Hak arıyoruz

Son 10 yılda tüketici hakem heyetlerine başvuran kişi sayısı 4 kat arttı. Son dönemde vatandaşlar tüketici hakları konusunda bilinçlenirken, tüketici hakem heyetlerinin de yetkileri artırıldı. Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre Tüketici hakem heyetlerine 2002 yılında 33 bin kişi şikayette bulunurken, 2010 yılında 135 bin, 2011 yılında 165 bin, 2012 yılında 446 bin, 2013 yılında 833 bin şikayette bulunulmuş. Tüketici mahkemelerinde ise 2003 yılında 6 bin 358, 2012 yılında 54 bin 571, 2013 yılında 135 bin 42 dava açılmış. Bu davaların yüzde 90’nı tüketici lehine sonuçlanmıştır. Tüketici Hak Arama Derneği Genel Başkanı Nihat Altay, "Veriler gösteriyor ki hak aramada aşağı yukarı her yıl 2 kat artış olmuş.  Bu durum bizim için sevindiricidir" diye konuştu.

 

Bilinçli ve güçlü tüketici toplumunun tohumlarının atıldığını kaydeden Altay, "Tüketici bilincinin geçmiş yıllara göre artarak, güçlü, doğru ve etkili bir tüketici hareketinin tohumlarının atıldığını söyleyebilirim. Özellikle tüketici örgütlerinin yoğun çalışmaları ile tüketiciler, arkalarında tüketici örgütleri olduğunu bildiğinden daha cesaretli davranmaya başladı. Ancak yine de yeterli olduğu kanaatinde değiliz. Her tüketicinin bilinçli olup hakkını araması gerekir. Hak arandıkça kalite ve hizmetin artacağı gibi, tüketiciyi kandırmaya çalışan işletmeler bir kez daha düşünmek zorunda kalacaklardır. Örneğin ayıplı bir ürün alınan işletmeden hak aranamaz ise o firma aynı hatayı tekrar yapacaktır. Hak aranırsa firma yapacağı hatayı 2 kez düşünecektir" ifadelerini kullandı.

 

Şikayet konuları hakkında bilgi veren Altay, "Tüketici Hakem Heyetlerine ve telefonla bizlere gelen soruların başını bankalar çekmekte, bankaları ayıplı ürün ve mesafeli satış takip etmektedir. Sorunlarını bizlerle paylaşan tüketicilerin pek çoğu, 'davayı kaybeder miyim, kaybedersem sonucu ne olur' düşüncesi içerisindedir. Haklı olan tüketicilere haklarını aramaları için gereken bilgi ve belgeleri sunarak, yardımcı olmamız onları cesaretlendirmektedir. Tekrar hatırlatmakta yarar var, Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine; 0-2200 TL arasındaki meblağlar için ilçe hakem heyetlerine, 2200-3300 TL arasındaki meblağlar için il hakem heyetlerine, 3300 TL üzeri meblağlar için tüketici mahkemelerine başvuru yapılması gerekiyor" şeklinde konuştu.

 

Vatandaşların bilinçlenmesinin yanında, mevzuatta tüketici hakem heyetlerinin yetkilerini artıran değişikliklerin yaşandığını belirten Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç ise, "Vatandaşlar hem bilinçlendi, hem de mevzuatlarda da bir değişiklik yapıldı. İcrai karar oldu hakem heyetleri. Şikayet başvurularının sayısının artmasında bu da etkili oldu. Hakem heyetlerine başvuru zorunluluğu da önemli bir etken. Heyetlerin kararı mahkeme kararı yerine geçmektedir artık. Eskiden vatandaşlar mahkemeye gidip dava dilekçesi verecek, avukat tutacak, mahkeme peşinde koşacak. Anca böyle bir işi görülüyordu. Şimdi ise bankanın haksız yere paranızı aldığını düşünüyorsanız tüketici hakem heyetlerine ücretsiz bir dilekçe ile başvuruda bulunuyor, gerçekten de hakkınız yeniyorsa paranızı kısa süre içerisinde alıyorsunuz" sözlerini kullandı.

 

Şikayetlerin yüzde 90'ının tüketici lehine sonuçlanmasını da değerlendiren Dinç, sözlerini şöyle sürdürdü: "Şikayetlerin yüzde 90'ının tüketici lehine sonuçlanması olağan bir durum. Çünkü gerçekten haksızlığa uğrayan vatandaşlar başvuruyor. Diğer yüzde 10 ise mevzuattan kaynaklanan sıkıntılar. Yani 30 gün veya 7 gün içerisinde başvurmaları gerekirken, süreyi geçirenler var. Bunun dışında garanti belgesi gibi belgeleri kaybedenler de davayı kaybedebiliyor. Tüketici hakları Amerika'da çok daha ileride. Adamın üstüne kahve dökülüyor, şirkete dava açıyor 1 milyon dolar tazminat alıyor. Şirketler de buna göre hareket ediyor."

BERKHAN PARLAK merhabahaber.com