Sinsice öldürüyor

KOAH’a bağlı ölümler her geçen gün artıyor. Birçok kişi ise hastalığa yakalandığını bilmiyor. Halk dilinde 'kronik bronşit' veya 'müzmin bronşit' gibi adlarla bilinen Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), akciğerlerdeki hava yollarının daralmasına bağlı olarak soluk alıp verme sırasında hava akımının kısıtlanması ile nitelenen süreğen (kronik) bir hastalık.

Çok sinsi bir şekilde yayılan KOAH öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetiyle ortaya çıkıyor. Hastalığın teşhsi ise sadece ‘Soluk Testi’de belirlenebiliyor. Hava kirliliği olan büyükşehirlerde KOAH’a yakalanma riskinin çok fazla olduğunu belirten uzmanlar, Türkiye’de araçların çevre dostu motora sahip olmadığı için trafik kirliliğinin de KOAH’a yakalanma riskini artırdığını söyledi.

SOLUK TESTİ MUTLAKA YAPTIRILMALI

Sigaranın ve hava kirliliğinin kadim dostu KOAH hakkında gazetemize bilgi veren Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği ve Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mecit Süerdem, KOAH’ın genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görüldüğünü söyledi. Sigara içenlerin yüzde 25’inin KOAH olduğunu ifade eden Süerdem, “Akciğerleri toza, dumana ve diğer zararlı koşullara duyarlı olan kişilerde sık görülüyor. Günde 1 paket olmak üzere en az 20 yıl sigara içen 40 yaşının üzerindeki kişiler KOAH adayıdır. Bundan dolayı her yıl bu kişilerin soluk testi (spirometri) yaptırması gerekiyor. Bu test sayesinde erken teşhis koyuluyor. Aksi takdirde teşhis koyulamaz ise hastalık ilerlediğinde tedavisi imkansız hale geliyor” dedi.

KÖYLERDE DE ÇOK SIK GÖRÜLÜYOR

Erken teşhisin koyulup, sigaranın da bırakıldığında hastalığın ilerlemediğini ifade eden Süerdem, “KOAH için bir diğer risk faktörü ise, ‘biyoyakıt’ dumanı. Bu, organik maddelerin (tezek, odun) yakılması sonucu ortaya çıkıyor. Köylerde tandır ekmeği ya da odun ateşinde yemek yapma, tarla da çalı çırpı yakılması sonucu köylü kadınlarda da sigara içen erkeklerle aynı oranda Koah gelişiyor. Biyoyakıta maruz kalan köylü kadınların yüzde 25’inde Koah gelişiyor. Isınma amacıyla kullanılan yakıt maddeler ve trafik havayı kirletmektedir. Büyükşehirlerde artık ısınmak amacıyla doğalgaza geçildi ama yine de kömür yakma nedeniyle hava kirliliği kısmen meydana geliyor. Ancak büyükşehirlerdeki en çok hava kirliliğine neden olan trafiktir. Yoğun bir dizel dumanı, LPG’li araçlar ve diğer araçların egzoz gazı büyükşehirlerde ciddi risk oluşturuyor. Özellikle dizel ve LPG hava kirliliğini büyük oranda artırıyor. Türkiye’deki motorların donanımı dumanların az salınması yönünde modifiye edilmemiş. Avrupa Birliği ülkelerinde bizdeki trafiğe çıkan araçların kullanılması yasaktır. Avrupa’da çevre dostu motorlar kullanılmaktadır. Türkiye’de otobüslerin hareket etme sonucu çıkan o kara duman sadece KOAH’a neden olmuyor. Kanserojen madde içerdiği için artık toplumda kanser hastalığı arttı” diye konuştu.

EVDEN DIŞARIYA ÇIKAMIYORLAR

KOAH’ın halk arasında bilinmediğini belirten Süerdem, “Hastalar nefes darlıklarını, öksürük ve balgam tükürme şikayetlerini sigara içiminin bir doğal sunucu olarak kabul ederler. Bunu bir hastalık olarak algılamazlar. En önemli hatayı da burada yapıyorlar. Her sigara içen kişi de bunların görülmesi normaldir diyorlar. Bu kadarcık şikayet olabilir diyorlar. KOAH bilinci olmadığı için yeterli bilgi bilgi düzeyi olmadığı için hastalar kendilerinin KOAH’a yakalandığını bilmiyorlar. KOAH, sadece akciğerde sınırlı kalmıyor. Kalp de olumsuz etkileniyor. İlerleyen evlerde hastalarda kalp yetmezliği ortaya çıkıyor. Hastalar ileri evrelerde oksijen alarak yaşamak zorunda kalıyorlar. Sürekli evlerinde oksijen almak zorunda kalıyorlar. Hastalar artık eve bağımlı hale geliyorlar. İlerleyen dönemde solunum ve kalp yetmezliği ağırlaşıyor. Oksiyene karşılık vermeyince de yoğun bakıma alıyoruz. Sonuç olarak da solunum ve kalp yetmezliği nedeniyle hastaları kaybediyoruz” açıklamasında bulundu.

MEHMET AKİF SÜTÇÜ merhabahaber.com