Su maliyetlerini hafifletecek proje

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, KOP Bölgesinin en önemli sorunları listesinin en başında yer alan su kısıtı ve yüksek enerji giderlerini azaltacak daha böylece fazla alanı sulu tarıma açabilecek için ‘Yeraltı Suyu Sahalarında Su ve Enerji Kullanımının Araştırılması ve Verimliliğinin Artırılması Projesi’ kapsamında önemli bir çalıştaya imza attı. Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde ve Yozgat’tan oluşan KOP Bölgesinde; tarımsal sulama ihtiyacının ağırlıklı olarak yer altından karşılamak zorunda kalındığını, bunun da çiftçiler için önemli bir girdi maliyeti oluşturduğuna dikkat çeken KOP İdaresi Başkanı İhsan Bostancı, KOP Bölgesi’nin her alanda ülkemizin önemli merkezlerinden olmasına için çok sektörlü çalışmalar yürüttüklerini, yaşanılan coğrafyanın potansiyelini etkin bir şekilde kullanılabilmek adına alternatifler geliştirmeyi sürdüreceklerini belirterek; “Bu çalışmalarda KOP olarak benimsediğimiz en önemli husus; kurum ve kuruluşlar arası işbirliği ve bu bölge için birlikte çalışma kültürünün geliştirilmesidir. Bölgede azımsanamayacak ölçüde gerçekleşen tarımsal-bitkisel faaliyetler doğal olarak sulamanın önemini ortaya çıkarmaktadır. Su fakiri olan KOP Bölgesi, Türkiye’nin kullanılabilir yer üstü su potansiyelinin yaklaşık yüzde 3.4’ ünü, yer altı su potansiyeli bakımından ise yaklaşık yüzde 31.5’ ini oluşturmaktadır. Yıllık ortalama yağış miktarı açısından ise Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde’den oluşan Konya Kapalı Havzası Türkiye'nin en sıkıntılı havzası konumundadır. Havzamız Türkiye’nin kullanılabilir su varlığının yüzde 4’üne sahipken, tarım alanlarının yüzde 12'sine, sulanan tarım alanlarının ise yüzde 17’sine sahiptir. Bölgede hektar başına düşen su miktarı Türkiye ortalamasının üçte birinden, bölge yıllık yağış miktarı da Türkiye ortalamasının yarısından daha azdır. Bölge'nin mevcut sulanan alanlarında kullanılan suyun yüzde 60'ı yeraltı suyundan karşılanmaktadır. Bu yoğun kullanım sebebi ile Konya Kapalı Havzasında yeraltı su seviyesi her yıl ortalama olarak 2-3 metre civarında düşmektedir. Yeraltı sularındaki düşüşlerin devam etmesi halinde, belli bir derinlikten sonra su çekimi ekonomik olmaktan çıkacaktır” dedi.

YILLIK 130 MİLYON TL TASARRUF MÜMKÜN

“Yeraltı suları üzerinde baskıyı azaltmak amacı ile randımanı düşük verimsiz eski sulama sistemlerinin rehabilite edilmesi gerekmektedir” diyen Başkan Bostancı, “Sürdürülebilirliği temin etmenin yanında tarımsal üretimde su başta olmak üzere tüm girdileri azaltmak günümüzün rekabetçi ortamında ekonomik bir zorunluluk olarak ta karşımıza çıkmakta. Girdi maliyetlerinde yaşanan değişimler, dönümden kaç ton ürün aldığımızı değil, dönümden kaç lira kar ettiğimizi önemli hale getirmektedir. İhtiyacının iki katı gübre, ihtiyacının iki katı su, ihtiyacından fazla tarımsal ilaç kullanarak normal şartlarda alabileceğiniz üründen sadece yüzde 25 fazla ürün almanın ekonomik olarak bir izahı yoktur. İki katı masraf, çeyrek misli gelir karlı bir tercih değildir. Bugün burada hem suyun hem de enerjinin tasarruflu kullanılmasına aynı zamanda yeraltı suyunun sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik örnek bir projeyi de birlikte hayata geçirmiş olacağız. Örnek uygulamamız ile hem çiftçilerimiz üzerindeki su ve enerji maliyetlerini hafifletmeyi hem de YAS kaynaklarının gelecek nesillere aktarılmasına katkıda bulunmayı hedeflemekteyiz. Proje ile YAS Kooperatiflerinin su ve enerji kullanım durumlarını tespit etmek ve kooperatiflerimizi aydınlatmak adına; mevcut pompa türleri, kuyu bilgileri, geçmiş su ve enerji kullanımları gibi veriler elde edilerek mevcut durum ortaya konulmuştur. Bu veriler ışığında yıllık enerji sarfiyatı yüksek olan Alibeyhüyüğü Kooperatifi, Konya ve Karaman illerini temsil etmek üzere örnek olarak seçilmiş ve bu kooperatifimize ait 117 kuyu içerisinden şu anda yanında bulunduğumuz kuyu Test Kuyusu olarak belirlenmiştir. Konya ve Karaman illeri için 2017 yılında tarımsal sulamada kullanılan toplam 1 milyar 340 milyon kilovatlık enerjinin karşılığında abonelere yaklaşık 460 Milyon TL elektrik faturası gelmiş, bunun sulama kooperatiflerine düşen kısmı ise yaklaşık 101 milyon TL’dir. KOP Test Kuyusunda sistem yenilenmesi sonucu aynı debi ve yükseklik değerlerinde, aynı tabanca sayılarında enerji giderlerinde yaklaşık yüzde 20-25 oranında tasarruf sağlandığı görülmüştür. Bazı kuyularda ulaşılabilecek iyileştirme oranı ise yüzde 50 mertebesinin üzerine dahi çıkabilmektedir. Bu örnek ışığında bölgedeki YAS kuyularında yapılacak iyileştirmeler ile sadece Konya ve Karaman illerinde 2017 rakamları baz alınarak yıllık en az 92 milyon Türk Lirası, Konya Kapalı Havzası genelinde ise yıllık 130 milyon TL tasarrufun mümkün olabileceği görülmektedir” diye konuştu.

“SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNDE KOP DAMGASI”

Konya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. Süleyman Soylu ise son zamanlarda katıldıkları tüm etkinliklerde KOP İdaresinin damgasını gördüklerini belirterek; “Her ortamda farklı yaralara merhem olmaya gayret gösteriyorlar. Ovada tarım alanlarının ne yazık ki yüzde 20’sini sulayabiliyoruz. Yağışlar oldukça sınırlı. Verimlilik ve beraberindeki getiride belli. O nedenle mevcut kaynaklarımızı ne kadar verimli kullanabilirsek bölgenin kalkınmasına o denli katkıda bulunmuş olacağız” dedi. Konya Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık da KOP İdaresinin düzenlediği çalıştay ile bölgenin en önemli sorunlarına parmak bastığını belirterek; “Bölgemiz ciddi anlamda ilave suya ve ilave enerjiye ihtiyaç duyuyor. Özellikle Karapınar bölgesinde meydana gelen obrukları ve kullanılamayan alanları dikkate alırsak, mevcut suyumuzu daha dikkatli ve verimli kullanmamız gerektiği ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.

Konuşmaların ardından Akıllı Pompa sisteminin kullanıldığı KOP Test Kuyusundan arazi sulaması gerçekleştirildi. Havadan görüntüler eşliğinde sulama sahasını inceleyen üreticiler bir taraftan da sulama işlemi boyunca su basıncı, kullanılan enerji miktarı ve verimlilik oranlarını anlık olarak takip etti.