Yağlıbayat, Yenikent, Esentepe gibi bölgelerde doluda dolayı yüzde 80-90 düzeyinde kayıp var. 2016 ekim-kasım aylarında yağışsız geçtiği için kurak bölgelerde verim kaybı var. Bazı çiftçilerimiz ekinlerini sürüp, nadasa bırakanlar veya başka ekinler ektiler. Karatay’da 1 milyon 760 bin dekar tarım arazimiz var. Sulanabilir arazilerde verim iyi fakat kıraç arazilerde rekolte beklemiyoruz. Toz pembe bir tablo yok. Bakanımızın ‘Çiftçimizi ezdirmeyeceğiz’ diye açıklamaları var fakat bunu destekleyecek elle tutulur bir iş yok. Her yıl döküm zamanı fiyatlar düşüyor. Aynı sorunu gübre de de yaşıyoruz. Ekim zamanı gübre fiyatları artıyor, başka zaman düşüyor. Spekülatörlere önlem alınmalı. Bu sorunlara çözüm bulunmazsa çiftçi kalkınamaz. Biz 1 yıl hasat dönemini ve alım fiyatlarını bekliyoruz. İmkanımızı olsa da ürünü bekletsek ama herkesin ürününü bekletme imkanı yok.” 

‘TABAN FİYATLARI AÇIKLANMASIN’

Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Celil Çalış ise yapılan açıklamalardan bu yıl taban fiyatların açıklanmayacağının anlaşıldığını belirterek, “Taban fiyatlarının açıklanmamasını biz de uygun buluyoruz. Fiyatların serbest piyasada doğru şekilde konumlanacağını düşünüyoruz. Taban fiyatlar 2015 yılında da açıklanmamıştı. Geçtiğimiz günlerde hububatta ithalat vergilerinin düşürülmesinin açıklanması zamanlama olarak yanlış. Hasat zamanı öncesinde böyle bir açıklama spekülatörlere yarayacak, çiftçiye zararla dönecek. Ülke olarak 20 milyon buğday ton kapasitemiz var. Bunu üretecek kapasiteye de sahibiz. İthalat ihtiyacımız yok. Ufak tefek ithalat yapılabilir buna bir ticaret olarak bakıyoruz” dedi. Hasat döneminde fiyatların düşük, kışın ise yüksel olmasına değinen Çalış, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu fiyat farkının oluşmasının önüne geçilemez. Çiftçilerimiz lisanslı depoculuk hizmetlerini kullanabilir. Depolama masraflarının yarısını devlet ödüyor. Fata üreticimize sıcak para lazım olduğu için bunu da kullanamıyor. Serbest piyasada ürenler hak ettiği değeri bulacaktır.”

HÂLİD ŞEN merhabahaber.com