Sınırların kesiştiği ülke: SLOVAKYA

 İBRAHİM BÜYÜKEKEN SLOVAKYA İZLENİMLERİ-1

Orta Avrupa'nın en genç ülkesi Slovakya, 1993 yılında Çek Cumhuriyeti'nden ayrılmasının ardından hem sosyo-ekonomik, hem de kültürel alanda ayaklarının üzerinde durmaya çalışıyor. Tarih boyunca  Slovakya'da Alman ve Macar kültürünün izlerini her yerde görmek mümkün

1993 yılında Çekoslavakya'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Slovakya, 2004 yılında Avrupa Birliği (AB)'ye tam üye olarak, Avrupa ile entegrasyonunu hızlandırdı. Tarih boyunca Avusturya ve Macaristan hakimiyetinde  yaşayan Slovakya'da Slav kültüründen daha çok Alman ve Macar kültürü ağırlını hissettiriyor. Ülkedeki tarihi eserlerin büüyük bir kısmında Macar sanatçıların imzası bulunuyor. Slovakya'daki 4 günlük gezimde Bratislava, Nitra ve Zlate Moravce şehirlerini ziyaret ettim.

ÜÇ ÜLKENİN SINIRI BRATİSLAVA'DA KESİŞİYOR

Slovakya'nın başkenti Bratislava'da tarih ve doğa iç içe geçmiş durumda. Viyana'dan Bratislava'ya girerken yol üzerindeki yel değirmenleri dikkatimden kaçmıyor. Önce bu yel değirmenlerinin Slovakya'ya ait olduğunu düşündüm. Yanıldığımı farkettim. Beraber yolculuk yaptığımız Profesor Jozef bey, yel değirmenlerinin Avusturya'ya ait olduğunu söyleyince, büyük bir şaşkınlık yaşadım.  Avusturya, enerjisinin önemli bir kısmını rüzgar enerjisinden karşılıyor. Bu enerjinin bir kısmını da Slovakya'ya satıyor. Başkent  Bratislava ise üç ülkenin keşistiği yerde kurulmuş. Bir tarafta Macaristan sınırı diğer tarafta Avusturya sınırı. Bratislava, 20. yüzyılın sonlarına kadar Macaristan toprağı oldu. Osmanlı akınlarıyla birlikte Bratislava Macaristan'ın başkenti oldu ve uzun yıllar Macaristan'a başkentlik yaptı. Bu yüzden Slovakya'da Macar kültürünün izlerini herde görmek mümkün. Macarlara göre Slovakya bayrağındaki "çifte haç ve 3 tepeli dağ" sembolü bile Macarlara ait. Slovaklar ise bu iddiaları kesinlikle reddediyor.

TUNA NEHRİ İLE BİR BAŞKA GÜZEL

Bratislava diğer Avrupa şehirleri gibi bakımlı ve güzel. Şehrin ortasından meşhur Tuna Nehri geçiyor. Nehir üzerinde gün boyu ve geceleri turlar düzenleniyor. Tuna Nehri şehre ayrı bir güzellik katıyor. Slovakya'daki tarihi yapılar ise asırlardır korunmuş. Tarihi katedraller, kiliseler. Özellikle Bratislava Kalesi tüm ihtişamıyla insanı büyülüyor. Kalenin içerisinde sanatsal ve kültürel faaliyetler yapılıyor. Bratislava kalesinden şehri izlemek ise ayrı bir zevk. Kaleyi gün boyunca çok sayıda turist ziyaret ediyor. Bratislava'da birçok Avrupa şehrinde olduğu gibi 'Old Town' denilen bir bölge var. Gezilecek yerlerin bir çoğu bu bölgede,sadece yayaya açık bir alan o yüzden dolanmak kolay oluyor.  Old Town bölgesindeki evler ve diğer bir asırdan fazla bir ömre sahip. Avusturya-Macaristan döneminden kalma tarihi yapıtlar Slovaklar tarafından özenle korunuyor. Hayat burada çok canlı. Bratislava'nın kalbi Old Town bölgesinde atıyor. Burada bir de altgeçit bulunuyor. 1526 yılında inşa edilen gizli geçit Osmanlı akınlarından korunmak için yapılmış. Slovaklar bu geçiti asırlardır koruyor.

SLOVAKLAR TARİHİ DOKUYU KORUMUŞ

Bratislava'da Trinity Kilisesi ve St. Martin's Katedrali de eski şehrin çevresinde yer almakta, fakat katedral biraz daha kuzeyde kalıyor. Bu ikisini de görüp ardından, bilinen ezcanelerin en eskisi olan ve Panska sokağı üzerinde bulunan Salvatora Apodheke'ye yönelebilirsiniz. Hlavne Meydanı (Hlavné námestie) da, burada görülecek yerler arasında. Bu meydanda bulunan Bratislava Şehir Müzesi (Múzeum Mesta Bratislavy) de görülmeye değer. Neoklasik tarzda inşa edilmiş 1770 yılına ait Primatial Sarayı  da ziyaret edilebilecek mekanlar arasında. Bezrucova üzerindeki mavi kilise de, bu değişik rengi ile dikkat çekiyor. Avrupa Birliğine üye olmasına rağmen, Slovakya'nın pek de gelişmiş bir ülke değil. Toplu ulaşımda hâlâ ikinci dünya savaşı yıllarından kalma tramvaylar, otobüsler kullanılıyor ya da şehrin ufacık havaalanında büyük havayolu şirketleri faaliyet göstermiyor.  Sovyet etkisini binalarda, caddelerde, sokaklarda, kısacası hemen her yerde görmek mümkün.

SLOVAKYA'NIN GÜZEL BİR ŞEHRİ

Slovakya'nın Nitra, Kosice şehirlerini de görülmeye değer.  Slovakya' nın en eski şehirlerinden biri olan Nitra ayrıca ülkenin en eski siyasi ve kültürel merkezidir.  Nitra 1663 yılında şehir ve kalesi Budin beylerbeyi Sarı Hüseyin Paşa tarafından fethedildi ve Litra adıyla 1685 yılına kadar Uyvar Eyaleti' nin sancağı oldu. Nitra, Bratislava kadar turistik bir şehir değil. Nitra Kalesi ve Nitra Nehri mutlaka görülmeli. Buradan şehri kuş bakışı izlemek mümkün. Nitra Kalesi özellikle yeni evlenen çiftlerin fotoğraf çekmek için uğradığı en önemli mekanlardan birisi. Uzun yıllar Büyük Moravya İmparatorluğu'na başkentlik yapan Nitra'da tarihi kilise ve katedral var. Nitra halkı Slovakya'nın en dindar halkı. Şehirde Türklerin açtığı restoranlar var. Slovaklar, Türk yemeklerini çok beğeniyor. Nitra'ya 30 kilometre mesafedeki Zlate Moravce isimli küçük bir kasabı şehrini de görme fırsatım oldu. Ne kadar turistik olmasa da halkı çok sıcakkanlı ve misafirperver. Slovakya'ya yolunuz düşerse göreceğiniz çok yer var. Euro'nun kullanımı ile birlikte ülkede herşey pahalı hale geldi.