Kıble Nasıl Tespit Edilir?

Namazın şartlarından olan İstikbal-i Kıble, namazı Kâbe cihetine karşı kılmak demektir. Dolayısıyla namaz kılmak için evvela kıblemiz olan Mekke şehrindeki Kabe yönüne dönmeliyiz. Zira namazın sahih olması için bu şartın yerine getirilmesi icap etmektedir. Namazın Kâbe-i Muazzama için kılmak değildir. Kabe'yi görenlerin tam ona doğru, göremeyen kimselerin ise Kabe cihetine dönmeleri farzdır ve bu durum namazın kabulünün şartlarındandır.

O halde yönünün araştırılması gerekir. Buna taharri denir. Taharri araştırma demektir. Kısaca kıbleyi araştırma anlamına gelmektedir. Kişi rastgele benim tahminim böyledir, iftitah tekbirini alarak namaza duramaz. Şayet bu şekilde namaza durulursa ve kişi namaz içinde kıble yönünü öğrenirse namazdan selam verip çıkmalı ve namazı iade etmelidir. Şayet kıbleyi araştırarak namaza durulacak olursa, bir kimse sizi ikaz ederse (kıble o yön değil biraz daha sağa döneceksin derse) namazın içinde dönebilirim. Namazı bitirdim kıblemin yanlış olduğunu öğrendim, araştırarak durmuştum iade etmek zorunda değilim. Araştırmadan durdum iade etmek zorundayım. Onun için kıble cihetini araştırma çok önemlidir.

Kıble cihetine yani Kabe-i Muazzama'ya yönelerek namazın kılınması onun sıhhatinin şartlarından olduğuna göre kıblenin doğru şekilde tespiti de önemlidir. Bir kimse kıble yönünü tayin edecek ise takip edeceği bir takım yollar vardır. İlk olarak etrafımızdaki cami veya mescitleri araştırırız. Yakınlardaki müslüman beldelere bakılmalı ki, oradaki camilerin minarelerinin kapısı güneye yahut kıble cihetini gösterir. Etrafta mescit veya cami görülmüyorsa veya bulunma ihtimalı yoksa bir şu yollar vasıtasıyla kıble yönünü tespite çalışırız. Eğer kişi umran bir beldede ise ve buranın halkı Müslümansa ilk olarak onlara kıble yönünü soracaktır.

Eğer mescit veya cami bulma ihtimalimiz yoksa ve etrafımızda da kıble yönünü soracağımız kimse bulunmuyorsa, öncelikle beldemizin (bulunduğumuz yerin) coğrafi durumunu tayin etmeliyiz. Doğuda mı batıda mı, kuzeyde mi, güneyde mi? Yani kişi ülkesinin neresinde olduğunu bilecek veya kuvvetle ihtimal tahmin edecek. Mesela ülkemiz açısından bakıldığında biz Mekke-i Mükerreme'nin kuzeyindeyiz. Ülkemiz açısından birkaç örnek vererek ne demek istediğimizi özetleyelim. Örneğin Trabzon'dakiler güneye, İstanbuldakiler güneydoğuya doğru döndüğünde kıble cihetini bulmuş olmaktadırlar. Karadeniz kuzeydedir, dolayısıyla Karadeniz'e kıyısı olan bir beldede denizi arkamıza alacağız. Yine Ege veya Akdeniz kıyılarında iseniz güneydoğuya doğru dönmeniz gerekecektir. Mesela pikniğe gittiniz ve ormanlık alandasınız. Ormanlarla ilgili olarak orman dilini iyi bilmek lazım gelir. Karıncalar yuvalarının ağzını güneye doğru yaparlar. Fakat bu her zaman böyle olmayabilir. Yine ağaç yosunları kuzey yönünü gösterir. Fakat bu her zaman böyle olmayabilir. Güneş görmeyen ağaçlık alanlarda tersi durumlara da rastlanabilmektedir. Dolayısıyla ormanın dilinden anlamak, yön ve kıble tespitinde bize yardımcı olmaktadır. Orman gibi alanlara giderken bir pusula temin etmenizi öneririz. size fazlasıyla yardımcı olacaktır. Bulunduğunuz yere ait kıble pusula derecesini pusulaya uyguladığınızda en doğru kıble cihetine yönelmiş olursunuz.

En iyisi güneşten aydan yararlanmak lazımdır. Güneşin doğup battığı yönler bize doğu ve batı yönlerini verir. Güneş doğarken veya tepe noktaya yükselinceye kadar sağ elimizi güneşe doğru verdiğimizde sol kolumuz batıyı, önümüz kuzey arkamız ise güneyi gösterecektir. Buradan hareketle bulunduğunuz beldeden hareketle güney, güneydoğu vb. yönüne dönerek kıblenizi bulabilirsiniz. Hilal ve kutup yıldızı da yön veya kıble bulmada bize katkı sağlar. Şöyleki, hilal akşam görünüyorsa batı istikametinde görünür. Sağ omzunu hilale doğru dön, sol tarafın doğuyu gösterir. Önün güneyi gösterir. Kutup yıldızı ise daima kuzeyi gösterir.

Görüldüğü üzere yukarıdaki yöntemler ile hem yönünüzü hem de kıble yönünüzü bulabilirsiniz. Fakat pusula (kıble açısını) kullanarak veya bulunduğunuz yerdeki binanın çatısına kadar inerek kıble çizginizi elde etmek isterseniz sizlere kıble bulma çalışmasını öneriyoruz. Kıble yönünüzü bulmanın ne denli kolay olduğunu bu çalışmadan elde ettiğiniz sonuç ile anlayacaksınız. Bulunduğunuz beldenin ister kıble açısını, isterseniz evinizin veya binanızın çatısına kadar inerek kıble çizginizi buradan kolaylıkla öğrenin...