Obezite tehlikesi!

RÖPORTAJ: EMRE ÖZGÜL

Konya Halk Sağlığı Müdürü Hasan Öznavruz, obezitenin her geçen gün yaygınlaştığını belirterek, “Özellikle çocuk ve gençlerimiz hızla obezite tehlikesi altına giriyor. Fiziksel aktivite artırılarak, spor teşvik edilmelidir” dedi

HAREKETSİZ YAŞAM HASTA EDİYOR

Hareketsiz yaşamın, modern toplum içinde en önemli halk sağlığı problemi durumunda olduğunu dile getiren Öznavruz, “Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık 1.4'ünün, diyabetin ve iskemik kalp hastalığının 1.3'ünün ana nedeninin fiziksel hareketsizlik olduğu tahmin edilmekte” dedi. 

YETERLİ VE DENGELİ BESLENİLMELİ

**Sağlık nedir ve nasıl korunur?

- Sağlık, insan yaşamının sürdürülmesinde, yaşam kalitesinin yükseltilmesinde ve korunmasında özel bir öneme sahiptir. Sağlığın korunması ve geliştirilmesi kişinin öncelikle kendi sağlığına sahip çıkması ve sağlık bilincini geliştirmesi ile mümkün olduğu unutulmamalıdır. Bizim hedefimiz "Minimum Hastalık Riski, Maksimum Sağlık." Maksimum Sağlık İçin ise gerekli olan faktörler vardır. Bunların başında yeterli ve dengeli beslenme gelmektedir. Düzenli fiziksel aktivite, sigarasız yaşam, stresten uzak durma ve düzenli sağlık kontrolü şarttır. Optimal sağlık için yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme temel unsurdur.

OBEZİTE SIKLIĞI ARTIYOR

**İnsanlar neden obezite olur?

-Obezite, basit bir ifadeyle vücut yağ oranının artması şeklinde tanımlanabilir. Şişmanlığın en önemli nedeni, günlük yaşam sırasında ya da egzersiz yaparken harcanılandan daha fazla kalori almaktır. Bu da beraberinde birçok hastalığı getirir.  Fiziksel hareketsizliğin dışında obezite için en büyük nedenlerden biri de fast food dediğimiz yiyecek kültürünün yaygınlaşmasıdır. Şişman bir toplum haline gelmemiz; aldığımız ve harcadığımız kaloriyi dengede tutamamamızdan kaynaklanmaktadır.  Ülkemizde diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi obezite görülme sıklığı, gün geçtikçe artıyor. Yapılan araştırmalar dünyada olduğu gibi ülkemizde de fazla kilolu olma ve obezite sıklığının giderek arttığını ve obezitenin özellikle çocuklarımızı ve gençlerimizi etkisi altına almaya başladığını göstermektedir. Hareketsiz yaşam modern toplum için en önemli halk sağlığı problemi durumundadır. Meme ve kolon kanserlerinin yaklaşık 1.4'ünün,  diyabetin ve iskemik kalp hastalığının  1.3’ünün ana nedeninin fiziksel hareketsizlik olduğu tahmin edilmektedir.

**Obezite ile mücadelede ne gibi önlemler alınıyor?

Ulusal sağlık politikalarının ana hedefi sağlıklı bireylerden oluşan sağlıklı bir topluma ulaşmak. Sağlıklı topluma ulaşmak için de sektörler arası işbirliğini kuvvetlendiren politikaların geliştirilmesine ihtiyaç var. Sağlık Bakanlığımız bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadele için harekete geçmiş ve toplumun obezite ile mücadele konusunda bilgi düzeyini artırmak, yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını teşvik etmek amacıyla 2010 yılında Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programını Başbakanlık Genelgesi ekinde yayımlayarak uygulamaya sokmuştur. 2010 yılında Resmi Gazetede Başbakanlık Genelgesi olarak yayımlanarak yürürlüğe giren "Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı “2014-2017 yıllarını içerecek şekilde de güncellendi. Nitekim 2014-2018 yıllarını kapsayan Onuncu Kalkınma Planı’nda da15 yaş ve üzeri nüfusta yeterli fiziksel aktivite yapanların oranının yüzde 62’ye çıkarılması hedef olarak belirtildi. Sektörler arası bir yaklaşımla oluşturulan “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı”nın titizlikle, sabırla ve süreklilik ilkeleri doğrultusunda uygulanması sonucunda başarı elde edilecek. 

**Konya Halk Sağlığı obeziteyle mücadele noktasında ne gibi hizmetlerde bulundu ve şuan devam eden hangi çalışmalarınız var?

-Obezite ile mücadelede alınması gereken temel önlemlerden biri olan fiziksel aktivitenin artırılması, sporun teşvik edilmesi amacıyla; hareketli yaşama teşvik ve dikkat çekmek amacıyla önemli gün ve haftalarda halkın yoğun olduğu yerlerde yürüyüşler düzenledik ve bisiklete binme etkinliği gibi spor aktiviteleri yaptık. Bilindiği üzere programın B.6 başlığı “Fiziksel Aktivitenin Teşviki ve Çevresel Faktörlerin İyileştirilmesi” stratejisi kapsamında “Fiziksel Aktiviteyi Teşvik Projesi 2015-2018” ile Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullar, öğrenciler, üniversiteler, belediyeler, resmi kurumlar ile sivil toplum kuruluşlarına bisiklet desteği sağlanmakta. Bu kapsamda Konya Halk Sağlığı Müdürlüğü'nce halkımızın fiziksel aktiviteye katılımını desteklemek amacıyla belirli kriterler doğrultusunda Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)'e bağlı okullar, öğrenciler, üniversiteler, belediyeler, resmi kurumlar ile sivil toplum kuruluşlarına bisiklet desteği sağlıyoruz. 2015-2016 yılında toplamda 4 bin 491 bisiklet dağıttık. 2015 yılında Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bin 40 tane bisiklet dağıtırken bu sayıyı 2016 yılının ilk 10 ayı içerisinde 2 bin 408'e çıkardık. Kamu Hastaneleri Birliği, İl Sağlık Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Sivil Toplum Kuruluşları'na da bisiklet verdik.  2016 yılında toplamda 3 bin 351 bisiklet dağıttık. Geçen yıla göre bu konudaki çalışmamızı ikiye katladık Konya Halk Sağlığı Müdürlüğü olarak, obezite ile mücadelede alınması gereken temel önlemlerin sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite konularında toplumun bilinçlendirilmesinin ve bilgi düzeyinin arttırılmasının olduğunu düşünmekteyiz.

FARKINDALIĞI ARTIRIYORUZ

**İlçelere yönelik ne gibi çalışmalarınız oldu? Kısaca bahseder misiniz?

-Obeziteden korunma, obezitenin tedavisi kadar büyük önem taşımakta. Biz Konya Halk Sağlığı Müdürlüğü olarak obezite ile mücadele konusunda 31 ilçe Toplum Sağlığı Merkezimiz de kısa adı KONOBİR olan obezite danışma birimleri kurmuş bulunmaktayız. Obezite danışma birimlerimizde sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite konularında halkın bilgi düzeyinin arttırılması hedeflenmektedir. Halen ilçelerimizde Toplum Sağlığı Merkezlerimiz aracılığı ile obezite konusunda eğitim faaliyetlerimiz yoğun bir şekilde devam ediyor. Obezite konusunda farkındalığı artırmak ve dikkat çekmek amacıyla Müdürlüğümüz çalışanları tarafından “Obez Şekerler” isimli tiyatro oyunu hazırlanıp sergilendi. Oyun halkımız ve basın mensuplarımız tarafından büyük ilgi gördü. Obezite İle Mücadele Kampanyası kapsamında 17, 35, 33, 66 ve 40 No’lu Aile Sağlığı Merkezlerinin dış cepheleri obezite ile mücadele ediyoruz görselleri ile giydirildi. İlimizde birçok paydaş kurum ve kuruluşun üyesi olduğu ‘Yeterli ve Dengeli Beslenme, Hareketli Yaşam İl Kurulumuzda’ alınan kararlarla Beslenme

Dostu Okullar Projesi kapsamında sertifika sahibi okul sayısının arttırılması yönünde çalışmalar sürdürüyoruz.  Her yıl sertifika sahibi okul sayımız, katlanarak artıyor. 

43 OKUL HAK KAZANDI

**Beslenme Dostu Okullar Projesi'nden de bahseder misiniz?

-29.09.2010 tarihli ve 27714 sayılı Resmi Gazete’de Başbakanlık Genelgesi olarak yayımlanan Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programının Okullarda Obezite ile Mücadelede Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Düzenli Fiziksel Aktivite Alışkanlığının Kazandırılması başlığı kapsamında, “Beslenme Dostu Okullar Programı”  ile okullarda sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında duyarlılığın arttırılması ve bu konuda yapılan iyi uygulamaların desteklenmesi ile okul sağlığının daha iyi düzeye çıkarılması hedeflendi. Program, Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan protokol ile aynı yıl başlatıldı. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi, özel, okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liseleri kapsamakta. Bu protokolün amacı; ülke genelinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okulların sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında teşvik edilmesi ve bu konuda yapılan iyi uygulamaların desteklenmesi ile okul ortamı ve öğrenci sağlığının geliştirilmesidir. Okulların gönüllü olarak katılmakta oldukları “Beslenme Dostu Okul Programı” kapsamında 2015-2016 eğitim öğretim yılı sonu itibarı ile 43 okul beslenme dostu okul olmaya hak kazandı.