Halk Bankası'nda 2. Reza Zarrab skandalı

Halk’ın parası Mardan’ın havuzunda battı 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonun kilit ismi İran asıllı iş adamı Reza Zarrab ile ilgili tartışmalar devam ederken, operasyonun adeta merkez üssü olan Türkiye Halk Bankası’nda “ikinci” Reza krizi patladı. 

 

Buna göre, banka, yaklaşık beş yıl önce dünyaca ünlü yıldızların katılım ile açılan Mardan Oteli’ne, 62.5 milyon dolarlık kedi açtı (Bugünkü kurla 132 milyon TL). Kredinin geri ödemelerinde sıkıntı yaşanınca banka uzmanları, oteli mercek altına aldı. Yapılan incelemede ise otelin bir kısmının kamu arazisine kurulu olduğunu, yani ipotek değerinin olmadığını tespit ettiler. Bunun üzerine banka yönetimine ayrıntılı bir rapor sunulurken, banka içinde ise olayın duyulmaması için adeta sıkıyönetim ilan edildi.

 

Halkbank’ta yaşanan “komedi filmlerini” aratmayan ikinci Reza krizinin hikâyesi şöyle:

 

 

Türkiye Halk Bankası’nda yaşanan ikinci Rezza krizi süreci yaklaşık beş yıl önce başladı. Kamuoyunda Azeri iş adamı olarak bilinen aynı zamanda Rusya vatandaşı Telman İsmailov, Antalya’da 1.4 milyar dolara mal olan bir otel inşa etti. Mardan Palace’nin açılışı, görkemli bir törenle 2009 yılında gerçekleştirildi.

 

Otelin açılışına ise adeta yıldızlar yağdı. Bazı siyasetçi ve bürokratlar da otelin açılışını gerçekleştirdi. Açılışın ardından, otel yönetimi kaynak ihtiyacını karşılamak için Türkiye Halk Bankası’nın kapısını çaldı. Bu kapsamda otele 62.5 milyon dolarlık kredi kullandırıldı. Görkemli törenler ve İsmailov’un dünyaca ünlü serveti nedeniyle banka uzmanları da, 62.5 milyon dolarlık kredi için çok fazla ilave teminat arayışına girmedi.

 

Banka bürokratlarının ifadesi ile, “Nasıl olsa öder anlayışı” ile teminatlar konusunda çok fazla hassasiyet gösterilmedi. Ancak kredinin geri ödemesinde geçen yıldan itibaren sorun yaşanmaya başlandı. Otel, kamu bankasına olan kredinin borçlarını düzenli olarak ödememeye başladı. Banka yönetimi ise durumdan şüphelenerek, kredi açılan otelle ilgili olarak bir değerlendirme raporu hazırlanmasını istedi. Halk Bankası uzmanları ise, Mardan Otel için verilen kredi ile ilgili olarak 24 Nisan 2013 tarihli bir “Kredi Değerlendirme Raporu” hazırladı. Raporda ise, otelin inşaatı ile ilgili şok tespitlere yer verildi.

 

17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonun kilit ismi İran asıllı iş adamı Reza Zarrab ile ilgili tartışmalar devam ederken, operasyonun adeta merkez üssü olan Türkiye Halk Bankası’nda “ikinci” Reza krizi patladı. Buna göre, banka, yaklaşık beş yıl önce dünyaca ünlü yıldızların katılım ile açılan Mardan Oteli’ne, 62.5 milyon dolarlık kedi açtı (Bugünkü kurla 132 milyon TL). Kredinin geri ödemelerinde sıkıntı yaşanınca banka uzmanları, oteli mercek altına aldı. Yapılan incelemede ise otelin bir kısmının kamu arazisine kurulu olduğunu, yani ipotek değerinin olmadığını tespit ettiler. Bunun üzerine banka yönetimine ayrıntılı bir rapor sunulurken, banka içinde ise olayın duyulmaması için adeta sıkıyönetim ilan edildi. Halkbank’ta yaşanan “komedi filmlerini” aratmayan ikinci Reza krizinin hikâyesi şöyle:

 

“TEMİNAT” İKİNCİ PLANDA

 

Türkiye Halk Bankası’nda yaşanan ikinci Rezza krizi süreci yaklaşık beş yıl önce başladı. Kamuoyunda Azeri iş adamı olarak bilinen aynı zamanda Rusya vatandaşı Telman İsmailov, Antalya’da 1.4 milyar dolara mal olan bir otel inşa etti. Mardan Palace’nin açılışı, görkemli bir törenle 2009 yılında gerçekleştirildi.

 

Otelin açılışına ise adeta yıldızlar yağdı. Bazı siyasetçi ve bürokratlar da otelin açılışını gerçekleştirdi. Açılışın ardından, otel yönetimi kaynak ihtiyacını karşılamak için Türkiye Halk Bankası’nın kapısını çaldı. Bu kapsamda otele 62.5 milyon dolarlık kredi kullandırıldı. Görkemli törenler ve İsmailov’un dünyaca ünlü serveti nedeniyle banka uzmanları da, 62.5 milyon dolarlık kredi için çok fazla ilave teminat arayışına girmedi.

 

Banka bürokratlarının ifadesi ile, “Nasıl olsa öder anlayışı” ile teminatlar konusunda çok fazla hassasiyet gösterilmedi. Ancak kredinin geri ödemesinde geçen yıldan itibaren sorun yaşanmaya başlandı. Otel, kamu bankasına olan kredinin borçlarını düzenli olarak ödememeye başladı. Banka yönetimi ise durumdan şüphelenerek, kredi açılan otelle ilgili olarak bir değerlendirme raporu hazırlanmasını istedi. Halk Bankası uzmanları ise, Mardan Otel için verilen kredi ile ilgili olarak 24 Nisan 2013 tarihli bir “Kredi Değerlendirme Raporu” hazırladı. Raporda ise, otelin inşaatı ile ilgili şok tespitlere yer verildi.

 

 

Türkiye Halk Bankası’nın Telman İsmailov’a kredi kullandırdığı dönemde, Ziraat Bankası’nın mevcut yönetimi bulunuyordu. Türkiye Halk Bankası’nın Genel Müdürlüğü görevini Hüseyin Aydın (solda) yürütürken, 17 Aralık operasyonunda evinde ayakkabı kutusu içinde 4.5 milyon dolar sakladığı belirlenen Süleyman Aslan (sağda) da banka yönetimindeydi.

 

 

Dünyaca ünlü yıldızlarla açılan Mardan Palace Oteli, maliyeti ile de büyük tartışmalara yol açmıştı. Otelin sahibi Telman İsmailov da, açılışın ardından yaptığı açıklamada, inşaat maliyetinin 580 milyon dolar olarak planlandığını ancak ipin ucunun kaçtığını söylemişti. Beş yıl önce otelin 1.4 milyar dolara mal olduğu öne sürülmüştü. İsmailov’un, Halkbank’ın dışında diğer Türk bankalarından da kredi kullandığı öğrenildi. Ancak bu kredilerin tutarı konusunda net bir bilgiye ulaşılamadı. Kredi değerlendirme raporunda Telman İsmailov’un hayatı ve bağlantıları konusunda da bilgilere yer verildi. Buna göre, İsmailov 26 Ekim 1956 yılına Azerbaycan’da doğdu. İlk şirketini ise 1988’de Ticari Hayır Firması adıyla kurdu. Birçok ülkede yatırımı olan İsmailov’un serveti ile de ilgili birçok tartışma bulunuyor.

 

 

» Otel inşaatının bir kısmı (913.48 m2) hazine arazisi tecavüz edilerek yapılmıştır. Doğal olarak inşaatın bu kısmına banka ipoteği konulamaz.

 

» Otel arazisinin bazı parsellerinin tapu belgeleri ve imar çapları çıkarılmamıştır.

 

» Otel inşaatının yaklaşık 3 dönüm civarındaki bölümün mülkiyeti Antalya Aksu Belediyesi’ne aittir.

 

» Otelin yapı ruhsatına ait tadilat ruhsatı projesinin kayıp olduğu, projenin kayıp olmasının otelin belgeler dayanak incelenip değer biçilmesi bakımından büyük sıkıntı yarattığı buna karşılık otel sahiplerinin Aksu Belediyesi’ne yeni bir bina yapıp hibe ettikleri ve belediyenin bu binada hizmet vermeye devam ettiği, ilişkilerin bu düzeyde olduğu halde tadilat ruhsatı projesinin kayıp olması hayret vericidir.

 

» Kredi değerlendirmesinde ilave edilen binaların hangileri olduğu, ne kadarının yasal ne kadarının da kaçak olduğu anlaşılamamıştır. Uzmanların banka değerlendirme raporunun ardından otelin inşaatının sıkıntılı olduğu anlaşılıyor. Banka yönetimi, imar mevzuatı ve mülkiyeti açısından risk taşıyan bir otel projesinin kredilendirildiği görülüyor. Bunun üzerine, kredinin tahsil edilmesi ve otelle ilgili sıkıntıların duyulmaması için azami çaba sarfediliyor. Banka kaynakları, kredinin henüz kapatılmadığını ve kredi ile ilgili sıkıntının devam ettiğini bildirdiler. Öte yandan kredi “batık hesaplara” aktarılmadığı için, batık kredi olarak nitelendirilmiyor. Banka kaynakları, kredinin yüzdürüldüğünü bildirdiler.