Perakende sektörü büyüyor

Ekonomik istikrarsızlığın her geçen büyüdüğü Türkiye'de dar gelirliler geçimini sağlayabilmek için çeşitli taktikler geliştiriyor. Yükselen konut kiraları, fırsatçıların getirdiği zamlar, stokçuların malları depodan çıkarmaması gibi nedenler yüzünden unlu mamullerden, beyaza ete, sebze-meyve fiyatından kuru yemişe kadar birçok ürün vatandaşın mutfağına giremiyor. Son yıllarda ise dar gelirli kıt kanat geçimini sağlayabilmek için perakende sektörüne yönelmeye başladı. İmalathaneler artık ticari bir iş yeri gibi satış yapmaya başladı. Artık toptancılar üzerinden bir ürünü almak geçmiş yıllara göre çok azaldı. Vatandaş artık bol ve ucuz olan imalathanelerden alışverişi yapmaya başladı. Hal, mandıralar ve kanatlı üretim merkezleri vatandaşın mutfağını doldurduğu yeni ticarethaneler olmaya başladı.

VATANDAŞ TOPTAN ALIŞVERİŞE YÖNELDİ

Bununla birlikte büyük marketlerde perakende satışına ağırlık vererek müşteri çekmeye çalışıyor. Bu da küçük esnafı olumsuz yönde etkiliyor. Gelişen perakende sektörü özellikle kasapları doğrudan etkiledi. Erulu Et Sahibi Özcan Erulu, vatandaşın artık büyük marketlere perakende şirketlerine yönlendirildiğini söyledi. Vatandaşın toptan alışverişe yönelmeye başladığını belirten Erulu, “Büyük marketler ucuz satıyor. Esnaf pahalı satıyor şeklinde bir algı oluşturuldu. Esnaf emek ve işçilik veriyor. Marketlerde kasap esnafına göre 50 kuruş gibi farkla daha ucuz ama orada eti hazırlatma şansı yok. Esnaf ise mangallık hazırlıyor, baharatlayıp müşterisine teslim ediyor. Dondurulmuş bin ürün yok ve günlük taze geliyor. Dondurulmuş bir ürün çözüldüğü zaman yemek zorundasın. Tekrar dondurma şansın yok. İnsanlarda artık çarşı-pazar pahalı, marketler ise çok ucuz şeklinde haksız bir düşünce gelişti” dedi.

GELİR GİDER DENGESİ DEĞİŞTİ

Vatandaşın artık lüks yaşama özendirildiğini kaydeden Erulu, “Bir ailenin aylık geliri ile istediği yaşam hayali arasında fark var. Vatandaş da bunu dengelemek için bazı alışkanlıklardan vazgeçiyor. Eskibi gibi ucuz alışveriş yapılamadığı için sosyal hayattan vazgeçmek yerine boğazından kesiyor. Yine havaların ısınmasıyla birlikte kanatlıya beklenen zam geldi. Ramazan'da ise beyaz ette indirim olacağını düşünüyorum. Çünkü insanlar Ramazan'da ağırlık olarak sebze-meyve gibi yiyecekleri tercih ediyor. Kanatlıya yeni bir zam beklemiyoruz. Tüm piliç 6 buçuk lira, but 8 lira, pirzola 9 lira, kanat 10 lira, göğüs 9 lira. Kanatın fiyatı biraz fazla çünkü az çıkıyor, çok satılıyor. Beyaz etin ambalaja geçmesi de esnafı olumsuz etkiledi. Ambalaj esnafın kanayan yarası haline geldi” diye konuştu.

MANDIRALAR DA SEKTÖRE YÖNELDİ

Mandıraların da perakendeye yöneldiğini ifade eden Yeşil Meram Gıda Sahibi Ali Kocatürk ise, “Artık eskisi gibi çok fazla aracı kalmadı. Birçok esnaf fiyatların daha fazla yükselmemesi için birinci üreticiden alıyoruz. Örneğin süt sektöründe faaliyet gösteren bir firma eskiden sütü köylerden toplardı. Şimdi ise besihaneler kurarak hem süt hem de et sektöründe faaliyet gösteriyor. Biz de aynı şekilde üretici ile bağlantıya geçerek birinci elden ürünlerimizi alıyoruz, Bu şekilde günlük ve taze oluyor. Artık Konya içinden ve Konya dışından sabit müşterimiz var. Kargoyla bile ürün göndermeye başladık. Vatandaşın masrafı da ağır. Eskisi gibi değil. Her evde araba var. Her aile bireyinde bir tane akıllı telefon var. Cep telefonlarında bilindiği üzere SMS, internet paketi ve dakika derken ekstra olarak ailelerin masrafı artıyor. Konya'da da artık yemek yeme kültürü oluştu. Artık insanlar dışarıda yemek yeme ihtiyacı duyuyor. Bu nedenlerden dolayı artık vatandaşın aylık gideri çok fazla. Geçim sıkıntısı da eklenince vatandaş alışverişini toptan şeklinde yapıyor. Perakende sektörü de bu gelişmelerden olumlu etkileniyor. Artık bir ürünü almak için araya birilerinin girmesine gerek kalmadı. Taşradan gelenler bol miktarda ve ucuz bir şekilde alışverişini yapıyor. Herkes için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Birkaç günlük mutfak ihtiyacını karşılayan da var. Tereyağı 18-20 lira, peynir 8-10 lira, zeytin 4-13 lira, salça 4 buçuk lira, toz biber de 10 lira civarında satılıyor” ifadelerini kullandı.

BÖREK EVLERİ NEDEN  TERCİH EDİLİYOR

Kadınların da iş hayatına atılmasıyla birlikte börek evleri, restoranlar ve unlu mamul işletmeleri de bunu fırsata çevirdi. Özellikle börek evleri, hem bayanların istihdamına katkı sağlıyor hem de ucuz fiyatıyla vatandaşın ilgisi çekiyor. Perakende sektörünün gelişmesiyle birlikte ucuza getirilen gıda ürünleri vatandaşın damak tadına uygun şekilde börek evlerinde hayat buluyor. Vitamin Börek Evi Yetkilisi Serap Gider, artık bayanlarında ev geçindirmeye ortak olduğunu belirterek, çeşitli alanlarda çalıştığını söyledi. Konya'nın hamur işlerine düşkün olmasından dolayı özellikle börev evlerinin yaygınlaştığını ifade eden Gider, “23 yıllık bir deneyimimizden yola çıkarak bayanların her geçen gün iş hayatına atıldığını görüyoruz. Börek evlerinin fiyatı da oldukça uygun. Özellikle öğrenciler 3 lira gibi ücretle karnını rahatlıkla doyurabiliyor. Çalışan bir bayan işten geldiğinde evde börek ile uğraşacağına börek evinden 1 kilo su böreği alarak misafirini de ağırlayabiliyor. Zaman kaybı da olmuyor bu şekilde. Aynı şekilde börek yapmak da oldukça masraflı hale geldi. Artık vatandaş hem maddi giderden hem de zaman tasarrufu sağlamak adına börek evlerine olan ilgiyi her geçen gün artıyor” şeklinde konuştu.

MEHMEAT AKİF SÜTÇÜ merhabahaber.com