Güngiad’dan Ortadoğu İçin Yeni Öneri: Mezopotamya Beşlisi Oluşsun

Güneydoğu Genç İşadamları Derneği (GÜNGİAD) Başkanı Hakan Akbal, Ortadoğu'da devam eden kaosu bitirmenin en kestirme yolunun ‘Şanghay Beşlisi’ benzeri bir yapılanma önerisi olan “Mezopotamya beşlisi” olduğunu söyledi. Akbal, “Türkiye, İran, Kürdistan, Irak ve Suriye topraklarını kapsayan uygarlıklar beşiği Mezopotamya, geçmişten gelen kültürü ve tarihsel birikimi ile bu ülkeleri bütünleştirerek yeni bir sinerji yaratabilir.” dedi.

GÜNGİAD Başkanı Akbal, derneğin yönetim kurulu üyeleriyle birlikte basın toplantısı düzenledi. Sur ilçesindeki The Green Park Otel’deki toplantıda konuşan Akbal, hazırladıkları yeni projeyle ve öneriyle ilgili bilgi verdi. Şanghay Beşlisi'nin Asya ülkeleri arasında güçlü bir politik ve ekonomik sinerji oluşturduğunu dile getiren Akbal, Ortadoğu’da devam eden kaosu bitirmenin ve akan kanı durdurmanın en önemli yolunun da benzer bir yapılanma olacağını dile getirdi.

Ortadoğu’da 1991’de yaşanan 1. Körfez Savaşı'ndan itibaren çok uluslu güçlerin de dahil olduğu çatışmalarla derinleşen istikrarsız yapıya dönüştüğünü ifade eden Akbal, “2011 yılı başından itibaren mezhep çelişkileri üzerinden gelişen Suriye iç savaşı, Basra Körfezi ile Akdeniz havzasının doğusunu boydan boya çatışma alanına dönüştürmüştür. Güneyinde kronikleşmiş İsrail-Filistin çatışmaları, merkezinde ise Suriye ve Irak çatışmalarının yer aldığı Mezopotamya topraklarını, geçmişte anıldığı gibi “verimli hilal”e dönüştürecek ittifaklar geliştirilmelidir. Türkiye, İran, Kürdistan, Irak ve Suriye topraklarını kapsayan uygarlıklar beşiği Mezopotamya, geçmişten gelen kültürü ve tarihsel birikimi ile bu ülkeleri bütünleştirerek yeni bir sinerji yaratabilir. Bu sinerji ile bölgenin en büyük üretici gücü ve Çin’den sonra inşaat ve müteahhitlik hizmetleri açısından da dünyanın ikinci büyük devleti olan Türkiye’nin bu deneyimiyle Mezopotamya beşlisi olarak ifade ettiğimiz beş devletin bölgesel ulaşım ağıyla bağlanmasına ve savaşın yarattığı yıkımdan etkilenen Irak ve Suriye gibi devletlerin de yeniden imarına katkı sağlayabilir.” diye konuştu.

Enerji dağıtım hatlarının güvenliği, yeni petrol ve doğalgaz transfer güzergahlarının belirlenmesi ile su kaynaklarının adil paylaşımı konusunda yeni konsensüsler geliştirilebileceğini anlatan Akbal, “Mezopotamya Beşlisi olarak tarif ettiğimiz Türkiye, İran, Irak, Kürdistan ve Suriye’yi kapsayacak yapı, özellikle ulus-devlet olarak inşa edilen 19’uncu yüzyıl paradigmasına alternatif yeni ulus-üstü entegrasyonların bir tezahürü olarak gelişebilir.” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin 1 trilyon 150 milyar dolarlık GSMH’ya sahip, dünyanın en büyük 17’nci ekonomisi olduğunu anlatan Akbal, 990 milyar dolarlık GSMH’lık hacmi ile dünyanın 18’inci büyük ekonomisi olan İran’ın birlikte hareket ederek Mezopotamya coğrafyasının, yeniden dünya uygarlığının en önemli merkezine dönüşecek bir ivmeye kavuşabileceğini vurguladı. Akbal, şöyle devam etti:

“Irak, Kürdistan ve Suriye’nin dahil olmasıyla toplamda 2 trilyon 350 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşan Mezopotamya beşlisi, GSMH açısından Rusya, Brezilya, İngiltere ve Fransa gibi dünyanın en önemli ekonomilerinin önüne geçmekte; coğrafi büyüklük açısından da 1 milyon 648 bin 195 kilometrekare İran, 783 bin 562 kilometrekare Türkiye, 438 bin 317 kilometrekare Irak ve 185 bin 180 kilometrekare Suriye toprağıyla toplamda 3 milyon kilometrekarelik alanı kapsamaktadır. 77 milyon nüfuslu İran, 76 milyonluk Türkiye, 35 milyonluk Irak ve 25 milyonluk Suriye ile Mezopotamya beşlisinin 210 milyonluk nüfusu kapsayacak. Dünyayı bir dayanışma ağıyla birbirine bağlayan G20, Şanghay İşbirliği Örgütü, Orta Asya İşbirliği Teşkilatı, NATO, Latin Birliği, İslam Konferansı Örgütü, Avrupa Birliği, Afrika Birliği, Arap Birliği gibi çatı örgütleri, sadece ekonomik ve siyasal işbirliğini geliştirme amacı taşımamakta, aynı zamanda bu network içerisinde yer alan ülkelerin arasındaki sorunları indirgeyerek, savaşların, çatışmaların ve sınır sorunlarının da önlenmesine yol açmaktadır. İçinde bulunduğumuz günlerde İsrail-Filistin sorunu, Ortadoğu ve ilişkili olarak IŞİD ilhakı ve Rusya-Ukrayna gerginliğinin de çoklu işbirliği ve koalisyonlar üzerinden çözülmeye çalışıldığını unutmamak gerekir. Unutulmamalıdır ki bütün savaşların temelinde çıkarların, özellikle de ulusal çıkarların çatışması bulunmaktadır. Bu nedenle savaşlar bitirilmek isteniyorsa tarafların biribirleriyle çatışmalarına sebebiyet vermek yerine, ulusal çıkarlarına ulaşmalarının yolu açılmalıdır.”

CİHAN