Hükümet kotayı kimden yana kullanacak?

Çiftçi pancar, Cargill ise NBŞ kotalarının artırılmasını istiyor. Kotaları belirleyecek olan 'üst kurul' ise ortada yok! Şeker gibi stratejik bir sektör, yaklaşık bir yıldır başıboş durumda. Şeker Kurumu bünyesinde oluşturulan Şeker Kurulu, yaklaşık bir yıldır başkan ve üyeleri olmadığı için fonksiyonlarını yerine getiremiyor. Kurul üyeleri bir yıldır atanmazken, Şeker Kurulu'nun Tarım Bakanlığına bağlanması ise bir muammaya dönüştü.

İTHALAT YETMİYORMUŞ GİBİ BİR DE KOTALARIN ARTIRILMASI İSTENİYOR!

Bosna Hersek üzerinden Türkiye'ye yapılan NBŞ ithalatının adeta patlaması, buradaki başıbozukluğu gözler önüne serdi. NBŞ ithalatı artarken, diğer yandan Cargill de NBŞ kotasının yüzde 50 artırılması için hükümetten talepte bulundu. Ancak Türkiye, geçen yıl pancardan şeker üretiminde rekor kırmıştı. Bir tarafta NBŞ ithalatının artması bir taraftan da NBŞ kotası artırılırsa, pancardan üretilen şekerler fabrikaların elinde kalacak. Bundan da en büyük darbeyi Türk Şeker yiyecek. İşin acı tarafı ise bu süreci yönetmesi gerek Şeker Kurulu, yaklaşık bir yıldır üyeleri atanmadığı için ortalıkta bulunmuyor.

Bakalım hükümet kararını kimden yana kullanacak? İhtiyaç olmadığı halde NBŞ kotası yine artırılarak Cargill'e büyük bir kıyak mı geçilecek yoksa pancar kotası artırılarak çiftçi 'C' şekerinden mi kurtarılacak?

ŞEKER KURULU'NUN GÖREVİ

Temel işlevi yurtiçindeki arzı kota aracılığıyla yöneterek yerine getiren Şeker Kurulu, tespit ettiği kotaları dağıtmasının yanı sıra bunların transferine ilişkin de kararlar alıyordu. Kota sistemine uymayanlar hakkında idari para cezası da düzenleyen Kurul'un uzun süredir oluşmaması, şeker ve buna bağlı olarak şeker sanayinde ciddi sorunları da beraberinde getiriyor.

KOTALAR BELİRLENEMİYOR!

Bu sorunların başında kotaların belirlenmemesi geliyor. Şeker fabrikalarının 2017-2018 yılına ilişkin kotaları belirlenmezken, fabrikalar bir önceki yılın kotasına göre ekim yaptırdı. Ancak şeker pancarına olan ilgiden dolayı çiftçinin mevcut kotanın üstünde bir ekim yaptığı kaydediliyor. Diğer yandan nişasta bazlı şekerlerin kota takibi ile ilgili de büyük bir belirsizlik yaşanıyor. Bilindiği üzere mevcut mevzuat uyarınca, Nişasta Bazlı Şeker, pancardan üretilen şekerin yüzde 10'u kadar üretilebiliyor. Bakanlar Kurulu ise bu oranı yüzde 50 oranında arttırabiliyor veya azaltabiliyor.

TÜRKİYE'NİN ŞEKER AÇIĞI BULUNMUYOR

Geçen yıl pancardan şeker üretiminde Türkiye'de, uzun yıllar sonra yeni bir rekora imza atılarak, 2 milyon 559 bin ton şeker üretilmişti. Yani bir önceki yıla göre kristal şeker üretimi yaklaşık 500 bin ton artmıştı. İşte bundan dolayı Türkiye'de şeker açığı bulunmuyor.

NBŞ'CİLER BELİRSİZLİĞİ FIRSATA ÇEVİRMEK İSTİYOR

Ancak ABD'li Cargill'in başını çektiği nişasta bazlı şeker üreten şirketler, ülkede şeker açığının bulunduğunu iddia ederek, NBŞ kotasının yüzde 50 artırılmasını istiyor. Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği (NÜD) hükümetten kota artış talebinde bulundu bile. Türkiye'nin ihtiyacı bulunmamasına rağmen NÜD, NBŞ kotasının yüzde 50 artırılmasına gerekçe olarak şeker açığını gösterdi. Yani, Cargill ve diğer NBŞ firmaları, sektördeki belirsizliği fırsata çevirmek istiyorlar.

Bilindiği üzere hükümet, bugüne kadar NBŞ'nin kota artış talebine hep olumlu karşılık vermişti. Ancak NBŞ kotasının bu yıl da artırılması Türk Şeker'e büyük bir zarar verecek. Çünkü geçen yıl ülkenin ihtiyacı kadar bir şeker üretilmişti. İhtiyacın olmadığı halde NBŞ kotasının artırılması, pancardan üretilen şekerlerin stokta kalarak Türk Şeker'in zarar etmesi anlamına geliyor.

KAYNAK: SADETTİN İNAN / MİLLİ GAZETE