Sadık Küçükhemek

Sadık Küçükhemek

Muhammed Emin Efendi "Hayati zade"

Muhammed Emin Efendi "Hayati zade"

Şeyhülislam ve Müftilenam -65-

Sultan III. Ahmet Han tabip başkanı Hayati zade Mustafa Efendi’nin mahdumudur. Muhammed Emin Efendi, ilim ve irfan tahsil ettikten sonra müderrislik rütbesini, ondan sonra Yenişehir Kadılığı’nı elde etti. Bilahare süratle mertebeler kat ederek Edirne kadısı (h.1147), tabipler başkanı (h.1149) oldu. Kısa zaman içinde İstanbul Rütbesi’ni kazanan Muhammed Emin Efendi, İstanbul Kadılığı’nı (h.1152), aynı senede Anadolu, Rumeli Kazaskerliği’ni kazandı. Meşihatı / şeyhülislamlığı h.1159’dadır. Muhammed Emin Efendi, piri faniliğe yakalanması sebebiyle fetva vazifesini hakkıyla yapamadı. Özellikle ulemayı gücendirecek durumlara teşebbüs etmesi, depdebe ve tantana ile hayatını sürdürmede ısrarı halk arasında dedikoduya sebep oldu. O sene azledilerek Bursa’ya gönderildi. Kendi arzusu üzerine sorumluluğuna Mekke-i Mükerreme Kadılığı sunuldu. (h.1162)
Muhammed Emin Efendi, Şam’a varışında hastalandı, Mekke-i Mükerreme’den affını istirham etti ise de arsı çok geçmeden Şam’da vefat etti. Baştabiplikten meşihatı kazanan ilk şeyhülislam Muhammed Emin Efendi’dir. Fetva müddeti, Sultan I. Mahmut Han devrinde yedi aydır.
 
Şeyhülislam ve Müftilenam -66-
Muhammed Zeynelabidin Efendi “Ak Mahmud Efendi zade”

Ak Mahmut Efendi’nin oğludur. Doğum tarihi 1078’dir. Zeynelabidin Efendi, tahsilini tamamladıktan sonra stajyerliğe nail oldu. Ondan sonra Ankaravi Muhammed Efendi’nin meşihatı zamanında ‘Hariç rütbesini (1) kazandı. Mısır Kadılığı’nda bulunduktan sonra İstanbul Kadılığı’na yükseldi (h.1127). Bilahare Nakibül –Eşraf oldu (h.1130). (2). Kısa zaman içinde Anadolu (h.1134) Rumeli (h.1140) kazaskerliğini yürüttü. On dokuz sene ardı arda dört defa Rumeli Kazaskerliği ile kadri yüceltildi. H.1159’ da hayati zade Muhammed Efendi’nin yerine Meşihat makamına getirildi. Piri faniliği vazifesini yerine getirmesine mani olması sebebiyle iki sene sonra fetva makamından ayrıldı. İstanbul'un Beykoz ilçesinin ünlü bir semti olan Kanlıca’da deniz kenarındaki yalısında vakitlerini geçirdi.
Vefatı h.1164’dedir. Kabri Ebu Eyyub E-lensari civarında babasının yanındadır. (Hüsnü Hatime) vefatına tarihtir. Fetva müddeti, Sultan I. Mahmut Han devrinde bir sene on aydır. Zeynelabidin Efendi iffet ve takva ile başkalarından ayrılırdı, yani mümtazdı, güzel ahlakıyla herkesin hürmet ve saygısını celbe muvaffak olmuştu.
------------------------------
1.Hariç rütbesi, medrese yolunda ilk rütbelerden biri.
2. Nakibül –Eşraf, Peygamber soyundan olanların işlerini görmek üzere içlerinden hükümetçe tayin olunan memur.
Kaynak
İlmiyye Salnamesi, S:521. 523

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Sadık Küçükhemek Arşivi
SON YAZILAR